خبرگزاری ایکنا نوشت: رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر با کارگزاران حج با اشاره به فاجعه مسجدالحرام و فاجعه منا در سال ۱۳۹۴، آن را ظلمی بزرگ خواندند و با تأکید بر لزوم پیگیری مستمر و جدی برای احقاق حق، افزودند: این مطالبه به هیچ وجه نباید فراموش شود و دستگاه‌های مسئول باید از راه‌های مختلف بویژه مجامع بین‌المللی، این موضوع را پیگیری کنند تا کمیته حقیقت‌یابی با حضور جمهوری اسلامی تشکیل و احقاق شود زیرا در این دو فاجعه، تأمین ایمنی و امنیت حجاج که مهم‌ترین وظیفه حکومت عربستان است، رعایت نشد و دیه مقتولان نیز داده نشد.

قطع روابط دیپلماتیک؛ مانع اصلی در پیگیری پرونده فاجعه منا/ بی‌تفاوتی سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در سایه وابستگی مالی به عربستان

محمدجواد جمالی نوبندگانی، دبیر اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، درباره دلایل اصلی بی‌نتیجه ماندن پیگیری فاجعه منا گفت: مشکل اصلی در این قضیه به حاکمیت عربستان سعودی برمی‌گردد. ارتباط دیپلماتیک حکومت آل‌سعود با ایران قطع است و این مسئله امکان گفت‌وگوی دو جانبه میان دو دولت را سلب کرده است. مسئله بعدی این است که این فاجعه در موسم حج رخ داده و نهاد بین‌المللی دیگری که می‌تواند به آن ورود کند سازمان همکاری‌های اسلامی است که مقر این سازمان هم در جده و تحت قیمومیت سعودی‌هاست و لذا این سازمان نیز نمی‌خواهد در این قضیه وارد شود و آن را پیگیری کند.

وی ادامه داد: سازمان ملل متحد نیز می‌تواند در این قضیه دخالت کند اما مشاهده شد که در زمان آقای بان کی مون به دلیل تهدید عربستان مبنی بر قطع کمک‌های مالی به این سازمان در صورت قرائت گزارش جنایات آل سعود در یمن، این گزارش قرائت نشد و همین مسئله بیانگر ضعف سازمان ملل در قضایایی است که یک طرف آن عربستان است.

زمان‌بر بودن پیگیری پرونده از طریق دادگاه‌های بین‌المللی

جمالی نوبندگانی اظهار کرد: از طرفی دادگاه‌های بین‌المللی نیز نهاد دیگری برای پیگیری این مسئله هستند که البته ارجاع این پرونده به این دادگاه‌ها و پیگیری از این طریق بسیار زمان‌بر است. به عنوان نمونه پیگیری یک شکایت ایران از سوی وزارت دفاع از آمریکایی‌ها، حدود بیست سال طول کشید تا این دادگاه‌ها حکم دادند.

دبیر اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با مهم دانستن مؤلفه شیوه رفتاری حکومت آل‌سعود در به نتیجه رسیدن این پرونده گفت: سعودی‌ها بسیار لجوج و یکدنده هستند و چندان به قواعد بین‌المللی پایبند نیستند و به خاطر منابع مالی که دارند بسیار متکبرانه رفتار می‌کنند و متاسفانه سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی به دلیل کمک‌های مالی عربستان به آنها، به این مسائل ورود پیدا نمی‌کنند.

ضرورت هماهنگی نهادهای ذی‌ربط در کشور برای پیگیری مؤثر فاجعه منا

وی تأکید کرد: در عین حال اجزای مختلف قوای کشور تلاش خود را برای پیگیری این پرونده انجام می‌دهند. اما اگر به تعبیر مقام معظم رهبری بخواهد یک کمیته حقیقت‌یاب تشکیل شود مستلزم موافقت سعودی‌هاست و از طرفی هم باید یک سازمان بین‌المللی تشکیل چنین کمیته‌ای را بپذیرد و لذا همین مشکلات پیگیری این مسئله را زمان‌بر کرده و به خاطر نوع رفتار آل سعود، اگر نگوییم به نتیجه رسیدن آن محال است، ولی بسیار سخت است.

جمالی نوبندگانی با اشاره به اینکه در این موضوع تنها وزارت خارجه هم دخیل نیست، گفت: سازمان حج و زیارت، معاونت حقوقی ریاست جمهوری و قوه قضائیه باید در کنار دستگاه دیپلماسی هماهنگ عمل کرده تا بتوانند این پرونده پیچیده را در مسیر مناسبی پیگیری کنند.

دبیر اول کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره نقش مجلس و به ویژه گروه‌های دوستی پارلمانی در زنده نگه داشتن این مطالبه و یادآوری آن در دیدار با مقامات پارلمانی کشورهای اسلامی گفت: یک مسئله مهم همین تازه نگه داشتن این موضوع و جلوگیری از فراموش شدن آن با گذشت زمان است که باید وزارت امور خارجه و مجلس در قالب گروه‌های پارلمانی در کنار رسانه‌ها این کار را انجام دهند. اما تصور به نتیجه رسیدن این پرونده در کوتاه‌مدت تا حد زیادی غیر واقع‌بینانه است.