ناصر ذاکری
امروزه میلیونها نفر در جامعه ما از خدمات بیمه های درمانی (اعم از تأمین اجتماعی، بیمه خدمات درمانی و …) استفاده می کنند. در سال های گذشته اقدامات جدی برای ماشینی کردن سوابق بیمه شدگان و تسهیل دسترسی به سوابق آنان صورت گرفته است. حتی مقدمات صدور کارت هوشمند درمان و کنار گذاشتن شیوه سنتی صدور و تمدید و تعویض دفترچه های درمانی فراهم شده است. با این حال، جدیتی در امر صدور کارت هوشمند درمان به چشم نمی خورد.
هر چند کنار گذاشتن دفترچه های درمانی و استفاده از کارت هوشمند درمان در ابتدای کار هزینه هایی را به مؤسسات بیمه تحمیل می کند، با این حال صرفه های زیادی هم برای بیمه گران و هم برای بیمه شدگان و کل جامعه دارد. برخی از مزایای این شیوه را به شرح زیر می توان برشمرد:
۱ – سالانه میلیون ها جلد دفترچه چاپ شده، و پس از پرینت مشخصات فرد بیمه شده در آن، صحافی و تحویل می شود. هزینه کاغذ، چاپ، آماده سازی، هزینه های پرسنلی واحدهای صدور و تعویض دفترچه، که کار بررسی سوابق فرد متقاضی و تأیید صدور دفترچه را به عهده دارند، و سایر هزینه های اداری سر به فلک می زند. با جایگزینی کارت هوشمند به جای دفترچه های سنتی این مبلغ هنگفت هزینه صرفه جویی می شود.
۲ – کلیه اطلاعات درمانی فرد بیمه شده در بانک اطلاعاتی ذخیره شده و قابل مراجعه افراد مجاز (پزشکان معالج و …) است و به این ترتیب بسیاری از فعالیت های مربوط به تشکیل پرونده و جابجا کردن اسناد و مدارک و … ضرورت نخواهد داشت.
۳ – سردرگمی بیمه شدگان به حداقل می رسد. مواردی نظیر همراه نداشتن دفترچه، بموقع تمدید نشدن دفترچه، خوانا نبودن نسخه، گم کردن مدارک هزینه درمان، همراه نداشتن سوابق و نتیجه آزمایش، رادیولوژی و … دیگر مفهومی نخواهد داشت.
۴ – سوء استفاده های احتمالی از دفترچه های بیمه، به هرشکلی که باشد، امکان پذیر نخواهد بود.
۵ – کار مؤسسات بیمه که خدمات بیمه تکمیلی ارائه می دهند، آسانتر خواهدشد و دیگر نیازی به تشکیل پرونده و بررسی مجدد و … نخواهد بود.
۶ – سردرگمی شهروندان که گاه برای تهیه دارو باید به چندین داروخانه مراجعه کنند، پایان خواهدیافت. زیرا آنان با استفاده از خدمات بانک اطلاعاتی کامل بخش بهداشت و درمان، از یک سو می توانند نزدیک ترین داروخانه ای را که همه داروهای تجویز شده را دارد، بیابند، و علاوه برآن نگران تأمین یک نسخه واحد از بیش از یک داروخانه و بناچار صرف نظر کردن از خدمات بیمه نباشند.
۷ – رفت و آمدهای شهروندان به مطب پزشکان، داروخانه ها، مراکز بیمه و … به حداقل می رسد. زیرا دیگر هیچ فردی به دلیل ناخوانا بودن نسخه یا معتبر نبودن تاریخ یا قید نشدن دوز داروی تجویزی یا حتی گرفتن گواهی برای مرخصی استعلاجی و گواهی پرداخت حق ویزیت و … مجبور به مراجعه چندباره به مطب پزشک نمی شود!
۸ – وزارت بهداشت و درمان و نهادهای ذیربط با استفاده از اطلاعات این سیستم در اسرع وقت از بروز بیماری های خاص خبردار می شوند، حتی اگر مراکز درمانی به اشتباه در گزارش بموقع مشاهده علائم بیماری های خطرناک تعلل کنند.
۹ – بهترین و کاملترین مجموعه اطلاعات و آمار برای بررسی و برنامه ریزی بلندمدت بخش بهداشت و درمان فراهم می شود.
۱۰ – تقاضا برای خدمات حمل و نقل شهری و فشاری که اینک بر روی ناوگان حمل و نقل شهری اعم از عمومی و خصوصی است، کاهش می یابد. فکرش را بکنید چند درصد از پارک های دوبله در خیابانها به خاطر مراجعات بیمورد به مراکز درمانی و تقاضای گواهی و رونوشت و … اتفاق می افتد؟!
… و موارد زیادی از این قبیل.
به طوری که ملاحظه می کنید کنار گذاشتن شیوه سنتی دفترچه های بیمه و استفاده از کارت هوشمند درمان منافع زیادی هم برای مؤسسات بیمه، هم برای بیمه شدگان و هم برای کل جامعه دارد. از سوی دیگر، تجربه و امکانات کافی برای راه اندازی این سیستم در داخل کشور وجود دارد. تجربه صدور کارت سوخت به خوبی نشان داد که چنین کارهایی با امکانات موجود کشور به خوبی قابل انجام است.
نکته جالب این که وعده صدور کارت هوشمند درمان چندین سال پیش داده شده، ولی عملی نشده است! براستی چرا باید کاری با این همه آثار مثبت و منافع اجتماعی زیاد آنهم در شرایطی که امکاناتش هم قبلاً فراهم شده است، دچار تأخیر شود؟ اگر در چند سال گذشته، مؤسساتی چون سازمان تأمین اجتماعی به حیاط خلوت دولت تبدیل نشده بودند و عزل و نصب های سریع و غیرکارشناسی، این سازمان و سازمان های مشابه را زمینگیر نمی کرد، شاید تا حالا این کار مهم و پرارزش انجام شده و حتی با بررسی فاز اول پروژه ایرادات آن هم کشف و برطرف شده بود. اما این جا هم مثل خیلی عرصه های دیگر، بی توجهی به منافع ملی و حقوق شهروندان و اصرار در دفاع از منافع دوستان، اجازه پیشرفت به ما نداد.