دبير کل خانه کشاورز بابيان اينکه بازار داخلي محصولات کشاورزي در انحصار عده‌اي خاص است، گفت: عليرغم اينکه کشاورز محصول درجه يک خود را با قيمت به مراتب پايين‌تر از بازار داخلي صادر مي‌کند براي او صرفه بيشتري دارد چراکه سهم بيشتري از صادرات نصيبش مي‌شود.‏

عيسي کلانتري - وزير اسبق جهاد کشاورزي - در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: در تعيين و بازار صادراتي محصولات کشاورزي دو رويکرد وجود دارد و آن اين است که گاهي محصولي مانند پسته با هدف صادرات و ارزآوري توليد، روانه بازارهاي جهاني مي‌شود و گاهي يک محصول با توجه مازاد بودن نسبت به ميزان مصرف داخلي و نبودن الگوي کشت مناسب براي آن‌ها مانند سيب‌زميني، هندوانه و... در فهرست محصولات صادراتي قرار مي‌گيرد که صادرات اين گروه از محصولات عمدتا با اهداف تنظيم بازار داخلي است.‏
وي با بيان اينکه برخي محصولات مانند پسته عمده صادراتشان شامل محصولات درجه دو است و محصولات درجه يک در بازار داخلي مصرف مي‌شوند يا به صورت جداگانه و با قيمت‌هاي متفاوت صادر مي‌شود، افزود: به عنوان مثال پسته که تقريبا کيلويي 10 دلار صادر مي‌شود در بازار داخلي بسيار گران‌تر به دست مصرف کننده مي‌رسد اما عمده‌فروش آن را از توليدکننده همان کيلويي 30 هزار تومان (تقريبا معادل نرخ صادراتي) خريداري کرده است.‏
وزير کشاورزي دولت سازندگي افزايش قدرت رقابت‌پذيري را يکي از دلايل پايين‌تر بودن قيمت محصولات صادراتي کشاورزي نسبت به بازار داخلي دانست و ادامه داد: البته اگر محصولات صادراتي کشاورزي کيفيت‌شان پايين باشد يا اينکه با قيمت بالايي در بازارهاي جهاني عرضه شوند مشتري براي آن‌ها وجود ندارد چرا که مشتريان خارجي کالايي باکيفيت پايين و گران قيمت را نمي‌خرند.‏
وي افزود: يکي از دلايل عمده‌اي که قيمت محصولات کشاورزي در بازار داخلي بسيار گران‌تر از نرخ صادراتي‌شان به دست مصرف‌کنندگان مي‌رسد دلالان بسيار و بازار انحصاري اين محصولات به ويژه ميوه و تره‌بار است که بايد اين بازار انحصاري شکسته شود.‏
کلانتري گفت: قيمت‌هاي بالايي که در بازار داخلي محصولات کشاورزي مانند انگور، هلو و... وجود دارد ربطي به کشاورزان ندارد و آن‌ها سهمي در اين گراني ندارند چرا که اين محصولات عمدتا به يک چهارم قيمت مصرف و بيشتر از کشاوزران خريداري مي‌شود؛ بنابراين صادرات محصولات کشاورزي براي کشاورزان به صرفه‌تر از بازار داخلي است چراکه سهم‌ بيشتري نصيب توليدکننده مي‌شود.‏
وي تصريح کرد: يکي از دلايل بالا بودن قيمت محصولات کشاورزي در بازار داخلي اين است که مکانيزم بازار دچار مشکل شده و در انحصار عده‌اي خاص است که بايد اين انحصار شکسته شود و سيستم توزيعي منطقي به نفع توليد‌کننده و مصرف‌کنندگان ايجاد شود.‏
دبير کل خانه کشاورز اظهار کرد: براي صادرات محصولات کشاورزي که آب‌بري بالايي دارد بايد به گونه‌اي حسابگرانه عمل کرد و هر محصول را با توجه به منطقه‌اي که در آن توليد مي‌شود و ميزان آب مصرفي در آن منطقه سنجيد به عنوان مثال توليد هندوانه و مانند اين محصول که آب زيادي مصرف مي‌کنند در منطقه‌اي مانند دشت مغان که 600 تا 700 ميليون متر مکعب آب مازاد در آنجا وجود دارد مشکلي ندارد اما توليد اين محصولات وصادرات آن‌ها در مناطقي مانند دشت مهران و اصفهان فاجعه‌ است که بايد جلوي آن گرفته شود البته در دوره‌ کنوني برنامه‌ريزي نسبتا مناسبي براي کشت محصولات کشاورزي در مناطق مختلف وجود دارد.‏
کلانتري افزود: به عنوان مثال براي توليد و صادرات سيب درختي بايد حساب‌شده عمل کنيم و نگوييم چون آب در منطقه‌اي وجود دارد عليرغم نياز 8000 متر مکعبي آب در هر هکتار از اين محصول حدود 20 هزار متر مکعب آب مصرف کنيم چرا که در صورت صرفه‌جويي در ميزان آب مصرفي اين محصول ارزآوري واقعي صادرات آن نيز بيشتر مي‌شود.‏
وي اظهار کرد: برخي محصولات مانند ذرت دانه‌اي و چغندر قند عليرغم اينکه قيمت نسبتا پاييني در بازار دارند جزو محصولاتي هستند که آب‌بري بالايي دارد که به نظر مي‌رسد واردات اين محصولات بسيار به صرفه‌تر از توليد آن‌ها در داخل با هزينه‌ فرآوان است؛ بنابراين صادرات محصولات کشاورزي بسته به نوع محصول، ميزان آب‌بري و منطقه‌اي که آن محصول توليد مي‌شود متفاوت است و ديدگاه‌ها و سياست‌گذاري‌ها براي توليد و صادرات آن‌ها بايد متفاوت باشد.‏
وزير اسبق کشاورزي گفت: برخي محصولات کشاورزي مانند پسته، خرما، کيوي و ... با هدف صادراتي توليد مي‌شود چرا ميزان مصرف آن‌ها در بازار داخلي مشخص و محدود است اما برخي محصولات مانند هندوانه و سيب‌زمني به دليل مازاد بودن و با هدف تنظيم بازار داخلي صادر مي‌شود که سياست‌گذاري درباره نرخ و بازار داخلي و خارجي آن‌ها بايد حساب‌شده کنترل شود.‏
وي گفت: به عنوان مثال گرچه هندوانه آب‌بري بالايي دارد اما سالانه حدود 10 درصد از اين محصول صادر مي‌شود که مشکلي ندارد و طبيعي است اما برخي محصولات مانند پسته بيش از 80 درصد و کيوي حدود 50 درصد صادر مي‌شود که در اين بخش نيز با توجه به بالا و مناسب بودن نرخ صادراتي محصولاتي مانند پسته صاردات آن به نظر منطقي‌تر است