امیر علی رمدانی، دانشجوی دکتری صنایع

پیش از شروع هر فعالیت اقتصادی می‌بایست پیرامون تولید محصول مورد نظر یا خدمتی که می‌خواهیم ارائه کنیم تحقیقاتی انجام شود. هر سرمایه‌گذار باید حوزه‌های مختلف فنی، اقتصادی، مالی طرح را بررسی نماید. مطالعات امکان‌سنجی می‌تواند اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری قطعی در مورد طرح را فراهم آورد. این مطالعات پس از تحقیقات پیرامون بخش‌های مختلف سرمایه‌گذاری، در نهایت بصورت کاملا قاطعانه به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا امکان اجرای طرح وجود دارد یا خیر. در مطالعات امکان‌سنجی موضوعات مهمی مانند: « بررسی محصول یا خدمات، مزیت رقابتی آن نسبت به رقبا، میزان تولید داخلی و خارجی، واردات و صادرات (درصورت وجود داشتن)، میزان عرضه و تقاضا، مطالعات بازار، بحث‌های فنی مانند ماشین‌آلات و تجهیزات آزمایشگاهی، بحث‌های سرمایه‌گذاری مانند سرمایه ثابت شامل مقدار زمین مورد نیاز، انبار مواد اولیه، انبار محصول و سرمایه در گردش شامل هزینه‌هایی جهت تامین مواد اولیه، حقوق دستمز و غیره » بررسی و با دقت ارزیابی می‌شوند. پس مطالعات امکان‌سنجی سندی است مکتوب که قبل از راه‌اندازی یک فعالیت اقتصادی بمنظور تولید یا توسعه (محصول یا خدمت مورد نظر ) تدوین می‌شود. تدوین طرح‌های مطالعاتی امکان‌سنجی بمنظور ایجاد یک کسب و کار تولیدی یا خدماتی از مهمترین اقدامات است. چرا که از به هدر رفتن سرمایه و منابع مالی و  زمانی سرمایه‌گذاران جلوگیری می‌کند. بدون تردید هر سرمایه‌گذار اقتصادی قبل از شروع فعالیت خود با همکاران و مشاوران خود پیرامون کسب و کار مورد نظری که در حال راه‌اندازی آن است مشورت می‌کند. در این بین ممکن است برخی از موارد ارزیابی نشوند اما مطالعات امکان‌سنجی دارای چارچوب مشخصی است که تمام موارد را مورد بررسی قرار می‌دهد و از بوجود آمدن مشکل برای سرمایه‌گذاران در آینده جلوگیری می‌کند. پس یکی از مهمترین دلایل تدوین این مطالعات، شناسایی زوایای مبهم و ناشناخته طرح است. جزییات تمام موارد طرح در این مطالعات ارزیابی می‌شود. در مطالعات امکان‌سنجی اعداد و ارقام را با ذکر منبع یا ماخذ موثقی بکار می‌بریم. یعنی اعداد ساخته و پرداخته شده ذهن افراد نیستند و می‌بایست حتما با ذکر منبع اولیه آن باشند. در برخی موارد، نتایج عددی بوسیله فرمول‌های محاسباتی و استدلال‌های روشن بدست خواهند آمد که معتبر می‌باشند. به همین دلیل مطالعات کاملا دقیق هستند. لازم است که پیش از شروع تحقیقات پیرامون بازار، مشتریان و رقبا تحلیل شود. این از اصلی‌ترین موارد هر کسب و کار است. هر سرمایه‌گذار باید قبل از اقدام به تولید، مشتری خود را شناسایی و برنامه‌ای برای فروش محصول داشته باشد. پس از بررسی‌های صورت گرفته که بصورت جامع و کامل هستند با فرمول‌های صنعتی مانند نقطه سربه‌سر، نرخ بازگشت سرمایه و غیره می‌توان یک تصمیم منطقیاتخاذ کرد. پس لزوم و اهمیت تدوین مطالعات امکان‌سنجی پیش از شروع فعالیت اقتصادی مورد نظر بسیار مهم است و مابع از اتلاف‌ها خواهد شد.