مهدی نظیفی- تحلیلگر اقتصادی- با شیوع ویروس کرونا اقتصاد بسیاری از کشورهای جهان با مشکلات پیچیده و جدی مواجه شد. در کنار آسیبهای بهداشتی برای مردم جهان، اقتصاد کشورها هم از تب و تاب افتاد و برخی کمپانیها هم ورشکسته شدند. ولی این تمام ماجرا نبود و روی دیگری هم داشت. غولهای فناوری با تطبیق خود با شرایط جدید توانستند از پاندمی کرونا سودهای هنگفتی ببرند. سی نت در گزارش خود به اطلاعات مالی غولهای فناوری جهان در دوران کرونا پرداخته و مجموع سود 3 غول دنیای فناوری یعنی اپل، مایکروسافت و آلفابت، شرکت مادرتخصصی گوگل در سه ماهه دوم سال 2021، را بیش از 50 میلیارد دلار اعلام میکند، رقمی که در شرایط رکود شدید اقتصاد جهانی بسیاری را شگفتزده نمود. سود عظیم سرازیر شده به این شرکتها ارزش بازار آنها به 6.4 تریلیون دلار رساند. این یعنی ارزش تمامی این شرکتها بیش از 2برابر ارزش آنها در ابتدای شیوع همهگیری کووید19 شده است. در این میان بهبود درآمد گوگل نسبت به مدت مشابه سال قبل در زمان اوجگیری تبلیغات تحتتأثیر خانهنشینان حاصل از بیماری کرونا، قابل توجهتر بوده است. اکنون واکسیناسیون گسترده در جهان دوباره راه مردم را به خیابانها باز کرده، بخش عظیمی از تبلیغکنندگان هزینه بیشتری را به شرکتهائی مانند گوگل و آلفابت پرداخت میکنند، سود آنها هم بالاتر میرود. با توجه به خانهنشینی و افزایش دیدن فیلم و... یوتیوب موفق شد 5 میلیارد پوند درآمد تبلیغاتی کسب کند. بسیاری از کشورها ازجمله تایوان که در زمینه تولید قطعات الکترونیکی، تراشهها و... فعالیت دارند هم بهدنبال پاندمی کرونا، سریعترین رشد اقتصادی را در دهه گذشته تجربه کردند. طبق تازهترین آمار منتشر شده رویترز از تایوان، انتظار میرود این کشور در سال 2021 سریعترین رشد را در رونق صادرات داشته باشد. درنتیجه، اقتصاد این کشور نیز ارتقای قابل توجهی پیدا کند. همچنین انتظار میرود تا پایان سالجاری میلادی، میزان رشد تولید ناخالص داخلی این کشور حدود 5.9 درصد باشد.
در همین شرایط، امروزها در ایران شاهد تشدید اوجگیری پوپولیسم اقتصادی در سخنرانیهای مجلسیان و وزرای پیشنهادی هستیم. در حالی که آخرین چانهزنیهای پشت پرده محفلی خارج از مجلس همچنین در کمیسیونهای مختلف ادامه دارد و تقریبا تکلیف کرسیهای وزارت از قبل مشخص شده، رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به دلالی برای اخذ رأی اعتماد گفت: «این روزها به آیین نامه داخلی مجلس پایبند نبودیم وقت مجلس، بیتالمال و برای تمام مردم است. گزارش کمیسیونها باید مربوط به سوابق و برنامهها باشد اما متاسفانه برخی از سخنگوها تحلیل شخصی ارائه میدهند». میبینیم فردی به عنوان وزیر صمت به مجلس معرفی شده که هیچ برنامه عملیاتی قابل پیادهسازی برای تامین کالای اساسی و تنظیم بازار ندارد و میخواهد تولید خودرو را به رکورد ۳ میلیون برساند، یک میلیون خودرو را صادر و بقیه را در داخل بفروشد. ایشان بدون ارائه برنامه مشخص تامین قطعات و جذب مشتری داخلی و خارجی، چگونه میخواهد مشکلات صنعت خودرو را که در تولید و فروش یک میلیون خودرو ناموفق است به یکباره سهبرابر کند؟ صورت مسئله را مشخص نکرده چنین رقمهائی شعار داده میشود. او بدون تحلیل شرایط زیربنایی و تاثیر شیوع کرونا در تولید سه میلیون خودرو، نمیگوید اگر این شرایط فراهم است چرا قبلا تولید نشده اگر فراهم نیست چرا شعار بدون پشتوانه میدهد؟ این شاید برای کلاس درس دانشجویی جذاب باشد ولی در متن جامعه تولیدگران و فعالان اقتصادی، هیچ علاقهمندی پیدا نمیکند. محمودزاده، مخالف کلیات برنامه پیشنهادی دولت در مجلس گفت: «با این تیم اقتصادی که فقط از دوستان نزدیک خود انتخاب کردهاید نمیتوانید به جنگ مشکلات اقتصادی بروید. تیم اقتصادی شما فاقد سابقه اجرایی کافی هستند و مخالف پیوستن ایران به FATF هستند». یعنی هیچ سازوکاری تغییر نکرده که کسی بتوان شعارهای جدیدی ارائه دهد. در جریان بررسی صلاحیت رستم قاسمی هیچ نماینده مخالفی ثبت نام نکرد چون نمایندگان گوشه چشمی از این وزارتخانه بسیار پولدار دارند. اصرار در عدم اصلاح اشتباه لفظی رستم قاسمی در نام بردن از وزارت نفت به جای راهوشهرسازی بهرغم تذکر و خنده نمایندگان، نشان میدهد برای وزیر مسکنی که برای مجلس از وزارت نفت سخن میگوید، وزیر صنعتی که نمیداند برای سهبرابر کردن تولید خودرو در کشوری که برق صنایع مکرر قطع میشود، باید ابتدا برق را سه برابر کند، آشکارا میگویند که وزرا میدانند نظر نمایندگان در اخذ رای اعتماد تاثیری ندارد. در حالی که رکوردهای جهانی تلفات کرونا را پیدرپی میزنیم و به آمار رسمی تلفات روزانه ۷۰۹ نفر رسیدیم که آمار واقعی آن بسیار بالاتر از آمار رسمی است، چه حدیث مفصلی از این مجمل خواندن بهتر که عیناللهی، وزیر پیشنهادی بهداشت را بدون ماسک در میان انبوه نمایندگان بدون ماسک و بدون فاصله ایمن، ایستاده میبینیم سپس او از تریبون مجلس شعار میدهد که برنامه اصلی او کنترل کرونا است. وحیدی وزیر پیشنهادی وزارتخانه کشورهم گفت:«اعتقادم این است با بسیج و برنامهریزی خوب ما میتوانیم در عرض ۱۰ تا ۱۵ سال کشور را در بین ۱۰ اقتصاد برتر جهان قرار دهیم. کشور ما حقش این است که در چنین جایگاهی قرار بگیرد». چه آرزوهای خوبی، ولی مدتهاست که همه فهمیدهاند شعار دادن مشکلات را حل نمیکند. البته اینکه هرکسی در این کشور دلش میخواهد در زمینه اقتصاد، شعارهای پرطمطراق بدهد خوب است ولی متاسفانه همه شعارها در مرحله حرف متوقف شده و اراده یا استقبال موثری برای برنامهریزی اقتصادی حتی توسط وزرا و تیم اقتصادی دولتها مشاهده نشده است. البته اگر اینچنین بود که وضعیت اقتصادی کشور اینچنین پریشان نبود ولی در هر صورت ما توصیه میکنیم حداقل شعارهای اقتصادی را برعهده وزرا و تیم اقتصادی دولت بگذارند تا مختصر برنامهای هم ارائه بشود تا حداقل دیگران بتوانند آنرا نقد نمایند.
عبدالملکی، وزیر پیشنهادی تعاون،کارورفاه اجتماعی گفت:«بیش از نیمی از عمر ۴۰ساله خود را فعالیت اجرایی و مدیریتی کردهام». کدام مدیری در دنیای مدرن امروز زیر۲۰سال دارد؟ البته ایشان برای تصدی مدیریت در کشوری که اینکارها برای آقازادههای زیر20سال عین آبخوردن است و کسی هم نمیتواند تبعات اینگونه مدیریتهای دولتی و شبهدولتی را پیگیری کند، شاید بتواند رای اعتماد بگیرد ولی انتظار دستاوردی از آنها، حتما انتظار بیهودهایست. در عین حال لارگانی، مخالف وزیر پیشنهادی کار گفت: «مشاورین آقای عبدالملکی به ایشان مشاوره غلط میدهند. عبدالملکی میگوید اگر ایران را بگردید نظیر من نمییابید. عبدالملکی میگوید اگر من رو انتخاب نکنید، نفر بعدی را هم باز من انتخاب میکنم. عبدالملکی با گفتن اینکه من به رئیس جمهور نزدیک هستم، سو استفاده میکند». نتیجه سالهای دراز مدیریتهای بدون برنامه ولی با شعارها و وعدههای هرچه بزرگتر مدیریتهای اشتباه وزرائی که هر کدام بخشی از مسئولیت خود برای ایجاد انباشت ناکارآمدی و اقتصاد فاجعهآمیز در ایران مشابه دوره قاجاریه را انجام دادهاند این بوده که آمار فقر و بیکاری در اقتصاد ایران هر روز بیشتر از روز قبل به ارقام فاجعهآمیز نزدیکتر میشود. رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی گفت:«رشد ۱۰۰ درصدی فقر مطلق در دوره ۹۶ تا ۹۸ به ۲۵ میلیون نفر، افزایش ۲میلیون نفری بیکاران در سال، رشد جمعیت زیرخط فقرمطلق از سال ۹۲تا ۹۶بمیزان ۱۵ درصد که از سال ۹۶تا۹۸به ۳۰ درصد افزایش یافته». ایشان نمیگویند که بخشهای تولیدی کشور با کمتر از نصف ظرفیت کار میکنند یا تعطیل هستند. ۲۵میلیون نفر در ایران توانائی دریافت ۲۳۰۰ کیلوکالری انرژی در روز را ندارند. این گزارش در فصل بهار ۹۸ از کاهش ۳.۷ درصدی نرخ مشارکت اقتصادی کل کشور و کاهش ۲.۹ درصدی نسبت اشتغال در مقایسه با فصل مشابه در سال قبل (بهار ۱۳۹۸) حکایت دارد و طبق گزارش معاونت اقتصادی ریاست جمهوری، درآمد سرانه ایرانیان در دوره 8ساله 22درصد کاهش یافته است.
از شعر عطار نیشابوری یاد میکنیم:
تو با علم و عمل باش، ای برادر / که تاکار تو گردد، جمله درخور
مقصر در عمل، مهجور باشد / مدام از حضرت حق، دور باشد
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه