مطرح شدن مفهوم یا ایدهای به نام «نیروگاه مجازی» از جمله راهکارهای اعمال مدیریت مصرف در حوزه صنعت برق شناخته شده و پیشبینی میشود که از طریق این نیروگاهها سالانه به طور متوسط تا ۳۰ درصد در بخش مصرف خانگی و صنعتی صرفهجویی صورت گیرد.
بهگزارش ایسنا، هر خانوار ایرانی به طور میانگین هشت کیلووات ساعت انرژی مصرف می کند و چنانچه هر خانواده پنج کیلووات توان صرفهجویی کند، خود به خود، یک ظرفیت بزرگ نیروگاهی در کشور ایجاد میشود.
تابستان امسال شاهد رکوردشکنی مصرف برق بودیم موضوعی که تنها با مدیریت مصرف و راهکارهای کاهش مصرف کنترل شد و به عبارتی توانست مانع خاموشی شود با این حساب بهدلیل تغییرات آب و هوایی و گرمتر شدن دمای هوا در سالهای اخیر، ضرورت اجرای سیاستها و راهبردهایی در زمینه مدیریت مصرف و تولید برق برای این صنعت بسیار حیاتی میشود.
آمارهای مصرف برق کشور در بخشهای مختلف خانگی، صنعتی و خدماتی نشان میدهد که ما به طور متوسط برای برآوردن تقاضای موجود در حوزه برق کشور، نیازمند افزایش ۶ درصدی تولید برق کشور هستیم، این در حالی است که سایر کشورهای دنیا به زحمت اقدام به یک درصد افزایش تولید برق میکنند.
این شرایط بدین معنا است که به طور طبیعی دو راه برای تامین نیاز مشترکان وجود دارد که شامل "نصب مولدها و احداث نیروگاه های جدید" یا" مدیریت مصرف" است.
همچنین برای تولید هر یک کیلووات برق از نیروگاههای گازی به یک هزار دلار سرمایهگذاری نیاز است.
بر این اساس، به نظر میرسد از طریق راهاندازی نیروگاههای مجازی بهویژه تخصیص ۱۰ درصد از بودجه راهاندازی یک نیروگاه واقعی، به استانداردسازی ساخت و سازها یا تولید محصولات برقی استاندارد و...، راهکاری بسیار موثر در راستای مدیریت مصرف است.
در سال گذشته در قشم یک نیروگاه برق مجازی با استفاده از ظرفیت های استفاده نشده توسط کولرها ایجاد شد، بهگونهای که با قطع کردن یک ساعته مصرف یک کیلو وات برق، همین ظرفیت برای استفاده در دیگر مناطق شهر مورد استفاده قرار گرفت و شرایط آن بدین صورت بود که اگر مشترکان از سامانه طراحی شده این طرح استفاده کنند، می توانند به جای نپرداختن هزینه برق، به ازای هر کیلو وات ۹ هزار و ۷۵۰ ریال امتیاز دریافت کنند.
مدیرعامل شرکت دانش بنیان مسن انرژی قشم در این باره میگوید هر خانوار قشمی بر اساس نیاز خود می تواند در بخشی از ساعات روز استفاده از برق را مدیریت کند و این شرکت در مرحله نخست ۵۰ اشتراک ایجاد کرده که این میزان تا دو هزار مشترک قابل ارتقا است.
بهگفته وی با تکمیل این طرح و با پیشرفت مراحل تکمیلی و نهایی، پنج هزار کولر مشترکانی که از دستگاه هایی با مصرف ۲.۵ کیلو وات استفاده می کنند، با کولرهای یک کیلو واتی تعویض می شود.
نعمتی اظهار کرد: بورس بازار خرده فروشی برق با استفاده از این نیروگاه ایجاد و در مرحله دوم باشگاه مشترکان برق راه اندازی و در این مرحله توان بازفروشی برق برای مشترکان فراهم می شود.
اصطلاح ایجاد نیروگاه مجازی در سال ۱۳۹۲ در ایران مطرح شد و پیشبینی میشود که بیش از ۲۱ هزار مگاوات پتانسیل ایجاد نیروگاه مجازی در کشور وجود داشته باشد.
همانگونه که در تابستان سال جاری نیز ۲۰۰۰ مگاوات مصرف برق توسط مشترکان مدیریت و از خاموشی جلوگیری شد البته خاموشی پیشبینی شده برای تابستان، سناریوهای مختلفی را مطرح کرد بهطوریکه عدهای معتقد بودند که مدیریت مصرف تنها راه پاسخگویی به این بحران نیست و باید وزارت نیرو اقدام به ساخت نیروگاه کند.
برای پاسخگویی به ۳۰۰ ساعت نیاز زمان پیک باید حدود ۷ هزار مگاوات نیروگاه ایجاد شود که احداث این نیروگاهها هزینه زیادی را به دولت تحمیل میکند.
از سوی دیگر رشد مصرف انرژی در کشورهای صنعتی (OECD) طی سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۳۰ میلادی با وجود افزایش نسبی رفاه در این کشورها، تقریباً ثابت بوده و بررسی ها از رویکرد این کشورها به سمت افزایش بهره وری انرژی حکایت میکند.
با توجه به شرایط فعلی باید گفت که مصرف انرژی در ایران نگران کننده و حتی در مقایسه با کشورهای غرب آسیا نامناسب است بر همین اساس بهگفته حقیفام معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر لازم است که به مدیریت مصرف توجه بیشتری شود.
وی وضعیت ضریب بار شبکه را نیز نامناسب دانست و افزود: سرمایه گذاری برای تولید هر واحد برق مجازی از طریق برنامه های مدیریت مصرف ۱۰ برابر کمتر از هزینه مورد نیاز برای ساخت یک واحد نیروگاه است.
حقی فام اظهار کرد:مدیریت مصرف برق به عنوان یکی از مسئولیتهای بزرگ شرکتهای توزیع مورد توجه قرار گرفته و لازم است از توانمندترین نیروها و بهترین پشتیبانیها در این بخش استفاده شود.
علاوهبر این باتوجه به توانمندی ایران در ساخت تجهیزات برقی عدهای از کارشناسان ساخت نیروگاه را بهترین هدف برای مقابله با خاموشی میدانند و معتقدند که دیگر وقت آن رسیده که علاوهبر بازنشستگی ۳۰۰۰ نیروگاه قدیمی، نیروگاههای جدیدی نیز ایجاد شود.
در مجموع مانعی که برای اجرایی شدن این ایده از زبان مسوولان وزارت نیرو و توانیر مطرح میشود نیاز مالی و عدم سرمایه برای ایجاد نیروگاه است.