مرتضی ابراهیمی

شرایط کشور در نقطه حساسی قرار گرفته است از یک طرف انتخابات ریاست جمهوری را در پیش‌داریم و از طرف دیگر مذاکرات برجامی به مسئله‌ای حساس برای اقتصاد کشورمان تبدیل شده است، اما از همه این موارد مهم‌تر پیش‌بینی حدود 300 هزارمیلیارد تومان کسری بودجه سال 1400 است که تاثیر بد اقتصادی برکشور و خانوارها دارد، با توجه به اهمیت این موضوع با یک کارشناس اقتصادی به گفتگو نشسته ایم.

مهدی رضایتی، مدیرتحلیل شرکت سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد، در گفتگو با جهان اقتصاد گفت: کسری بودجه که درنبود دلارهای نفتی بیش از هر زمان دیگری به چشم می‌آید همه را به تکاپو انداخته تا منابع جدید برای هزینه های جاری کشف کنند. حذف یارانه، دریافت بیشترمالیات و بستن عوارض‌های مختلف از جمله راهکارهای مشاوران اقتصادی و کاندیداهای ریاست جمهوری است.

این تحلیل‌گر بازارهای مالی بیان داشت: در کشور ما دولت‌ها همواره از اهرم‌هایی مانند معافیت مالیاتی، انرژی ارزان، وام ارزی ارزان و ... استفاده کرده است. در نگاه اول استدلال حذف این موارد منطقی به‌نظر می‌رسد. چرا باید رانتی برای صنایع ایجاد کرد؟ همچنین استدلال می‌شود اگر بناست قیمت‌گذاری دستوری نباشد پس باید امتیازها را هم حذف کرد. اما نتیجه چه خواهد بود؟

این کارشناس بازار سرمایه افزود: بطور مشخص بازدهی (IRR) یک پروژه در شرایط ایده آل برابر با یک کشور توسعه یافته خواهد شد. اگر هزینه های انتقال و دوره ساخت لحاظ شود،IRR کمتر از یک کشور توسعه یافته می‌شود. در چنین شرایطی می توان انتظار داشت ریسک‌های کشورمان حداقل دو برابر دیگر کشورها باشد، بنابراین جذابیت سرمایه‌گذاری حداقل معادل نصف آن کشورها خواهد بود. در چنین شرایطی چگونه قرار است سرمایه ثابت شکل بگیرد؟ چه کسی قرار است شغل ایجاد کند؟

رضایتی در پایان تاکید کرد: شاید پاسخ اولیه این باشد که دولت و شرکت‌های دولتی همچنان سرمایه‌گذاری خواهند کرد. در این جا دو نکته دارای اهمیت است، اول این که بخش بزرگی از منابع جهت سرمایه‌گذاری از دسترس این شرکتها خارج شده و صرف هزینه‌های جاری می‌شود. این موضوع خود به خود طول دوره سرمایه‌گذاری را چند برابر می کند. دوم اینکه میل به سرمایه‌گذاری در همین شرکت‌های دولتی هم به شدت افت می‌کند. به عنوان نمونه، در شرایطی که سنگ آهن به شدت جذاب برای سرمایه‌گذاری نباشد، شرکتهای دولتی هم سود بانکی را ترجیح خواهند داد. حتی شرکت‌های فعلی اگر مستهلک شوند دیگر منابع و انگیزه‌ای برای احیا وجود نخواهد داشت.