مرتضی ابراهیمی

هر روز که می گذرد شاخص کل بیشتر و بیشتر ریزش می کند به طور که تمام اقداماتی که سازمان بورس برای نجات این بازار انجام می دهد را ناکارآمد کرده است. با توجه به اهمیت این موضوع با یک کارشناس بازار سرمایه گفتگو کرده ایم.

رسول جاویدی، مدیر لیست و تحقیق سبدگردان داریوش، در گفتگو با جهان اقتصاد، مشکل اصلی تداوم سقوط بازار سرمایه را کمبود نقدینگی دانست و گفت: برای این که شاخص کل را مجددا به روند صعودی بازگردانیم باید چاره ای بیاندیشیم تا نقدینگی را به بازار سرمایه برگردانیم.

در گذشته سهام های بزرگی همچون نماد خساپا بیش از یک میلیارد معامله می شد، اما امروزه حجم معاملات این نماد بورسی به حدود هفت میلیون سهم رسیده است.

جاویدی گفت: اولین عاملی که موجب شده است تا حجم نقدینگی در بازار سرمایه کاهش یابد، خارج شدن سرمایه از سهام ها و کوچ آن به صندوق های بورسی است و امروزه مشاهده می کنیم که ارزش معاملات فرابورس به بیش از 10 هزار میلیارد تومان رسیده است، که عمده معاملات آن متعلق به صندوق ها است، به عبارت دیگر افزایش نرخ بهره موثر اوراق موجب شده است که بخش عمده پول ها به این صندوق ها کشیده شود.

این تحلیل گر بنیادی بازارسرمایه بیان داشت: دومین عاملی که موجب شده است تا نقدینگی از بازارسرمایه فرار کند، تغییر قوانین است. سرمایه گذاران مشاهده می کنند که گاهی اوقات قوانین بازارسرمایه تغییر می کند و قوانینی که خوب است به جای این که بازنگری شوند تا بهتر شوند، به راه دیگری می روند، متاسفانه در برخی موارد درعمل شاهد هستیم که با قوانینی همچون نرخ گذاری دستوری یا افزایش قیمت انرژی و... موجب می شوند تا قوانین بد افزایش یابند و این قوانین بد بر کلیت بازارسرمایه چیره شود که این موضوع نیز بر سودآوری شرکت های بورسی نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت. این موضوع موجب شده است تا ریسک بازار سهام افزایش یابد به طوری که سرمایه گذاران رغبتی برای خرید سهام از خود نشان نمی دهند.

این کارشناس بازارسرمایه تاکید کرد: عامل سوم کاهش نقدینگی در بازارسرمایه، مصوبه جدید تغییر دامنه نوسان نامتقارن است، زیرا با یک روز منفی شدن شاخص کل، شاخص کل بورس اندکی کاهش می یابد و چنانچه بازار سه روز پشت سر هم منفی شود، شاخص کل با یک روز مثبت شدن می تواند آن ریزش را جبران کند. این موضوع موجب شد تا در چند روز ابتدایی اجرایی شدن قانون دامنه نوسان نامتقارن تعداد نوسان گیری افزایش یابد، در چنین شرایطی وقتی که فشار فروش بر بازار ورود می کرد، اکثریت سهام ها به راحتی در صف فروش قفل می شدند زیرا مثل گذشته نیست که تا منفی 5 درصد بازار جا برای جمع شدن فروشنده ها داشته باشد.

جاویدی گفت: عامل چهارم تداوم کاهش نقدینگی در بازارسرمایه قدرت کم بازارگردان ها است، در سهم های بزرگ که بیش از صد هزار میلیارد تومان ارزش بازاری دارند، تعداد یک یا دو بازارگردان کفاف نقدشونگی این گونه از سهام را نمی دهد بنابراین لازم است که قوانینی برای افزایش تعداد بازارگردان ها برای سهام های بزرگ تصویب شود و لازم است هرچه قدر نماد بورسی بزرگ تر می شود به همان نسبت تعداد بازارگردان ها نیز افزایش یابد، این موضوع موجب می شود تا نقدشوندگی و در ادامه استقبال از سهام های بزرگ افزایش یابد.

وی تاکید کرد: مهمترین عامل موثر در نقدینگی بازارسرمایه نرخ بهره است، اما امروزه شاهد هستیم که نرخ بهره در اوراق ها روند افزایشی دارد و این موضوع هم برای بازارسرمایه و هم برای تولید و سایر بخش های اقتصادی مفید نیست.

وی در پایان گفت: تا زمانی که مشکل نقدینگی کشور در کوتاه مدت حل نشود، شرایط بازارسرمایه به سمت نرمال شدن سوق پیدا نخواهد کرد.