جمعه 10 فروردین، 1403

کدخبر: 111805 18:22 1399/06/18
چرا از شاخص سازی بورس دست برنمی دارند؟

چرا از شاخص سازی بورس دست برنمی دارند؟

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
چرا از شاخص سازی بورس دست برنمی دارند؟

چرا از شاخص سازی بورس دست برنمی دارند؟

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

مهدی نظیفی-تحلیلگر اقتصادی-محمدرضا پورابراهیمی، عضو شورای عالی بورس و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس ایران در گفتگوی تلویزیونی گفتند: «نگرانی جدی در دستکاری بازار سرمایه داریم. متاسفانه گزارش‌هایی داریم که برخی شرکت‌ها سهام غیرواقعی اعلام کرده و قیمت‌سازی می‌کنند که بیشتر این اتفاق نیز امروز در فضای مجازی رخ داده و شاهد هستیم قیمت سهام یک شرکت را در فضای مجازی چند برابر می‌کنند. آقای پورابراهیمی با تاکید بر اینکه باید به استمرار غیرمنطقی سهام بعضی از شرکت‌ها شک کرد گفت: سازمان بورس مکلف است شفافیت مالی عملکرد شرکت‌ها را در اختیار مردم بگذارد تا مردم بدانند پشت صحنه مالی هر شرکتی در بورس چه اتفاقاتی می‌افتد». فرهاد دژپسند، وزیر اقتصاد ایران در واکنش به انتقادها گفته بود «دولت هیچ نقش و نفعی در دستکاری بازار سرمایه و بورس ندارد».

کاظم دلخوش نماینده مجلس با اشاره به وضعیت اخیر بورس در توییتر: «با توجه به عملکرد نامناسب سازمان بورس طی مدت اخیر از دستور کار مجلس برای طرح تحقیق و تفحص از این سازمان خبر داد و گفت سرمایه سهامداران خرد نباید در سایه بی کفایتی برخی مدیران نابود شود. با توجه به عملکرد نامناسب سازمان بورس طی مدت اخیر طرح تحقیق و تفحص از این سازمان در دستور کار مجلس قرار خواهد گرفت».

علیرغم اظهارات مکرر مسئولان تیم اقتصادی دولتی درمورد اقدامات حمایتی از بازار بورس برای جلوگیری از ریزش شاخص، آنچه مشاهده میشود اینست که هیچیک ازین اقدامات در عمل در جهت حمایت از بورس نبوده است. اقدامات مسئولان فوق فقط در محدوده شاخص سازی در بازار، انجام شده است و با دستکاری در سازوکار محاسباتی بورس، شاخص را در سطح بالای یک میلیون و ششصد هزار واحد نگاه داشته اند. بدون توجه به اینکه فعالین بورس اخیرا هر روز شاهد ریزش شدید قیمت کلیه سهامهای شاخص ساز هستند. در طول یک ماهه اخیر: سهام شرکتهای پالایشی بالای 40 درصد ریزش، ایران خودرو ۵۶ درصد ریزش، سایپا  ۴۹ درصد ریزش، سرمایه گذاری خودرو (خگستر) ۴۵ درصد ریزش، سرمایه گذاری تامین اجتماعی 50 درصد ریزش،... شرکتهای متوسط و کوچک بازار بورس بین 50 تا 70 درصد ریزش داشته اند.

صفهای فروش در اکثر نمادها نشان میدهد ریزش قیمتها هنوز با شدت ادامه دارد ولی شاخص بورس در همین مدت بیش از حدود 20 درصد ریزش نداشته است. چطور می شود این واقعیت آشکار که شاخص واقعی قیمت شرکتهای بورسی اکنون باید در حدود یک میلیون و سیصد هزار تا یک میلیون و چهارصد هزار واحد نوسان داشته باشد را از مردم پنهان کرد. در یکماه اخیر همه روزه صف‌های پرحجم فروش در همه نمادها برقرار بود و نشانه‌ای از بهبود دیده نمی‌شد ولی شاخص کل در خیلی از روزها مثبت نشان داده شد. این تناقض به شروع اعتراض‌ها در فضای مجازی سپس در رسانه ها منجر شد. طبق معمول مسئولان تیم اقتصادی دولتی دخالت دولت را در ریزش های بورس تکذیب می کنند ولی تاکید می کنند شاخص از یک میلیون و ششصد هزار واحد پایین تر نخواهد آمد.

بازار بورس از سه جهت تحت فشارهای شدید و تخریبی دستکاری شاخص بوده است. دستکاری شاخص توسط مسئولان سازمان بورس، توسط بازیگران مافیای دولتی، توسط حقوقی های بزرگ صورت می پذیرد. این دو عامل اخیر بازیهای پیچیده خودشان را با در اختیار داشتن پولهای هنگفت بادآورده در بازار بورس اجرا می کنند . نقطه مشترک هر سه طرف این عوامل اینجاست که همه آنها به دنبال منافع لحظه ای خود در بازارها هستند و ضرر وزیان هنگفت مردم و سهامداران خرد برایشان کوچکترین اهمیتی ندارد. دقیقا بهمین دلیل است که سهامداران خرد حتی سهامداران بزرگتر، باتوجه به تناقضهای اظهارات و اقدامات مسئولان تیم اقتصادی دولتی، در صفهای بزرگ و میلیونی فروش سهام خود را تشکیل می دهند و به این ترتیب ریزش قیمت شرکتهای بورسی همچنان ادامه دارد.

با توجه به رفتارهای جانب دارانه ناظر بورس و خیلی شواهد دیگر مشخص می شود در این مدت، ادامه ریزش بازار کاملا تعمدی و دستوری بوده لذا این دخالت ویرانگرایانه دولتی به اسم حمایت از بورس، فقط برای حقوقی‌های خودی، فرصت بهره برداری و نوسان گیری ایجاد کرده است. یکی از دلایل این شرایط نابسامان: ایجاد شرایط مساعد فروش برای عرضه سهام دولتی پالایشی اول، که قرار است در هفته بعد انجام شود، باشد. دلیل دیگر: اگر اول هفته سهام پالایشی ها بسته نمی شدند قیمتهای روی تابلو به زیر قیمتِ تخفیف خورده دولت می آمد. پس چون قرار بود همچنان بازار را منفی نگه دارند تصمیم گرفتند با خبر تمدید احتمالی زمان پذیره نویسی جو را آرام کنند ضمنا قبل از پایان زمان پذیره نویسی بصورت نمایشی و دستوری، نمادهای پالایشی را با گپ مثبت باز کنند .

محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام هم اخیرا در مورد سوءاستفاده گروهی تقریباً ۱۰۰ الی ۱۵۰ نفر در کشور از بازار بورس و دستیابی آنها به سودهایی کلان تاکید کرد.

پس از قولهای مکرر دولتی ها برای ورود حقوقی های دولتی برای رونق بورس و جمع شدن صفهای فروش، سهامداران بورس انتظار داشتند با فعال شدن بازارگردانان های دولتی، صف‌های فروش جمع شوند ولی در کمال ناباوری بازاری با شاخص کل مثبت دیدند که صف‌های پرحجم فروش آن هنوز کمافی السابق برقرار بود. پس چاره ای جز قبول ضرر و زیان و فروش سهام خود به بازارگردانان های دولتی نداشتند. در همان حال سرمایه های سرگردان راهی جز سرریز شدن به بازار ارز پیدا نکردند تا دوباره شاهد صفهای طویل خرید در بازار ارز باشیم.

واقعیت این است که دولتی ها برای جبران کسری بودجه، آشکارا شاخص بورس را دستکاری و افکار عمومی را مهندسی می کنند. عضو انجمن حسابداران اظهار داشتند: «هم صاحب‌نظران طرفدار بازار آزاد و هم منتقدین بازار آزاد مشترکا اعلام می‌کردند شاخص بورس منطبق با واقعیات اقتصادی کشور نیست و این شاخص بیانگر معاملات کاغذی است که هیچ رابطه خاصی با تولید و اشتغال ندارد.از طرف دیگر به‌اصطلاح اقتصاددانان حامی دولت با شعارهای کاذب و به‌راه‌انداختن کارناوال شادی، مرتب در بوق و کرنا می‌دمیدند که نرخ سود بورس ایران در بورس‌های جهان دوم شده است. حالا نتیجه این شده که اشخاص حقوقی در همین چند ماه گذشته بالغ بر ۸۷ هزار میلیارد تومان سهام فروخته‌اند که قاعدتا باید بخش عمده آن را همان افراد دیرآمده‌ای که زود می‌خواهند بروند، خریداری کرده‌اند. دولت که برای کسری بودجه آشکار و نهان بودجه سال ۱۳۹۹ خود هیچ راهی مگر فروش اموال و دارایی‌ها نداشت رسما و آشکارا در جریان بالابردن شاخص و مهندسی افکار عمومی نقش مستقیم را داشت به‌طوری‌که یک شرکت زیان‌ده 3۰ میلیاردی، به قیمت ۳۰۰ میلیارد به‌فروش رسید یا سهام یک شرکت بورسی که مجمع انحلال آن نیز تشکیل شده بود به قیمت گزاف مورد دادوستد قرار گرفت و مقام ناظر بازار سرمایه هم سرمست از افزایش شاخص، صدایش را در نیاورد.»

در کشورهای پیشرفته، مدیران دولتی برای جلوگیری از تخلف، ناظر بر فعالین بورس هستند ولی دولتی های ما هم بازیگر بورس، هم متخلف، هم شریک متخلف، هم دینفع، هم ناظر،هم داور بازار بورس هستند. از قبل معلوم است نتیجه این بازی یک طرفه بویژه وقتی دولت همه مردم را دعوت به سرمایه گذاری در بورس می کند، همانطور که اقتصاددان دلسوز از پیش هشدار داده بودند، جز ضرر و زیان سهامداران و مردم چیز دیگری نیست. سهامدارانی که اکنون چون کشتی شکستگان منتظرند هر لحظه کشتی بورس غرق شود.

مدتهاست بدلیل ضعف مفرط تیم اقتصادی دولت و سردرگمی مدیریتی سازمان بورس، بازار بورس روی خوش به خودش ندیده است. می توان انتظار داشت اگر انتقال یک درصد از منابع صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازارسرمایه، نهایی و به سازمان بورس ابلاغ شود اجرای این مصوبه در شرایط فعلی بازار برای بازارگردانی مداوم همه نمادها و افزایش نقدشوندگی بازار تاثیر مثبت داشته باشد. ولی اینکه این امر چقدر از مشکلات فعلی بازار بورس را مرتفع کند بستگی تام به چگونگی روش مدیریتی دولتی ها و مدیران سازمان بورس برای اجرای آن مصوبه دارد. ما امیدواریم روشهای اجرایی با آنچه تاکنون اعمال شده، تفاوت کند و بتوانند با روش صحیح، این مصوبه را به نقطه عطفی در بازار بورس امسال تبدیل نمایند.

یاد شعر حافظ میافتیم:

کشتی شکستگانیم، ای باد شرطه برخیز  /  باشد که باز بینیم، دیدار آشنا را



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |