حامدهدائی -روانکاو فروش ایران امید به زندگی نیز  مانند بسیاری دیگر از متغیرهای زیست شناسی بختانگی آرامی دارد. امید به زندگی بالنده نیست چون ما هر چه پیرتر می شویم! احتمال زنده ماندمان کمتر می شود. موافق جداول بیمه، در کشورهای توسعه یافته امید می رود نوزاد دختر هفتادونه ساله شود. اگر این زن از سلامتی معمولی برخوردار باشد، در جشن هفتاد و نهمین سال حیاتش انتظار می رود ده سال دیگر زنده بماند. در نود سالگی هنوز برای او ۷/۴ سال زندگی پیش بینی می شود. در صد سالگی، دو نیم سال. با گذشتن سن او از میزان پیش بینی  شده، میزان عمر مورد انتظار کمتر و کمتر می شود. ویژگی اصلی متغیرهای سازگار با نمودار زنگوله ای همین است. با پیر شدن شخص انتظار شرایط زندگی اضافی کاهش می یابد. در پروژه ها و کارهای پرخطر با داستان دیگری سروکار داریم. این کارها، اغلب بالنده هستند. در متغیرهای بالنده، با اثری کاملا برعکس روبرو می شویم. فرض کنیم پروژه ای قرار است در هفتادو نه روز تمام شود؛ یعنی از نظر عددی برابر سالهای عمری که برای آن زن پیش بینی می شود. در روز هفتاد و نهم، اگر پروژه تمام نشده باشد انتظار می رود بیست و پنج روز دیگر به درازا بکشد. ولی در روز نود، اگر پروژه به پایان نرسیده باشد ، باید پنجاه و هشت روز دیگر روی آن کار شود. در روز صدم، زمان اضافی لازم برای تمام کردن پروژه به هشتاد و نه روز خواهد رسید. در روز صد و نوزدهم زمان لازم اضافی برابر صد و چهل و نه روز خواهد بود. در روز ششصدم اگر پروژه تمام نشده باشد باید انتظار داشته باشید هزار و پانصد و نود روز دیگر کار کنید. طبق قانون مورفی: چیزی که باید اتفاق بی افتد، اتفاق خواهد افتاد. مورفی چنین می گوید: هر پروژه بیشتر از آن چیزی که فکر کنیم هزینه می برد، بیشتر از آن چیزی که فکر می کنیم زمان می برد و بدترین اتفاق ها در زمان هایی که اصلا انتظار آن را نداریم رخ می دهد. نسیم طالب اقتصاددان رفتاری می گوید: هر چه بیشتر دیرکرد داشته باشید، انتظار دیرکرد هم بیشتر می شود. فرض کنیم شما پناهنده ای هستید که انتظار دارید به وطن بازگردید. هر روزی که می گذرد شما از روز ورود پیروزمندانه به وطن، دورتر می شوید نه نزدیگتر. اگر انتظار می رود پروژه دو ساله تمام شود، و سه سال بعد شما هنوز در حال سوال کردن هستید، انتظار نداشته باشید پروژه به این زودی ها تمام شود. درگیری اعراب و اسرائیل شصت سال به درازا کشیده است، و هنوز هم ادامه دارد؛ ولی همین جنگ در شصت سال پیش  یک مشکل ساده تلقی می شد. همیشه باید خاطر نشان داشت که در دنیای مدرن، جنگ ها طولانی تر و شمار کشته ها بیشتر از میزان پیش بینی شده از کار در می آیند.  نسیم طالب می گوید: این ویژگی ظریف ولی بی اندازه پر از بختانگی بالنده، به شکلی غیر عادی ضد شهودی است. ما منطق انحرافات بزرگتر از میانگین را بد می فهمیم. چنین ویژگی هایی در کانون بدفهمی ما از فرایند پیش بینی است.  طی تحقیقی پژوهشگران متوجه شدن که پیش بینی های بنگاه ها و نهادهای دولتی یک کاستی مهم دارد، آنها برای سناریوهای خودشان شدت خطای احتمالی قائل نیستند. به عنوان مثال مقامات آمریکایی در سال ۱۹۷۰ ( با امضای وزیران خزانه داری، کشور، و دفاع) پیشگویی کردند که: بهای استاندارد نفت خام خارجی تا سال ۱۹۸۰ ممکن است بسیار کاهش یابد ولی در هر صورت افزایش چندانی نخواهد داشت.  تا سال۱۹۸۰ بهای نفت ده برابر شد. در این خصوص نسیم طالب می گوید: پیش گویی بدون احتساب شدت خطا، سه نوع مغلطه را آشکار می کند که هر سه آنها از یک کج فهمی درباره سرشت عدم قطعیت سرچشمه می گیرد. مغلطه یکم: تغییر پذیری مهم است. خطای نخست در زیاده جدی گرفتن پیشگویی و توجه نکردن به دقت آن است. این در حالی است که در هنگام برنامه ریزی، دقت پیشگویی ها بسی بیش از خود پیشگویی اهمیت دارد. سیاست هایی که ما برای تصمیم گیری نیاز داریم باید بسیار بیش از آنچه که به عدد مورد نظر وابسته است، به گسترده پیامدهای محتمل بستگی داشته باشد. این به این معنی است که به چنین موضوعاتی دقت کنیم که چگونه مدیران بانک بدون این که نازک ترین پوششی برای پیش بینی عدم قطعیت ها بر تن محاسباتشان کنند،  برای بنگاه ها دست به پیش بینی نقدینگی می زنند. و یا کارگزاران بورس برای اینکه بتوانند فروش ده سال آینده را پیش بینی کند، برای کالیبره کردن مدل های ارزش گذاری خود، از کدام روش ها بهره می گیرند،  و یا اینکه آنان  در تحلیل بازار اوراق بهادار از چه روشی برای پیش بینی هایشان  استفاده می کنند . اگر منصفانه بخواهیم نتیجه ای بگیریم این است که آنها یاد نگرفته اند پیرامون مفروضاتشان شدت خطا را کاهش دهند، با این حال شدت این خطاها آن قدر بالاست که خود مقدار پیش بینی شده اهمیت بسیار بیشتر ی می یابد. مغلطه دوم در به حساب نیاوردن فرسایش پیشگویی به فراخور افزایش زمان پیش بینی شده است. ما گستره کامل تفاوت میان آینده نزدیک و آینده دور را نمی شناسیم ولی با درون نگری می توانیم فرسایش پیشگویی را در گذر زمان ببینیم آن هم بدون داشتن دسترسی به مقالات علمی. خطاهای پیش بینی های ما به طور سنتی بسیار بالا بوده و هیچ دلیلی در دست ما نیست که باور کنیم ناگهان آینده نگری دارای برتری خاصی نسبت به پیشینیان آینده کور خود شده ایم. مغلطه سوم، برمی گردد به کج فهمی سرشت بختی متغیرهایی که پیشگویی می شوند. این متغیرها، می توانند سناریوهایی بسیار خوش بینانه تر، یا بسیار بدبینانه تر از آنچه که انتظار می رود رقم بزنند. آنچه گفته شد دلالت بر این دارد که اگر ما حتی پیشگویی خاصی را بپذیریم، باید نگران احتمال راستین انحراف جدی از آن باشیم. معامله گر بورس بازی که با درآمد یکنواخت زندگی نمی کند شاید به پیشواز چنین انحرافاتی برود؛ ولی آدم بازنشسته ای که با ریسک های تعریف شده ای زندگی می کند  توان چنین چرخش هایی را ندارد. در درگیری با مسائل،  این کف برآوردها(بدترین حالت) است که اهمیت دارد؛ یعنی بدترین حالت از خود پیش بینی بسیار پراثرتر است. این گفتار به ویژه هنگامی مصداق دارد که سناریوی بد پذیرفتنی نیست. گاهی گفته می شود که: خردمند کسی است که بتواند چیزهایی را که می آیند ببیند، ولی شاید خردمند کسی باشد که می داند که نمی تواند چیزهای دور را ببیند. بدبختانه سراسر این دانستنی ها به کسی کمک نمی کند که بگوید فردا چه خواهد شد. در واقع اینها شاید توانایی او به پیشگویی را کاهش دهند. مسئله پیشگویی ویژگی دیگری هم دارد و آن کاستی های ذاتی است. کاستی هایی که ربط چندانی به سرشت انسان ندارند ولی از سرشت درونی اطلاعات برمی خیزند.