بررسی دلایل عقب ماندگی در حوزه ساخت در گفتگوی جهان اقتصاد با کارشناس مسکن      

فریده خدادادی- امروزه با توجه به نرخ رشد جمعیت تامین مسکن برای تمامی اقشار به ویژه زوج های جوان به عنوان یک امر ضروری قلمداد می شود که باید دولت ها به این مساله مهم توجه کنند.

به گزارش جهان اقتصاد؛ در راستای تامین مسکن مهم ترین مسأله­ تغییر نگاه نسبت به این موضوع و حل آن از منظری دیگر است.نگاه به صنعتی­ سازی ساختمان و مسکن به عنوان یک ضرورت ملی همان تغییری است که باید ابتدا درتفکرات برنامه ­ريزی  دنبال شود تا با اتکای به آن به شیوه ­های جدید که مبتنی بر فن آوری های نوین است روی آورد چرا که در صورت حركت به سمت صنعتي ­سازي ساختمان نه تنها توانایی پاسخگویی به تقاضاي فعلي جامعه وجود خواهد داشت، بلكه در سرعت ساخت، كيفيت و قيمت تمام شده ساختمان نيز تاثيرات مثبت به دنبال دارد.

** صنعتی سازی ساختمان در کشور کمتر از 5 درصد است

اخیرا معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی، صنعتی سازی ساختمان در کشور را فراموش شده عنوان کرده است.

محمود محمودزاده در پیامی به ششمین همایش ملی فناوریهای نوین صنعت ساختمان در مشهد  گفته بود  که با توجه به مطالعات و تحقیقات انجام گرفته، کشور ایران در نسل سوم ساخت مسکن قرار دارد، در حالی که دنیا در نسل ششم این صنعت بوده و در حال پیشروی به سوی نسل هفتم است.

به گفته وی صنعتی سازی ساختمان در کشور باید به ۴۰ درصد برسد زیرا با صنعتی سازی هم می‌توان کیفیت ساخت و سازها را افزایش و هم قیمت تمام شده مسکن را کاهش داد.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود که در خصوص صنعتی سازی و استفاده از فناوریهای نوین ساختمان در ساخت و سازها، بازنگری مبحث یازدهم مقررات ملی ساختمان سال ۱۳۹۲ با عنوان "طرح اجرای صنعتی ساختمان" در مرحله پایانی است و به زودی ابلاغ می‌شود.

وی عنوان کرده بود که در طرح اقدام ملی مسکن تاکید بسیار بر استفاده از روش های صنعتی سازی، استفاده از مصالح نوین ساختمانی در طرح های با مقیاس بزرگ و استفاده از طراحی بهینه در فضاهای استاندارد برای هر واحد مسکونی به منظور افزایش تولید در هر بخش با هدف کاهش پرت مصالح ساختمانی و افزایش بهره وری و کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها شده است.

وی گفته بود که در آغاز قرن چهاردهم هجری شمسی قرار داریم و امروز بحث گسترش فرهنگ صنعتی سازی و استفاده از فناوریه ای نوین صنعت ساخت یکی از ضروری ترین مباحث علمی و تخصصی در رشد و توسعه کشور به شمار می‌رود.

معاون وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت که با توجه به نقش اقدامات تحقیقاتی و پژوهشی در ریشه یابی و شناسایی مشکلات صنعت ساختمان و ارایه راهکارهای اجرایی مبتنی بر یافته‌های علمی از طریق ایجاد ارتباط بین صنعت و جامعه علمی کشور، دبیرخانه فناوریهای نوین صنعت ساختمان در قطب فناوریهای نوین کشور و استان خراسان رضوی متولی رصد و پیگیری آسیبها و مشکلات و موانع اجرایی با موضوع صنعتی سازی و استفاده از تکنولوژی و فناوریهای نوین در صنعت ساخت و ارایه راهکارهای اجرایی مناسب برای رشد و توسعه صنعت ساخت و ساز شده است.

در ادامه پیرو اهمیت موضوع صنعتی سازی ساختمان با مسعود نجفی، کارشناس حوزه مسکن گفت و گویی ترتیب داده شده است که در ادامه می خوانید.

این کارشناس حوزه مسکن اظهار کرد: با توجه به شرایط کشور بحث ساخت مسکن به شیوه صنعتی یکی از بهترین گزینه هایی است که می تواند فضای جامعه را آرام سازد به نحوی که حس امید بخشی را در جوانان نسبت به مقوله ازدواج و خانه دارشدن تقویت کند، البته با توجه به شرایط بازار مسکن از لحاظ  قیمت های نجومی، تورم و وضعیت درآمد جوانان اکنون این مهم قابل دستیابی نیست.

مسعود نجفی افزود: ساخت مسکن به شیوه صنعتی برای موفقیت به دو بال اصلی نیاز دارد از جمله این که جوانان به این نتیجه دست پیدا کنند که در راستای حفظ سلامت خانواده و آرامشی که یک زوج می توانند ازبعد داشتن مسکن، داشته باشند، پذیرش برخورداری از مسکن های صنعتی است.

وی بیان کرد: فرهنگ ایرانی مدل خانه های ویلایی بزرگ دارای حیاط را می پذیرد البته این سبک خوب است اما در شرایط کنونی و مشکلات مالی  امکان دسترسی تمامی اقشاربه  این نوع مدل ها وجود ندارد در نتیجه خانه های کوچک و نقلی بیشتر مد نظر است و باید در بین مردم استفاده از این مدل مسکن نهادینه شود به طوری که اگر متراژ یک آپارتمان در حد 50 الی 60 متر بود، متوجه اشکالی نیست و نباید به دارندگان آن به عنوان انسان فقیر نگاه کرد بلکه باید دراین شرایط برخورداری از این مدل مساکن در بین افراد جامعه فرهنگ سازی شود.

 این کارشناس حوزه مسکن گفت: بال بعدی برای رسیدن به موفقیت ساخت مسکن به شیوه صنعتی این است که چه کسی باید بحث ساخت مسکن صنعتی را در جامعه نهادینه سازد؟

**ورود دولت برای صنعتی سازی ساختمان

به عقیده نجفی بخش خصوصی نمی تواند در قضیه نهادیه سازی بخش مسکن صنعتی ورود پیدا کند زیرا مزیتی برای وی به دنبال ندارد و تنها گزینه ای که می تواند در این حوزه موثر واقع شود، بحث دولتی است یعنی با همکاری وزارت مسکن و شهرسازی و بانک مرکزی و قوانین مصوب در مجلس  باید به موضوع ساخت مسکن صنعتی در ایران پرداخته شود به طوری که در ابتدا با فراهم ساختن زیرساخت های مناسب بحث ساخت مسکن صنعتی در ایران توسعه پیدا کند.

این کارشناس حوزه مسکن تاکید کرد: برای  کشور ما خانه سازی نزدیک نه به مدل مساکن چین و روسیه اما زیبا وبا سبک هنری و متناسب با فرهنگ ایرانی  ضرورت دارد و باید از قیمت کم و مناسب نیز برخوردار باشد. دراین بین دولت نیز با اعطای تسهیلات مناسب مسکن برای برخورداری همگان به ویژه زوجین باید تلاش کند. این مبحث با توجه به امکانات و منابع موجود در کشور انجام شدنی است.

نجفی اظهار کرد: ایران کشوری برخورداراز مصالح ساختمان سازی است و نیاز به واردات از خارج از کشور ندارد چرا که انواع معادن سنگ، سیمان و... در کشور وجود دارد و تمامی مصالح ساختمانی در داخل تولید می شود این درحالی است که کشورهایی که به این منابع دسترسی ندارند، توانسته اند در بخش مسکن به خوبی ورود پیدا کنند.

وی بیان کرد: چرا درکشوری مانند ایران که درمقایسه با سایر کشورها با مسایلی مانند زمین و منابع مواجه نیست، در مورد مسکن با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند؟ بروز این مساله تنها به عدم عزم جدی و واقعی دولت درباره رفع مشکل مسکن باز می گردد.

این کارشناس حوزه مسکن افزود: سال های گذشته طرح مسائلی مانند تامین مسکن برای اقشار متوسط توسط دولت مطرح شد، اکنون که در روزها و ماه های پایانی فعالیت دولت دوازدهم قرار داریم این پرسش مطرح است که با وجود تصمیم گیری های متعدد دولت در حوزه مسکن کدامیک از وعده های  آن ها عملیاتی شده است؟ تنها لیستی از قوانین و ضوابط جدید در حوزه مسکن و شعارهایی که عملی نشده است، مشاهده می شود.

وی گفت: کشورهایی مانند هند، روسیه، چین، کره شمالی با این حجم از جمعیت و حتی کشورهایی دارای جمعیت نزدیک به ایران، به شکل ایران با مشکل مسکن مواجه نیستند.

** توجه به مقوله مسکن در ایران به عنوان کالای سرمایه گذاری

این کارشناس حوزه مسکن بیان کرد: ایران جزو معدود کشورهای دنیا است که به مسکن به عنوان کالای سرمایه گذاری توجه می شود، درحالی که دولت ها درهیچ نقطه ای از دنیا به دلیل این که مسکن با حیات اقتصادی و زندگی هر فرد جامعه سرو کاردارد، اجازه ندادند که جزو سبد کالای سرمایه ای جامعه قرار گیرد.

نجفی افزود: در ایران مسکن یکی از سبدهای سرمایه گذاری یک دسته از افراد در بخش اقتصادی جامعه است که نسبت به آن مانورمی دهند.

** مافیای مسکن، قطب قوی جریان ساز

وی گفت: مافیای حوزه مسکن حتی جریان اقتصادی یعنی بانک مرکزی، سیاست های  اقتصادی را به نفع خود بازی می دهد یعنی کاملا به صورت قطب قوی جریان ساز عمل می کنند وبه وجود آمدن این مسایل در کشور درست نیست.

وی گفت: مسئولین به جای این که به صورت ریشه ای به حل مشکل مسکن ورود پیدا کنند طرح بازسازی بافت های فرسوده را مطرح می کنند و به این موضوع توجه ندارند که هر شهر برای اسکان انسان و خانواده از یک ظرفیت برخوردار است. چرا باید بیشتر در شهر هایی مانند تهران متمرکز شد؟ به کارگیری این رویه نادرست است.