اولین تحلیل در عدم رای اعتماد به وزیر پیشنهادی این است که دولت در حمایت از گزینه پیشنهادی اش کم گذاشته است و فضای رسانه ای و فضای دولت، همچون استیضاح رضا فرجی دانا هماهنگ نبود.تحلیل دیگر به رفتار مجلسی ها باز می گردد. بسیاری معتقدند رفتار نمایندگان با تکیه بر مسائل سیاسی صورت گرفته و همین نگاه موجب رای نیاوردن وزیر شده است.

عدم رای اعتماد به وزرای پیشنهادی علوم را می توان در دو بخش عملکرد دولت و رفتار نمایندگان مجلس بررسی کرد و به دنبال این پاسخ بود که آیا حمایت دولت از گزینه پیشنهادی اش انتظارات را برآورده نکرد یا آنکه هر نوع رفتار و عملکرد دولت با توجه به خواسته های مجلس، تغییری ایجاد نخواهد کرد و مجلس برای وزارت علوم برنامه های بسیاری دارد.

طبقه چهاردم وزارت خانه علوم هنوز هم یک صندلی خالی دارد؛ صندلی ای که هر چند وقت یک بار سرپرست یا وزیری بر روی آن می نشیند و کمی بعد خالی می شود. فوکوس مجلس در یک سال اخیر به صورت ویژه بر روی "وزارت علوم" بوده است، نگاهی به آراء چند وقت اخیر نمایندگان مجلس به وزرای پیشنهادی علوم نشان می دهد که با گذشت زمان تعداد مخالفان وزرای پیشنهادی دولت برای این وزارت خانه هر روز بیشتر می شود و ایرادات مجلسی ها به وزرای پیشنهادی گسترده تر. امروز محمود نیلی احمد آبادی، کمی پیش تر رضا فرجی دانا، و سال گذشته جعفر میلی منفرد، گزینه هایی بودند که برای تصدی این وزارت خانه در نظر گرفته شده بودند. فرجی دانا هم که توانست از پیچ و خم رای اعتماد عبور کند کمتر از چند ماه بعد با ایرادات ریز و درشت نمایندگان مواجه شد و کمی بعد زیر تیغ استیضاح رفت.

وزارت علوم شاید استرس همیشگی دولت باشد و هر روز باید به یک گزینه جایگزین فکر کنند. اما چه شده است که وزارت علومی که در دولت های سابق بدون کوچکترین مشکلی با مجلس مسئله ای نداشت، حالا در طول یک سال با این حجم از مشکلات روبرو شده است؟ چه شد که آخرین گزینه دولت هم رای نیاورد؟ دولت کم گذاشت یا مجلس خیال لجبازی دارد؟ هر چه که هست وضعیت وزارت علوم هر روز نامعلوم تر می شود و شرایط دانشجویان مبهم تر.

دولت کم گذاشت؟

تحلیل ها در مورد علت رای نیاوردن محمود نیلی احمد آبادی زیاد است. اولین تحلیل این است که دولت در حمایت از گزینه پیشنهادی اش کم گذاشت. فضای رسانه ای و فضای دولت، همچون استیضاح رضا فرجی دانا هماهنگ نبود. خبری از حمایت گسترده دولتی ها منتشر نشد. اگر هم رایزنی با راس مجلس صورت گرفت، در پشت پرده بود و خبری از آن به بیرون درز نکرد. تعداد نمایندگانی که از روند فعالیت دولت در مورد وزیر پیشنهادی علوم انتقاد داشتند زیاد بودند. این موضوع به نمایندگان حامی دولت هم سرایت کرده بود و عده زیادی از نمایندگان معتقد بودند که انفعال دولت در حمایت از این وزیر پیشنهادی، کار را برای رای ندادن به این وزیر از سوی طیف نمایندگان مخالف دولت، سخت تر کرده است. امیدها به نطق دفاعی امروز حسن روحانی بسته شده بود. نطقی که به اعتقاد بسیاری می توانست سرنوشت رای اعتماد به نیلی احمد آبادی را کاملا تغییر دهد. نطق حسن روحانی هم اما معجزه نکرد تا تعداد نمایندگان موافق وزیر پیشنهادی به 80 نفر هم نرسد و...

مجلس در پی چیست؟

تحلیل بعدی در مورد علت رای نیاوردن جدیدترین وزیر پیشنهادی علوم رفتار مجلسی ها است. رفتاری که به گواه بسیاری با تکیه بر مسائل سیاسی صورت گرفته و با همین نگاه موجب رای نیاوردن وزیر شده اند. این موضوعی بود که حتی بخشی از نمایندگان مجلس هم که در موافقت با وزیر پیشنهادی علوم صحبت می کردند به آن اشاره داشتند و می گفتند که نمایندگان مخالف با عینک سیاسی به وزیر پیشنهادی نگاه می کنند. از سوی دیگر عده ای دیگر از نمایندگان مجلس هم معتقد هستند سخت گیری های طیفی از نمایندگان مجلس به علت آن است تا دولت در تنگنا قرار بگیرد و در نهایت گزینه نزدیک به نظر مجلسی ها از سوی دولت معرفی شود. بیرون از مجلس هم نگاه همین است. افکار عمومی معتقد به آن است که مجلس به دنبال حضور گزینه مورد نظر خودش در راس وزارت علوم است تا شرایط در مراحل و نقاط حساس از این پایگاه استفاده کند. با این همه با وجود آنکه روابط مجلس و دولت در راس بسیار حسنه است اما اقلیت تندروی مجلس نشان داده است که بنای کوتاه آمدن تا یافتن گزینه مورد نظر خودش را ندارد.