فریده خدادادی-خورشید به عنوان منبع انرژی و سرآغاز حیات و منشا تمام انرژی‌های دیگر شناخته شده است. انرژی خورشیدی منحصربه‌ فردترین منبع انرژی تجدیدپذیر در جهان است و منبع اصلی تمامی انرژی‌های موجود در زمین است.

به گزارش جهان اقتصاد؛ امروزه استفاده از انرژی خورشیدی یکی از بهترین راه‌های برق رسانی و تولید انرژی در مقایسه با دیگر مدل‌های انتقال انرژی است و در کشور ما نیز باتوجه به کمبود برق در فصول گرم به ویژه تابستان بهتر است که از انرژی خورشیدی نیروگاه‌های خورشیدی استفاده شود و احداث این نیروگاه‌ها افزایش پیدا کند.

در این زمینه با محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار به گفتگو پرداخته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار اظهار کرد: بحث انرژی خورشیدی در نیروگاه‌های خورشیدی به دلیل این که از گونه‌های انرژی تجدیدپذیر است از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

محبوب فر گفت: امروزه در سطح جهان استفاده از انرژی خورشید به عنوان یکی از انواع انرژی‌های تجدیدپذیر مورد استقبال نه تنها دولت است، بلکه مورد توجه مردم و جوامع قرار گرفته است.

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدارافزود: تکنولوژی نیروگاه‌های خورشیدی آنچنان تکنولوژی پیشرفته‌ای نیست و از طرفی تکنولوژی است که می‌تواند به آسانی در اختیار بسیاری از دولت‌ها و کشورها در سراسر دنیا قرار گیرد و گران قیمت هم نیست.

وی تصریح کرد: استفاده نیروگاه‌های خورشیدی از نور آفتاب برای تولید انرژی در کل دنیا مورد استقبال قرار گرفته است.

**استفاده کشورهای مختلف از نیروگاه‌های خورشیدی جهت تامین برق

عضو انجمن آمایش سرزمین ایران افزود: با توجه به استفاده دنیا از منابع آبی موجود خود و کاهش ذخیره آبی نیروگاه‌های برق‌آبی در سطح دنیا، همین مساله کشورهای مختلف را نسبت به استفاده از انرژی خورشیدی و احداث نیروگاه‌های خورشیدی تشویق کرده است، دراین راستا تنها زیرساخت موردنیاز نیروگاه‌های خورشیدی آب وهوا و نور خورشید است به طوری که به دلیل واقع شدن بخش اعظم دنیا در مناطق خشک و نیمه خشک و در دسترس بودن نور خورشید این مساله موجب شده است که نیروگاه‌های خورشیدی بسیاری در سراسر دنیا احداث شود.

محبوب فر با اشاره به استفاده مطلوب کشورهای دنیا از انرژی خورشیدی و امواج گرمایی خورشید عنوان کرد: این کشورها حتی در منازل و در بسیاری از تاسیسات که به برق نیاز دارند و از جمله مراکز تجاری، اداری و خیابان‌ها و حتی در اماکن عمومی برای روشنایی از انرژی خورشیدی استفاده می‌کنند.

وی عنوان کرد: نیروگاه‌های خورشیدی می‌توانند برحسب وسعت خود متفاوت باشند به طور مثال می‌توان کل فناوری که در نیروگاه خورشیدی به‌کار گرفته می‌شود، روی پشت بام یکی از منازل یا مجتمع‌های آپارتمانی به‌کار گرفت  یعنی استفاده از تجهیزات و فناوری نیروگاه خورشیدی آسان است.

وی افزود: استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی به نحوی است که یا کارخانه‌ها و صنایعی برای تولید افزایش برق احداث می‌شود یا روی پشت بام منازل یا حتی در بخش‌هایی که به برق نیاز دارد، این نیروگاه‌های خورشیدی ساده می تواند به آسانی ایجاد شود.

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار بیان کرد: با توجه به پرطرفدار بودن نیروگاه‌های خورشیدی در سراسر دنیا و وجود آب و هوای مناسب و پراکنده بودن امواج نورانی خورشید در اقصی نقاط دنیا، بیشتر کشورهای خاورمیانه، آسیای جنوبی و شرقی و کشورهای اروپایی که نسبت به سایر کشورها از نورخوشید بالایی برخوردارند و خشک‌تر هستند و کشورهایی مانند آمریکای لاتین، روسیه، کانادا و نیوزلند از این تکنولوژی استفاده می‌کنند.

 وی نکته‌ای را یادآور شد و گفت: وسایل برقی در دست ساخت در دنیا، در حمل و نقل عمومی و خودروهای در حال تولید نیز از نیروی برق استفاده می‌کند که یکی از منابع تامین‌کننده آن خورشید است.

عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران گفت: اکنون در کشورهای خاورمیانه همانند امارات متحده عربی، عربستان و بعضی از کشورهای آسیایی خودروهایی در حال بهره‌برداری است که در خیابان‌ها سوخت خود را به‌جای بنزین و گازوئیل از خورشید تامین می‌کند و به‌آسانی نیز قابل استفاده است.

محبوب فر درادامه به استفاده ازانرژی خورشیدی در ایران پرداخت و گفت: این انرژی در کشور با طرفداران بسیاری مواجه است به‌طوری که در تهران و حتی شهرهای بخش مرکزی ایران در ساختمان‌های اداری و تجاری و معابر، گذرگاه‌ها، خیابان‌ها، پارک‌ها و فضای سبزشهری، انرژی موردنیاز روشنایی این اماکن از نور خورشید تامین می‌شود یعنی وزارت نیرو، شرکت‌های توزیع برق با کمک شهرداری‌ها با نصب تجهیزاتی در این اماکن برای استفاده از نور خورشید و تولید برق اقدام کردند.

به گفته وی، درمناطق مرکزی ایران صحبت‌هایی مبنی بر ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی در وسعت خانگی یا کوچک مقیاس یا مقیاس بزرگ‌تر به منظور تولید برق است که دولت برق را از تولیدکنندگان خریداری کند.

عضو انجمن آمایش سرزمین ایران گفت: در مرکز ایران کشاورزان به دلیل خشکسالی‌ها و بحران بی‌آبی با مشکلات معیشت مواجه هستند و با آن‌ها صحبت‌هایی مبنی بر احداث نیروگاه‌هایی از سوی دولت در این مناطق مطرح شده است  و انتظار می‌‍رود خود کشاورزان نیز از بابت تامین منابع مالی کمک کنند و قراردادی بین اشخاص مختلف با توانیر و شرکت‌های توزیع برق که به دولت هم وابسته هستند، بسته شود، این قرارداد دولت را موظف می‌کند که از تولیدکنندگان  کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس در ارتباط نیروگاه‌های خورشیدی این برق را خریداری کند.

**پتانسیل لازم احداث نیروگاه‌های خورشیدی در کشور

به گفته کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار، پتانسیل لازم به منظوراحداث نیروگاه‌های خورشیدی در کشور ایران فراهم شده است و اگر عده‌ای عنوان می‌کنند که به دلیل تحریم‌ها امکان واردات تجهیزات نیروگاه‌ها به داخل کشور وجود ندارد، این گفته ناصحیح است زیرا تکنولوژی ساخت این نیروگاهها در داخل کشور وجود دارد و می توان با تکیه بر توان داخلی از این نیروگاه‌ها که به فناوری پیچیده نیازی ندارد، استفاده کرد.

محبوب فر یادآورشد: در حال حاضر بیش از یکصدهزار مزرعه استخراج رمزارز در کشور وجود دارد که بخشی از آنها به طور قانونی با اخذ مجوز از سوی دولت فعالیت می‌کنند که فرآیند آن‌ها با آسیب‌رسانی به محیط زیست همراه است، به عقیده من باید جلو این مزارع گرفته شود و به جای آن به احداث نیروگاه‌های خورشیدی روی آورد چرا که ارزان‌تر تمام می‌شود و می‌توان برق را تولید کرد و دولت می تواند برق را صادر کند و با ارزآوری حاصل از آن  کمبود برق را جبران کند.

وی خاطرنشان کرد: ماینرها باید تعطیل شود؛ زیرا این ماینرها هم به نوعی تخریبگر منابع طبیعی کشورند، چون نیروگاه‌های برق آبی که بخش عمده ای از برق کشورا را تولید می‌کنند آب زیادی مصرف می‌کنند و ذخیره آبی این نیروگاه ها کاهش پیدا کرده است و این مزارع رمز ارز به صورت غیرمستقیم باعث تخریب منابع طبیعی از جمله آب کشور شدند.

** ماینرهای غیرمجاز و بلعیدن بخش زیادی از برق کشور

محبوب فرگفت: تنها در یک شهر مانند اصفهان 8500ماینر غیرمجاز کشف شده است و حتی در روستاها، روستاییان ماینر نصب کردند و این گونه برق کشور را می‌بلعند و پیشنهاد من این است که این مزارع ارز دیجیتال را تعطیل کنند و در احداث نیروگاه‌های خورشیدی سرمایه‌گذاری شود، ازطرفی دولت اعلام می‌کند که به تعدادی از مزارع مجوز داده است که با وجود تحریم‌ها و کاهش ارزش پول ملی و دلار و... کشور بتواند تجارت خود را از طریق ارز دیجیتال انجام دهد اما این پرسش مطرح است که با چه بهایی این کار انجام شود؟ درحالی که بسیاری از این مزارع در داخل ایران در دست کشورهای خارجی از قبیل لهستان، ترکیه وهند قرار دارد که سودهای هنگفتی نصیب آنها می‌شود و در نهایت یک مبلغ ناچیزی به دولت می‌دهند درحالی که برق را از مردم دریغ می کنند  و در نتیجه این وضعیت و در خاموشی های اخیر مردم متضرر شدند.

وی افزود: مزارع رمز ارز باید تعطیل و به نیروگاه‌های خورشیدی تبدیل شود و انرژی تولید شده در آن می تواند برای مصارف  داخلی و برق مورد استفاده قرار گیرد حتی می‌توان بخش زیادی از این برق تولیدی را صادر کرد یعنی اگر هم وغم مسئولین دولتی کشور به جای این مزارع رمز ارز صرف نیروگاه خورشیدی می شد، در کشوری که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار گرفته است پتانسیلی از لحاظ تولید انرژی خورشیدی وجود دارد که می‌توانستیم ازمحل این مساله به سودآوری بسیاری دست پیدا کنیم.

وی افزود: مراحل صدور مجوز برای نیروگاه‌های خورشیدی بسیار آسان و هزینه راه‌اندازی یک نیروگاه خورشیدی در کشور ناچیز است یعنی برای 50 کیلو وات به بالا این نیروگاه‌ها را تاسیس کرد و برای تاسیس یک نیروگاه خورشیدی برای تولید برق حداقل 5میلیون تومان نیاز است و البته پیل‌ها و سلولهای خورشیدی ساخته شده دارای قیمت کمتر از پنج میلیون است که برای روشنایی و گرما به کار برده می‌شود و با صرفه بسیاری همراه است زیرا منابع طبیعی و محیط زیست را از بین نمی برد.