براي اولين بار رویترز گزارش داد: «نتایج گزارش کمپین‌های مقابله با فقر نشان می دهد درحالی که کشورهای فقیر برای دسترسی به واکسن کرونا دست وپا مي زنند، کشورهای ثروتمند یک میلیارد دوز واکسن کرونا بیشتر از نیاز خود انبار و ذخیره کرده‌اند».

اين امرنشان‌دهنده شكاف بزرگي است كه بار ديگر در حوزه اخلاق و سياست در جهان بروز كرده است. بسیاری معتقد هستند خسران این بی اخلاقی در رویکرد سیاسی قدرت‌های جهانی کمتر از فرو ریختن بمب اتم در جنگ جهانی نخواهد بود. بي‌اخلاقي سياسي در جنگ كرونا تا جايي پيش رفت كه اسرائيل به جمهوري چك پيشنهاد داد اگر سفارت خود را در بیت‌المقدس باز کند واکسن هدیه می گیرد وبعد از آن يورونيوز نوشت اسرائیل یک روز پس از تصمیم جمهوری چک به گشایش نمایندگی دیپلماتیک این کشور در بیت‌المقدس (اورشلیم/قدس) ۵ هزار دوز واکسن کروناي مدرنا؛ به پراگ هدیه داده است.

رسوايي بي اخلاقي در سياست در همين جا تمام نمي شود و به‌نظر مي‌رسد تا پايان جنگ كرونا با جوامع، اتفاق‌هاي بيشتري از اين دست را شاهد خواهيم بود و كشورهاي فقير جهان در ته صف واكسن كرونا معطل خواهند شد و قرباني خواهند داد.

 رئیس سازمان تجارت جهانی از شرکتهای دارویی تولیدکننده واکسن کرونا خواسته یا برای همه افراد جهان به اندازه کافی واکسن تولید کنند و یا فناوری تولید را در اختیار کشورهای فقیر بگذارند وکشورهای فقیر را در ته صف واکسن کرونا معطل نگه ندارند. او مي گويد: «من بسیار نگران هستم... نوعی نابرابری که در دسترسی به واکسن می‌بینیم واقعاً قابل قبول نیست، شما نمی‌توانید شرایطی داشته باشید که در آن ۱۰ کشور 70 درصد از دوزهای واکسن را در جهان در اختیار داشته باشند و کشورهایی باشند که حتی یک دوز نگرفته باشند».

نسبت اخلاق با سیاست، مسئله‌اي جديد و يا چالش امروز و ديروز نيست. برخي آن را محصول آرای ماکیاولی مي‌دانند و برخي آن را نوعی بدفهمی و يا سوءاستفاده از آراء وي توصيف مي كنند. اينكه آيا ماكياولي در آرا خود سیاست را از قید اخلاق رها کرد و يا اينكه كلا اين روایت نگاهي تقليل گرايانه به آراء او است محل بحث ما در اين يادداشت نيست؛ از زمان اين فيلسوف سياسي تاكنون بيش از ۵۰۰ سال مي گذرد. دولت‎هاي رفاه كه در جوامع ليبراليسم، سوسياليسم و محافظه‌كاري عامل برابری اجتماعی، حقوق اجتماعی بالا و مزایای فراگیر و همگانی براي بشريت بوده اند و حتی واکسن کرونا نیز با تلاش دانشمندان آنها تهیه و تولید شده است، چرا در جنگ با كرونا روي ديگر چهره خود را نشان داده اند؟ آنتوني گيدنز در كتاب خود بنام ساختار جوامع پيشرفته مي‌نويسد: «جوامع سرمایه‌داری و نیز جوامع مبتنی بر سوسیالیسم دولتی با همه موفقيت هايي كه داشته اند همچنان به بهره‌کشی خود از بخش هاي ضعيف تر جامعه ادامه مي دهند.» امروزجنگ با كرونا و نابرابري‌هاي پيش آمده نمونه‌اي روشن از اين سخن گيدنز است. كشور ايران اگر چه بنا به ذخاير و منابعِ در اختيار، گفته مي شود كشور ضعيف و فقيري نيست اما امروز براساس آمارها ركوردار جهاني فوتي‌هاي كرونايي است و در رتبه پنجم قرار دارد. ما چون نتوانسته‌ايم با جهان ارتباط موثري داشته باشيم در اين جا مورد همان بهره كشي ونابرابري قدرت‌هاي بزرگي قرار گرفته‌ايم كه گيدنز به آنها اشاره داشته است.

به عنوان مثال سخنگوي دولت به تازگي گفته است: «آمریکا از یک شرکت سازنده واکسن کرونا تعهد گرفته مواد اولیه به ایران ندهد.» اگر چه ربيعي استناد روشني براي اين سخن خود ارائه نداد اما در جنگ واكسيناسيون كرونا در جوامع؛ تلاش‌های انسان‌ستیزانه‌اي از سوي قدرت‌هاي جهاني در حال انجام است كه مانع از دستیابی بموقع ديگر كشورها به واكسن شده است و عدم دسترسی میلیاردها نفر به دوز نخست واکسن کرونا درحالی‌که تمام شهروندان برخی کشورها واکسینه شده‌اند، يك شكست براي سياست جهاني است.

كشور ايران از درون نيز دچار ناهمگوني سياسي زيادي است و اين موضوع نيز عامل ديگري براي عقب ماندن از دريافت واكسن كرونا شده است. برخي اعتقاد دارند سلامتي مردم توسط مخالفان اين دولت به گروگان گرفته شده است و برخی جریان‌های سياسي اجازه نمي‌دهند واردات واكسن به كشور مسير عادي خود را طي كند. اين افراد مي‌خواهند تا جابجايي قدرت؛ سلامت و حتي معيشت مردم درهمين وضعيت فعلي ادامه پيدا كند. وزير امورخارجه پیش ازاین گفته بود: «بعضی دوستان می روند و به امریکا «گرا» می‌دهند که با ما بهتر می‌توانید کارکنید. من کسی را متهم نمی‌کنم، ولی می‌دانم و خبرش را به من می دهند که گفته‌اند اینها در قدرت نمی‌مانند و قدرت اینها چند روزه است.»

اكنون در تازه‌ترين تحقيقات علمي گروهی از دانشمندان دانشگاه امپريال كالج لندن، نتيجه گيري شده است «بدون انجام اقدامات پرهزینه برای جلوگیری از شیوع کرونا، سیستم‌های درمانی همه کشورهای جهان همچنان تحت فشارهای مضاعف قرار خواهند گرفت و اگر دولت‌ها در مقابله با کرونا دست روی دست بگذارند، به احتمال قوی اپیدمی کووید۱۹ نزدیک به ۷ میلیارد نفر را آلوده می‌کند و ۴۰ میلیون نفر دیگر را به کام مرگ می‌کشاند». بدون شک جمعیت قابل توجهی از این مردن‌ها سهم کشورهای توسعه‌نیافته و فقیر است و گرنه آن‌طور که رویترز گزارش داده است کشوری مانند اسرائیل درحالی که بالاترین نسبت تزریق واکسن در جهان را دارد و تاکنون۸۱ درصد از جمعیت حدود ۹میلیون نفری اسرائیل حداقل یک دوز واکسن را دریافت کرده‌اند؛ به‌تازگی قرارداد خرید میلیون‌ها دوز واکسن کرونا با فایزر را دوباره امضاء کرده است.

 جامعه جهاني در سياست توليد و توزيع واكسن، وارث يك بي‌اخلاقي و نابرابري تازه‌ای شده و بسیاری از جوامع را به دام انداخته است. اگر سيستم در ايران مي‌خواهد بیشتر در دام اين مرگ و میرها گرفتار نشود، باید سياست روشني براي تهیه، تولید و واكسينه کردن جامعه داشته باشد.