مرتضی ابراهیمی

یک کارشناس  حسابرسی داخلی گفت: هدف از تشکیل صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه، جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های در شرف تأسیس یا نوپای دارای پتانسیل رشد زیاد و سریع است که با هدف کسب بیشترین بازده اقتصادی ممکن در برابر پذیرش ریسک بالا طراحی شده است.

رضا توسلی، عضو پژوهشگران جوان دانشگاه در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به مطلب فوق گفت: علاوه بر کسب بازدهی از سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت در این زمینه، کمک به رشد اقتصادی، کارآفرینی، ایجاد اشتغال و توسعه فن‌آوری از دیگر اهداف صندوق های جسورانه به‌حساب می‌آیند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: در راستای هدف یاد شده، صندوق منابع مالی را جمع‌آوری کرده و در اوراق در مالکیت اشخاص حقوقی با توجه به موضوع فعالیت و به‌منظور به بهره‌برداری رساندن و تجاری‌ سازی دارایی‌های یاد شده از طریق تملک خرد یا مدیریتی، سرمایه‌گذاری می‌کند. ایجاد این صندوق سبب خواهد شد که بخشی از سرمایه‌گذاران حقوقی یا حقیقی که دارای منابع مالی زیادی هستند، بتوانند پرتفوی خود را با حضور در سرمایه‌گذاری صنایع نوظهور و فن‌آوری‌های پیشرفته تنوع بخشند. صندوق سرمایه‌گذاری جسورانه این امکان را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌آورد که بدون درگیر شدن در چالش‌ها و پیچیدگی‌های صنعت سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر از مزایا و منافع آن برخوردار شوند.

توسلی گفت: صندوق‌های جسورانه بورسی در قالب یک هلدینگ تشکیل می‌شوند که زیرمجموعه آن شرکت‌های دانش‌بنیان قرار می‌گیرند. این صندوق‌ها در ازای سهام با آن شرکت‌ها شریک می‌شوند و بایستی نحوه اجرای شفاف عملیات حسابداری و نقل‌وانتقال پول و هچنین عملیات کشف و پیشگیری ریسک ذاتی بالا در این گونه صندوق ها، با بهره گیری تخصصی از ابزار کارگشا حسابرسی داخلی و اعمال کنترل های داخلی مطلوب صورت پذیرد.

توسلی به برخی اهم دستاوردها این صندوق ها اشاره کرد و گفت: افزایش ظرفیت اقتصاد دانش بنیان کشور که جزء محورهای اصلی در برنامه ششم توسعه است و بسیار اثرگذار در توسعه بازار سرمایه خواهد بود، پیشرفت کار نیازمند سرعت بیشتری از باب استقبال و راه‌اندازی صندوق‌های جسورانه است، لذا ابزاری کارا و جدید در مسیر توسعه و حمایت از فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان است،

این کارشناس بازار سرمایه افزود: با بررسی تخصصی فرآیندها و کنترل های داخلی برای حل مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان ثبت صندوق‌های جسورانه امری حیاتی و لازم است که بایستی بادقت و سرعت انجام شود. طبق تحقیقات انجام شده میتوان گفت که توانمند سازی شرکت‌های دانش‌بنیان، با صندوق‌های جسورانه ممکن است، در شرکت‌های (شتابدهنده) خدمات فناوری و شرکت‌های خدمات تجاری ‌سازی ورود پیدا کنند و تقاضای دانش ‌بنیان شدن را بدهند و در صورت استفاده از بستر فراهم ‌شده دانش‌بنیان از حمایت‌های معاونت بهره‌مند می‌شوند.

این عضو پژوهشگران جوان دانشگاه بیان داشت: با توجه به اهمیت این موضوع لازم به توضیح است، حسابرسان داخلی بایستی دقت بیشتری درخصوص کشف و سنجش اولیه ریسک و کاهش آن انجام دهند، و در مواردی که دارای ابهام است توصیه می گردد، نظرخواهی از کارشناس تخصصی مربوطه انجام شود و گزارش ارزیاب ها اخذ شود. سرمایه‌گذاری در این صندوق ها همواره با ریسک ذاتی بسیار زیادی همراه است که ناشی از ماهیت این‌گونه سرمایه‌گذاری است. البته، تمهیدات و کنترل های داخلی لازم باید وجود داشته باشد تا سرمایه‌گذاری‌های این صندوق ها با سودآوری همراه باشند، ولیکن هیچ تضمینی درخصوص سود یا اصل سرمایه وجود ندارد.

توسلی پیشنهاد تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه که در شرکت های سرمایه‌گذاری مصوب و اجرا می شوند را داد و گفت: پول سرمایه گذارانی که به دنبال داشتن سهام در کسب‌وکارهای نوپا (استارت آپ‌ها) و کسب ‌وکارهای کوچک و متوسط هستند و پتانسیل رشد بالایی دارند را با ایجاد پرتفوی می توان مدیریت کرد. این نوع از سرمایه‌گذاری‌ها، سرمایه‌گذاری‌هایی با بازده و ریسک بالا محسوب می‌شوند. لازمه اقدام پیشگیرانه و تخصصی در این خصوص ایجاد واحد کنترل ریسک در چارت سازمانی و ساختار اصلی شرکت است.

این عضو پژوهشگران جوان گفت: سرمایه‌گذاری جسورانه یا خطرپذیر(venture capital)  نوعی از تامین مالی برای سهام شرکت (equity financing) است که به کارآفرینان و شرکت‌های کوچک توانایی کسب و تامین منابع مالی را می‌دهد. صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه ابزار سرمایه‌گذاری برای سهام شرکت‌ها بصورت خصوصی هستند که به دنبال سرمایه‌گذاری در بنگاه‌هایی هستند که بازده و سوددهی بالایی دارند. البته به واسطه ماهیت فعالیت و نوآوری که انجام می دهند، ریسک سرمایه گذاری بالایی نیز دارند. این صندوق‌ها و سرمایه‌گذاری روی سهام شرکت ها بر مبنای اندازه،‌ دارایی و سطح و مرحله توسعه محصولات شرکت انجام می‌شود. در مواردی که صندوق پروژه تعریف می شود، میتوان گفت که صندوقی است که در اجرای برخی پروژه‌ها وجود دارد و به‌طور عملی و تخصصی به بحث طرح‌های اقتصادی گوناگون می‌پردازد. در رابطه با این صندوق باید گفت که تنها آن بخش از صندوق پروژه که به‌عنوان ابزار مالکیت است و یا بخش  Equity که از محل انتشار شرکت های سرمایه‌گذاری این صندوق، تأمین مالی شفاف می‌کند.

این کارشناس  حسابرسی داخلی در انتها افزود؛ برخی شرکت های پیشرو نخستین متقاضی این طرح بوده که کار خود را در این خصوص آغاز نموده اند، بنابراین موضوع اصلی فعالیت این صندوق‌ها، جمع‌آوری وجوه از سرمایه‌گذاران و اختصاص وجوه جمع‌آوری شده به‌منظور ساخت و رساندن به مرحله بهره‌برداری ایده ها، اختراعات و مورد نظر صندوق، ‌مطابق طرح توجیهی مصوب مجمع صندوق ‌است. عمدتاً صندوق‌های جسورانه موفقی وجود دارند که وابسته به شرکتهای بزرگ هستند به طور کلی همانگونه که گفتم شرکتهای موفق خصولتی (بورسی) در این زمینه کمتر از شرکتهای موفق خصوصی (بورسی) بوده‌اند. البته بعضی دانش بنیان ها ممکن است تسهیلات را بر مشارکت با صندوق های جسورانه ترجیح بدهند. حمایت های قانونی این حوزه براساس قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید و اصلاحات صورت گرفته در ماده ۱۴۳ قانون مالیات‌های مستقیم، کلیه درآمدهای صندوق‌های مذکور و درآمدهای حاصل از نقل‌و‌انتقال و صدور و ابطال از مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش‌افزوده معاف است که این موضوع عامل مهمی برای تشویق به راه‌اندازی و صندوق جسورانه در شرکت های سرمایه‌گذاری شده است.