مراسم رونمایی از مجموع ۲۰جلدی تاریخ جامع ایران با حضور رییس مجمع تشخیص مصلحت، وزیر فرهنگ و ارشاد و   تنی چند از مقامات بلندپایه کشوری صبح دیروز در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی برگزار شد.

گروه فرهنگ و هنر- اکبر هاشمی رفسنجانی در این نشست گفت: ایران مرکز تحول تاریخی مقطع مهمی است که در آن اسلام از ظرفیت ایرانی‌ها به خوبی استفاده کرد و مسلمین آثار بزرگی تولید کردند. به هر حال بعد از پیدا شدن تاریخ اسلام و شروع دوباره وحی که بعد از ۵۰۰سال قطع شده بود این خورشید از جایی به نام عربستان که سابقه تمدنی نیرومند هم نداشت طلوع کرد و منشأ تغییرات زیادی شد. سرنوشت آینده بشریت از این حرکت پیامبر رقم خورد و تا قیامت چنین معلم آسمانی دیگر نخواهد آمد.

هاشمی رفسنجانی افزود: خوشبختانه در ایران شرایط خوبی فراهم شده که در دیگر کشورهای اسلامی چه در آفریقا و چه در آسیا وجود ندارد. کار کار ایران است الان وقتش است این دانش صد برابر سردرآورده و امروز میلیون ها فارغ التحصیل داریم که امروز صدها هزارشان در دنیا به عنوان چهره‌های بزرگ مطرح هستند یک افسر نظامی زمان جنگ به من گفت ببین ایران قلب دنیاست نقشه جهان را به صورت یک پیکر درآورده بود و به ایران اشاره می کرد و من هم می گویم این حرف درست است و ما نقطه حساس جغرافیای عالم هستیم.

وی ادامه داد: در زمان انتشار کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام شهید مطهری حرف‌هایی زده می شد. بله استبداد هرجا باشد در کنارش زور و ستم و تبعیض است. اما جایی مانند جندی شاپور هم در آن جامعه استبدادزده وجود دارد این راهی بود که ایران و اسلام با هم رفتند ما باید تاریخمان را نقادی کنیم و هر بخش آن را دقیق مطالعه کنیم امروز جندی شاپور در جامعه ما کم شناخته شده است.

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید کرد: باید به نقاط مشترک قابل قبول با دنیا رسید و این ممکن نمی‌شود جز با تفاهم و عقل جمعی و با بهره برداری از دانشگاه‌های تهران و... امروز کار را به جایی رساندن که دانشگاه‌های معتبر در رشته های مورد نیاز ما دانشجوی ایرانی را نمی پذیرند و این ظلم برزگی به ملت ایران است.

علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی  در این مراسم گفت: به خوبی می‌دانم که دشوارترین نوع پدیدآوری، تاریخ‌نگاری و دایره‌المعارف‌نگاری است که کاری سخت و زمان‌بر است.

او در ادامه اظهار کرد: کار دایره‌المعارف‌نویسی از سه منظر سخت است؛ نخست اینکه زمان‌بر است؛ تا آنجا که ممکن است یک پژوهشگر چند دهه عمر خود را صرف نگارش یک مقاله و یک اثر کند و چه بسا پژوهشگرانی در حین تحقیق و پژوهش در این‌باره از دنیا بروند. از جمله این افراد که در نگارش «تاریخ جامع ایران» نقش داشته‌اند‌ ولی عمرشان کفاف نداد تا چاپ این اثر را ببینند می‌توان به مرحوم ایرج افشار‌، شرف‌الدین خراسانی‌، عنایت‌الله رضا‌ و نوشین‌دخت نفیسی اشاره کرد.

او افزود: اگرچه کالبد خاکی این شخصیت‌ها اجازه نداد تا ثمره کارشان را ببینند اما ارواح‌شان از به ثمر رسیدن این اثر بهره‌مند خواهد شد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دومین نکته مهم در نگارش دایره‌المعارف‌نگاری در حوزه تاریخ را برخورداری از دانشی جامع از سوی پدیدآورندگان آن دانست و گفت: با توجه به اینکه تاریخ‌نگاری دانشی جامع می‌طلبد هر پدیدآورنده و مولفی نمی‌تواند دست به چنین کاری بزند زیرا تاریخ‌نگاری دقیق‌ترین نوع پدیدآوری در فرهنگ مکتوب به حساب می‌آید.

او سومین نکته درباره اهمیت تاریخ‌نگاری را عشق بی‌حد و حصر پژوهشگران و محققان به فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم دانست و گفت: اگر این عشق و علاقه در پژوهشگران کتاب «تاریخ جامع ایران» وجود نداشت‌، یا این اثر به وجود نمی‌آمد یا به سختی به نتیجه می‌رسید.

جنتی سپس به خود این کتاب بیست‌جلدی اشاره کرد و گفت: از محتوای این کتاب پیدا است که نویسندگان متعددی با تسلط بر منابع دست به تحقیق، استخراج و استنتاج منابع زده‌اند و دقت بالای آنها در این کار باعث شده رنج چندین ساله را برخود هموار کنند تا مجموعه‌ای مستند فراهم کنند.

در ادامه این مراسم سیدکاظم موسوی بجنوردی رییس مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامیگفت: مجموعه ۲۰ جلدی تاریخ جامع ایران پس از ۱۴ سال تلاش ۱۷۰ محقق و نویسنده برجسته برای نخستین بار تدوین و منتشر شده است.

موسوی بجنوردی افزود: تاریخ جامع ایران، تاریخ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ملت ایران است و تمامی رفتارها و پندارهای ایرانی در طول ۳ هزار سال زندگی ایرانیان را به تصویر کشیده است.

وی با بیان اینکه این مجموعه مهمترین سند هویت ملی ایران است ، افزود: تلاش می کنیم طبق سنت مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی این مجموعه را نیز مانند موجود زنده نگهداشته و بارور کنیم، از این رو تصمیم داریم برای هر دوره چاپ، نواقص آن را کمتر کنیم.

وی تصریح کرد: فرهنگ ایرانی تهاجمی نیست بلکه سهم مهمی در باروری معارف و تمدن بشری داشته است؛ مردم ایران پیش از اسلام موحد بوده و دلیل روی آوردن آنان به اسلام نیز پذیرفتن این دین مبین در امتداد جهانبینی آنان است.

موسوی بجنوردی اضافه کرد: ذهن مردم ایران آماده پذیرفتن اخلاق و معارف اسلامی بوده و از این رو به این دین روی آوردند.