متهم اصلی آلودگی هوا در آستانه تبرئه شدن
گروه امورزیربنایی-آلودگی هوای کشور به ویژه پایتخت اگرچه موضوع جدیدی نیست اما هر سال و با ورود سامانه های سرمایی دوباره بر سرزبانها می افتد؛ نکته جالب توجه در این میان این است که همواره متهمان آلودگی هوا را می توان از میان "سوخت"، "خودروها" و "صنایع" جستجو کرد که از بین آنها "سوخت" مورد کنکاش و انتقاد بیشتری است.
برخی متولیان تولید و و واردات سوخت معتقدند که این کالای استراتژیک آنچنان نقشی در آلودگی هوا ندارد، به طوریکه معاون شرکت ملی پالایش و پخش می‌گوید اوضاع بنزین با گذشته متفاوت است و حالا باید علل اصلی نفسِ گرفته پایتخت را در کیفیت خودروها، سوخت خانگی و البته پدیده وارونگی هوا جست‌وجو کرد.
از سوی دیگر نیز خودروسازان و صنایع هم دقیقا نظری مخالف مسئولان انرژی کشور دارند، آنها هم تولیداتشان را پاک و بری از آلودگی شدید می دانند و سوخت را به عنوان متهم اصلی معرفی می کنند.
چندسالی است که بحث بنزین تولید داخل هم بر دیگر چالش های مربوط به آلودگی هوا اضافه شده تا جایی که بسیاری از کارشناسان درهمان ابتدای مطرح شدن تولید بنزین ایرانی موسوم به بنزین پالایشگاهی از غیراستاندارد بودن آن سخن گفتند.
درسال ۱۳۸۸ و پس از مطرح شدن موضوع تحریم بنزین، مسوولان وقت به سراغ افزایش تولید بنزین داخلی رفتند و پس از مدت کوتاهی از خودکفایی در تولید سوخت داخل و آمادگی برای صادرات سخن راندند.
اما روند رو به رشد آلودگی از یک سو و خداحافظی متولیان بنزینی احمدی نژاد از دولت از سوی دیگر فضا را برای مطرح شدن انتقادهای سازنده باز کرد.
به این ترتیب پس از روشن شدن نقش بنزین تولیدی در پتروشیمی ها درآلودگی هوا، درخواست های متعددی توسط کارشناسان برای توقف تولید بنزین در این واحدها مطرح شد که دولت در پاسخ به این مطالبات، تصمیم گرفت با واردات روزانه ۱۰ میلیون لیتر بنزین استاندارد، تولید بنزین در پتروشیمی ها را متوقف کند.
در ادامه هم بحث افزایش تولید بنزین یورو ۴ و بنزین پاک ازجمله راهکارهای وزارت نفت برای عرضه بنزین استاندارد آغاز شد که به دلیل ادامه روند آلودگی هوا این اقدام هم از تیغ انتقادات در امان نماند.
با این حال روزچهارشنبه معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش از تایید کیفیت بنزین یورو ۴ عرضه شده از سوی نهادهای ذیربط همچون سازمان استاندارد خبر داد.
عباس کاظمی با اشاره به جلسه مشترک اعضای کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با نمایندگان سازمان محیط زیست، سازمان هواشناسی، سازمان استاندارد، سازمان بازرسی کل کشور، دیوان محاسبات و شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، گفت: در این جلسه همه نمایندگان حاضر در جلسه تایید کردند که سه عامل مرتبط با بنزین در هوای کلانشهرها یعنی گوگرد، بنزین و آروماتیکها در دو سال گذشته در بنزین تولیدی کشور به شکل چشم افزایی کاهش یافته است.
وی با بیان این که طی دو سال گذشته (از اسفندماه سال ٩٢)، توزیع بنزین یورو ۴ در کلانشهرهای تهران و البرز آغاز شده است، گفت: بنزین این شهرها هم اکنون از پالایشگاه اراک تامین می شود.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی با تاکید بر این که در جلسه مشترک اعضای کمیسیون انرژی مجلس با دستگاههای ذی ربط در حوزه آلودگی هوا نماینده سازمان استاندارد نیز حضور داشت، گفت: در این جلسه، جهانبخش سنجابی شیرازی به عنوان رئیس پژوهشگاه استاندارد کشور نیز حضور داشت.
وی افزود: به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، در این جلسه، براساس برداشتها و نمونه گیریهای صورت گرفته، کیفیت هوای تهران با توجه به ارتقای کیفیت بنزین طی دو سال گذشته افزایش یافته است.
در همین رابطه ایسنا هم نوشت: براساس استاندارد، سطح الایندگی یورو ۴ به گونه‌ای است که می‌تواند شرایط مورد نظر یک هوای استاندارد را تامین کند.
خسروانی معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران معتقد است که در کشور علاوه بر بنزین وارداتی با استانداردهای یورو ۴، موضوع استفاده از ریفورمیت پتروشیمی با بنزن بالا نیز تغییر کرده است و حالا آنچه تحت عنوان بنزین پتروشیمی خریداری می شود نه تنها برخلاف گذشته واقعا «بنزین» است بلکه استانداردهای یورو چهار را نیز دارد.
بنزین یورو۴ بدون آلاینده نیست
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران، با بیان اینکه در بحث آلایندگی، حتی وقتی صحبت بنزین با استاندارد یورو ۴ را می‌کنیم به معنای آن نیست که این نوع بنزین اصلا آلایندگی ندارد، اظهار کرد: موضوع این است که براساس استاندارد یورو ۴ سطح الایندگی آن به گونه‌ای است که می‌تواند شرایط مورد نظر یک هوای استاندارد را تامین کند.
وی با تاکید بر اینکه نکته مهمی که مشکل را از نظر سوخت ایجاد می‌کند، صرفا کیفیت سوخت نیست، تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی میزان مصرف سوخت است به این معنا که در حین استفاده از بنزین یا گازوئیل استاندارد یورو ۴ ، در کشورهای دیگر که این استاندارد حاکم است براساس آن پلت فرم ماشین‌هایشان به گونه‌ای طراحی شده که وقتی سوخت استاندارد را مصرف می‌کنند، میزان مصرف در حد قابل قبول و بهینه است.
سوخت ناقص خودروها
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران ادامه داد: یعنی متوسط مصرف سوخت بنزین ۱۰۰ کیلومتر پیمایش در ماشین‌های ساخت ما ۱۰ لیتر است و درحالی که الان استاندارد اروپا، ژاپن و کشورهای پیشرفته در حدود پنج لیتر و کمتر است.
خسروانی عنوان کرد: خود این به این معنا است که علی‌رغم اینکه استاندارد ما یورو ۴ است ولی دو برابر سوخت مصرف می‌کنیم، سطح آلایندگی خود را در رابطه با بنزین به دو برابر افزایش می‌دهیم و مهم‌ترین نکته این است که اصلا میزان تخلیه کربن از اگزوز را دو برابر می‌کنیم، یعنی وقتی به جای اینکه در ۱۰۰ کیلومتر پیمایش پنج لیتر بنزین مصرف کنیم، ۱۰ لیتر مصرف می‌کنیم تخلیه آلایندگی و کربن حاصل از احتراق دو برابر می‌شود.
