سه شنبه 29 اسفند، 1402

کدخبر: 116901 17:12 1399/08/04
کوچ نقدینگی از تولید به بازارهای مالی

کوچ نقدینگی از تولید به بازارهای مالی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
کوچ نقدینگی از تولید به بازارهای مالی

کوچ نقدینگی از تولید به بازارهای مالی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

مرتضی ابراهیمی

اگر بخواهیم عملکرد بازارهای مختلف در هفت ماهه نخست سال را مورد بررسی قرار دهیم، بازده بازار هایی مانند ارز و طلا و بورس آنچنان جذاب بود که کسی رقبتی برای اندیشیدن به تولید و پروسه های آن نداشت.

میثم رضایی، پژوهشگر اقتصاد و مدرس بازارهای مالی در گفتگو با جهان اقتصاد، با اشاره به مطلب فوق گفت: این شرایط شاخص بسیار نگران کننده ای در مسیر فعالیت اقتصادی یک کشور را نمایان می‌کند. اساس توسعه و بنیادی ترین عامل جهت بخشی به فعالیت های یک جامعه از جایگاه تولید کالا و خدمات، متاثر می شود. در این مسیر همیشه دولت ها بر آن بوده اند که مامنی برای جذب نقدینگی ایجاد کنند تا منجر به توسعه ارزش‌های بخش تولید یعنی اشتغال، دسترسی همگان به کالا و خدمات با افزایش درآمد ملی، کاهش بزهکاری ها با توجه به همبستگی آن با میزان بیکاری، و دیگر اثرات بنیادی آن شوند.

رضایی گفت: تولید در کشورهایی که دولتمردان اهمیت آن بر شاخص‌های کلان مانند نرخ بیکاری، تورم، درآمد ملی و ... را به خوبی درک کرده اند، به نوعی دارای قداستی است که همیشه کانون عنایت بوده و اولویت های توجه را به خود اختصاص داده اند.

اما در کشور ما به خصوص در دو سال اخیر شرایط بازدهی تولید کالا و خدمات و مهجور ماندن فعالین این بخش به گونه ای پیش رفته است که نه تنها در مقایسه با بازده بقیه بازارها عددش ناچیز است، بلکه با محاسبه بهروری و بازدهی نسبت به عوامل تولید داخلی آن صنعت نیز، بازدهش کمتر از میزان تورم است.
پژوهشگر اقتصاد بیان داشت: در بسیاری از کشورها برای سوق دادن نقدینگی و فعالیت‌های خلاقانه به سمت تولید، چنان مشوق هایی مانند عدم پرداخت مالیات توسط تولیدکننده و دسترسی آسان به بازارهای منطقه ای جهت توزیع وجود دارد که همچنان بخش قابل توجهی از جامعه مشتاق به فعالیت در این بخش از بازارند.

وی افزود: در کشور ما مسیر تولید چنان به سمت تاریکی می رود که نه تنها هیچ  قدمی در مسیر بهبود و رفع موانع تولید برداشته نمی شود، بلکه با کاهش بازارهای منطقه ای، تقاضای کل و عدم بازده داخلی به سمت افول در حرکت است.

**چرا اینقدر تولید مهم است...؟

این مدرس بازارهای مالی گفت: ریشه شاخص های مهم اقتصادی کشورها مانند تورم، اشتغال، ارزش پول ملی، درآمد سرانه، تراز تجاری  و ... همه در تولید خلاصه می شود. این شاخص ها بزرگترین دغدغه های  کشور است که  با توجه به تولید، می توان مسیر بهبود آنها را تسریع نمود. به عنوان مثال افزایش ارزش پول ملی در گرو تولید با کیفیت،  نفوذ در بازارهای منطقه ای و جهانی(صادرات) و نهایتا ارزآوری است که منتج به کاهش قیمت ارز خارجی و افزایش ارزش پول ملی می شود.

**اما مسیر نقدینگی در ادامه سال جاری به کدام سو خواهد رفت؟

رضایی تاکید کرد: بازار ارز یکی از بازارهائیست که نقش بسیار مهمی در تورم وارداتی کشور و اثر سایه ای بر قیمت کلیه  کالا و خدمات در یک کشور دارد. ابتدا اگر بخواهیم عامل  بنیادی در تعیین قیمت ارز خارجی و یا ارزش پول ملی یک کشور را محاسبه کنیم، ناگزیر باید به تراز پرداخت های یک کشور نیم نگاهی داشته باشیم.

وی افزود: اگر در مقدمه از تولید، صادرات و ارز آوری سخن به میان آمد،  این روند نهایتا به چگونگی تراز تجاری یک کشور اشاره دارد. معمولا کشورهایی که نخست ازتولید با کیفیت و قابل رقابت برخوردارند و در مرحله دوم صادراتشان دستخوش روابط گسترده با شرکای تجاری است، ارز آوری شان بیشتر از خروج ارز خارجی است. در مبانی ابتدایی علم اقتصاد اگر کالایی مقدارش در یک جامعه افزایش یابد این موضوع منجر به کاهش ارزش آن کالا می شود. اگر به ارز نیز به عنوان یک کالا نگاه کنیم، این کالا نیز از این قاعده مستثنی نیست.

این مدرس بازارهای مالی بیان داشت: اما در شرایط کنونی و 5 ماهه باقی مانده اگر بخواهیم بازار ارز را پیش بینی کنیم در دو سناریو باید به دنبال پاسخ آن باشیم. ابتدا اینکه  اگر شرایطی مبنی بر مذاکره مهیا شود و منابع درآمد ارزی ایران به قبل از تحریم ها برگردد، در آن صورت با توجه به محاسبات فرمول نرخ برابری ارزها  که به شدت و ضعف حجم درآمد ارزی وابسته است، می تواند کاهش قابل توجهی داشته باشد. اما اگر منازعات اقتصادی و سیاسی بین ایران و امریکا با همین روند و یا شدت بیشتری ادامه یابد، افزایش قیمت ارز نسبت به میزان اصطحکاکات می تواند بیشتر و یا به تعبیری تکاثری باشد.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: طلا نیز با توجه به همبستگی قابل توجهش با دلار، مسیر رشد همسویی دارد.  اما نکته قابل توجه در پیش بینی طلا در ایران، تاثیر روند آتی انس است که با توجه به شرایط سیاسی و اقتصای و همچنین سایه سنگین ویروس کرونا بر کسب و کارها ، کماکان صعودی خواهد بود.

وی تاکید کرد: بازار مسکن با توجه به بازده کاهنده در کوتاه مدت (سودی که معمولا در نیمه دوم سال هر ماه از ماه قبل کمی کمتر است) به نظر میرسد نقدینگی جامعه در 5 ماهه باقی مانده کمتر به سوی سفته بازی مسکن هدایت شود. اما کماکان خرید زمین در مناطقی که با توجه به آمایش سرزمین و امکانات جانبی، پتانسیل رشد دارند توجیه عقلایی دارد. در این مورد با بررسی حجم های نقدینگی که عموما در جامعه کمتر از بهای تمام شده حداقل یک واحد زمین و یا مسکن هستند، به نظر می رسد این نقدینگی های خرد که فراوانی شان بیشتر است، توان سرمایه گذاری در بخش مسکن از آنان سلب شود.

این پژوهشگر اقتصاد بیان داشت: بازار دیگری که حجم قابل توجهی از نقدینگی جامعه را به خود اختصاص می دهد ، بازار سپرده های بانکی است که با توجه به سیاست های پولی انبساطی اعمال شده توسط بانک مرکزی کماکان فاقد جذابیت برای ورود نقدینگی می باشد.  دلیلی که جذابیت ورود نقدینگی به این بازار را سلب می کند، نرخ بهره واقعی است که از تفاضل نرخ بهره اسمی و تورم به دست می آید.

این تحلیل گر بازار سرمایه افزود: و اما بازار بورس که این روزها بسیار از آن نقد و بررسی به میان می آید، در 7 ماهه گذشته متاثر از دو نوع عامل، رشد قابل توجهی قبل از شهریور داشت. مهمترین عامل رشد بازار بورس، عدم بازدهی سایر بازارهای مالی و فشار تقاضا برای خرید سهام از سوی سرمایه گذاران جدید بود. به طوری که در بسیاری از تصمیمات اکثر فعالین کمتر آگاه به این بازار، سیستم تقلیدی حاکم بود. این رویکرد منجر به رشد لجام گسیخته بسیاری از شرکت ها شد که برخی از آنها رشدشان چندان استدلال بنیادی نداشت.

رضایی در پایان گفت: عامل هجوم نقدینگی به واسطه فشار تقاضا عامل تعیین کننده ای است که در ادامه با توجه به رکود بازار کالا و خدمات در بخش حقیقی و عدم جذابیت مقاصد بزرگ برای جذب نقدینگی مانند بانکها و بخش مسکن، می تواند بازار بورس را دوبار متورم سازد.  از طرف دیگر اصلاح بسیاری از شکرکت ها در 2 ماهه اخیر به گونه ای بوده است که قیمت ابتدایی سهامشان حتی با تورم 7 ماهه تعدیل نشده است و با توجه به اثر سایه ای نرخ ارز، کماکان این بازار می تواند مامنی برای جذب نقدینگی باشد.



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |