علی ساکت-پژوهشگر و مدرس دانشگاه در سال های اخیر فشارهای اقتصادی وارد بر جامعه ایران در ابعاد مختلف ناشی از تحریم ها، سوء مدیریت ها و فقدان برنامه های آینده نگر و مواردی از این دست باعث گردیده تا نارضایتی در بین بیشتر بخش های جامعه بویژه اقشار ضعیف و متوسط شکل جدی تری به خود بگیرد و بی توجهی به این نارضایتی ها و ادامه روند پیشِ رو، به افزایش معضلات اجتماعی در کنار مشکلات اقتصادی در جامعه منجر گردد. افزایش آمار بزهکاری، کولبری، گورخوابی، اعتیاد، نزاع های خیابانی و ... از جمله نتایج بی توجهی به خواسته های اولیه مردم است که به شکلی دیگر در جامعه بروز نموده است. ملتی که چند دهه پیش به امید بهبود شرایط حاکم بر جامعه دست به انقلابی کم نظیر زد و مردم این جامعه برای رسیدن به اهداف آرمانی خود آنچه داشتند و نداشتند از جان و مال و فرزند را تقدیم این انقلاب نمودند تا شاید با بازگشت آرامش به این مرز و بوم بتوانند خواسته های دست نیافته خود را مطالبه نمایند. در این ۴ دهه، دولت ها با رویکردهای مختلفی در ایران سرکار آمدند ولی خروجی برنامه های ارائه شده توسط آنها چندان رضایتمند نبود به طوریکه با وجود تلاش های صورت گرفته به دلیل عدم وجود زیرساخت مناسب، برنامه های توسعه اول تا ششم که پس از جنگ تحمیلی برای بازسازی و پیشرفت کشور ارائه گردید، کمتر از ۵۰ درصد و در برخی برنامه ها کمتر از ۲۰ تا ۳۰ درصد محقق گردید. جامعه ایران در این سال ها علیرغم استفاده از ظرفیت های باقی مانده در بین توده مردم چه در بخش تولید و چه در استفاده از فرصت های اجتماعی در مقایسه با روند توسعه جهانی به دستاوردهای چشمگیر و در خور ایرانی با تمدن چندهزارساله نائل نگردیده است. این درحالی بود که بسیاری از کشورهای در حال توسعه در دنیای امروز و حتی برخی کشورهای مسلمان از جمله مالزی(بویژه در زمینه تجهیزات الکترونیک)، اندونزی( در زمینه برنامه های تاب آوری اجتماعی و اقتصادی) و ... و برخی کشورهای آسیایی از جمله کره جنوبی ( در زمینه خودروسازی، فناوری های نوین در خصوص ابزارهای الکترونیکی، نساجی و ...) و هند ( در خصوص پیشرفت های مهندسی و صنعتی) که در دوران قبل از انقلاب در مقایسه با پیشرفت های صورت گرفته در ایران انگشت حسرت بر دهان می گزیدند، پس از طی ۴۰ سال به پیشرفتی دست یافته اند که گاه برخی از برنامه های توسعه ای آنها به عنوان رویکردهای برنامه های بلند مدت در ایران امروز مدنظر قرار می گیرد(مانند برنامه های توسعه ای ماهاتیر محمد برای مالزی). این در حالی است که ظرفیت های موجود در کشور ما نشان دهنده پتانسیل لازم برای پیشرفتی بیش از این در ایران عزیز است همانطور که در برخی زمینه ها (هسته ای، سلول های بنیادی، نظامی و ... ) این حرکت آغاز گردیده است. اما با این حال شاهد روند موفقی در خصوص رفع مشکلات اولیه اقتصادی و اجتماعی مردم نبوده ایم و با ورود به دهه پنجم انقلاب روز به روز شاهد افزایش رو به رشد افرادی هستیم که دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند و این به عنوان بزرگترین هشدار اقتصادی و اجتماعی دهه های اخیر در ایران نمود یافته که از هر تهدیدی برای کشور مهمتر و ویرانگرتر است. تلاش ها و عملکرد دولت فعلی علیرغم ارائه شعار همدلی با مردم و با وجود حمایت میلیون ها نفر در انتخابات نشان از فاصله زیاد آرمان های مطرح شده با واقعیت حاضر جامعه ایران بوده و فعالیت های مثبت مقطعی در خصوص افزایش رفاه اقتصادی و اجتماعی مردم نیز با اقدامات صورت گرفته گاه از خارج کشور و البته بیشتر با بی تدبیری و عدم آینده نگری برخی بخش های صاحب موقعیت در کشور در حال افول است. با این حال آنچه مهمتر از همه موارد موجود در جامعه امروز ایران باید مورد توجه قرارگیرد، نتیجه ای است که بدست مردم رقم خواهد خورد، چراکه شرایط بوجود آمده در ماه های اخیر حاکی از حضور موانع نامعلومی برای نشان دادن ظرفیت و توانایی های دولت بوده که کارایی لازم را برای آفریدن اتفاقاتی بزرگ و تغییرات اساسی منطبق بر شعارهای انتخاباتی از آن صلب نموده بطوریکه در این دوره شاهد انفعالی مشخص درخصوص احقاق برخی حقوق حقه مردم از طرف دولت بوده ایم که نشان از عدم قدرت لازم در جلوگیری از موانعی است که خود نه موافق با آنها و نه حتی نقش چندانی در بوجود آمدن آنها داشته است. در چنین شرایطی استفاده بهینه از توان مردم و گسترش امید در جامعه به جهت بهره مندی از ظرفیت های موجود رویکردی است که می بایست برای توسعه اجتماعی و اقتصادی ایران توسط دولت مورد استفاده قرار گیرد که این تنها با همدلی بیشتر دولت با مردم محقق می گردد و در این راستا راهی به جز در میان گذاشتن مشکلات جامعه ایران بین دولت و مردم و مشارکت پذیری آنها در حل مشکلات جامعه وجود ندارد. آری می بایست همانند گذشته متکی بر اراده ملتی بود که رو به سوی پیشرفت، خودباوری و سربلندی پایدار دارد، همان چیزی که تنها از ملت های بزرگ انتظار می رود. به امید تحقق ایرانی آبادتر از همیشه.