پرستاران با یک سال آموزش جایگزین فارغ‌التحصیلان دانشگاهی می‌شوند!‏ بیکاری به عنوان یک معضل اقتصادی - اجتماعی به عنوان دغدغه مشترک بسیاری از کشورها شناخته می‌شود.‏ به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، اگرچه موفقیت سیاست‌های اقتصادی خاص و برنامه‌ها و الگوهایی که در یک کشور به نتیجه رسیده‌است، نمی‌تواند ضمانت خوبی برای موفقیت آنها در دیگر کشورها باشد، اما الهام گرفتن و الگوبرداری از آنها می‌تواند به دیگر کشورها که با مشکل مشابه روبرو هستند، کمک کند.‏ همانگونه که در فهرست کشورهایی که با معضل بیکاری روبرو هستند، نام‌های بسیاری دیده می‌شود، از کشورهایی که در مقابله با معضل بیکاری و تأمین شغل متناسب با تعداد نیروی کار، موفق بوده‌اند نیز می‌توان فهرستی قابل توجه تهیه کرد.‏ در بررسی تجربیات کشورهایی که موفق شده‌اند تجربیات دیگران را بومی کرده در جریان مقابله با بیکاری از آنها استفاده کنند، نیز می‌توان به نمونه‌های متعددی اشاره کرد که نه تنها از معضل بیکاری رهایی یافته‌اند که در این حوزه به مرحله‌ای از توانمندی رسیده‌اند که ضمن تبادل نیروی کار متخصص، در مقابله با بیکاری صاحب سبک شده‌اند.‏ ایران به عنوان یکی از کشورهایی که میان تعداد بیکاران و فرصت‌های شغلی بالفعل و بالقوه‌اش رابطه‌ای نامتناسب برقراراست، به دلیل آمار بالای بیکاری گرفتار معضلات اجتماعی و اقتصادی زیادی است، که سالانه هزینه قابل توجهی را به کشور تحمیل می‌کنند.‏ گذشته از ضعف‌هایی که در حوزه‌های مدیریتی و استفاده از منابع انسانی وجود دارد، عدم تناسب میان آموزش در رده‌های مختلف با نیاز بازار کار عاملی اصلی در افزایش بیکاری و ناکارآمدی نیروهایی است که به عنوان متخصص یا کاردان مشغول به کار می‌َشوند.‏ بی‌توجهی بخش آموزش عالی کشور به تربیت دانشجویان متناسب با نیاز بازار کار و بی‌بهره بودن قریب به اکثریت فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از تخصص و تجربه عملی لازم، را می‌توان سرآمد ضعف دراین بخش دانست.‏ با توجه به این مشکل، تمرکز بر تربیت نیروهای کاردان به جای نیروهای کارشناس برای تامین نیاز بازار کار به تخصص مورد توجه قرارگرفت، که نتیجه آن ایجاد ساختار عریض و طویل فنی حرفه‌ای است، که این مجموعه نیز در کوتاه مدت همچون مراکز آموزش عالی به جای کیفیت، کمیت را در اولویت قرارداد و از اهداف اولیه فاصله گرفت.‏ با وجود این شرایط، سیاست‌گذاران در حوزه‌های مختلف برای تامین نیروی کار کاردان، متوجه نظام فنی و حرفه‌ای شدند و شعبات متعدد این مجموعه با مشارکت حوزه‌های مختلف ایجاد شد که به دلیل ایجاد انتفاع مالی به تدریج این گزینه جذاب بر دیگر موارد اولویت گرفت.‏ این روند موجب شد تا جذب قطعی نیروهایی که در این مجموعه آموزش دیده‌اند به بازار کار منتفی شده و اثرگذاری مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای بر بازار کار و تربیت نیروهای متخصص کاهش یابد.‏ به واقع در زمان آغاز به کار این مجموعه مقرر شده بود که براساس اعلام نیاز بخش‌های مختلف به نیروی کار، افراد جذب و پس از گذراندن دوران آموزش که با کسب تجربه توأم بود به عنوان نیروهای متبحر جذب شوند، اما این روند تغییر کرد و به‌رغم وعده‌هایی که در زمان ثبت نام اتفاق می‌افتد، پس از پایان دوره آموزش، بخش عمده‌ای از نیروهای کارآموخته این مراکز باید چون دیگر افراد وارد چرخه رقابت شده و با تکیه برشانس خود برای پیدا کردن شغل تلاش کنند.‏ از جمله حوزه‌هایی که چندی است به دنبال ایجاد مراکز آموزش نیروهای کاردان در چارچوب این ساختار است، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که برای آموزش نیروهایی با عنوان کمک پرستار یا کمک بهیار، مراکزی این چنینی ایجاد کرده تا گروهی از جویندگان کار شانس خود را دراین مراکز بیازمایند و پس از گذراندن دوره‌ای یک ساله به عنوان کمک پرستار وارد بیمارستان‌ها شوند.‏ اما نکته قابل تامل این است که این افراد چگونه با گذراندن یک دوره یک ساله می‌توانند همپای پرستارانی که حداقل ۴ سال آموزش عالی دیده‌اند در بیمارستان‌ها مشغول کار شوند و از سویی گذراندن این دوره شرایطی را فراهم می‌آورد که ایشان در مقایسه با بهیاران خود را در سطحی بالاتر ببینند و در واقع نه از تخصص مورد نیاز شغل پرستاری برخوردار هستند و نه حاضر به انجام اموری هستند که در حوزه فعالیت بهیاران تعریف شده‌‌است.‏ از طرفی مشخص نیست که با گذراندن این دوره آموزشی که باید برای آن هزینه نیز پرداخت کنند، ضمانتی برای جذب ایشان وجود دارد و آیا اشتغال ایشان در مراکز درمانی قطعی خواهد بود؟ قائم مقام سازمان نظام پرستاری بر ضرورت لغو آیین نامه تربیت پرستار در بیمارستان ها تاکید کرد و گفت: انتظار داریم در تصمیمات مربوط به حوزه پرستاری، از نظرات کارشناسی خبرگان جامعه پرستاری استفاده شود.‏ در این خصوص محمد شریفی‌مقدم قائم مقام سازمان نظام پرستاری در گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد، ضمن انتقاد به اجرای این طرح گفت: متاسفانه برخی مدیران در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به جای واقع‌نگری و تلاش جهت پیدا کردن گزیه‌های منطقی برای حل مشکلات، به دنبال کارهایی هستند که در آینده‌ مشکلی بر خیل مشکلات این بخش اضافه خواهدکرد.‏ وی گفت: در حالی که پرستاران در شرایطی سخت و غیراستاندارد مشغول به کار هستند، به جای اینکه برای حل مشکلات ایشان برنامه‌ریزی شود تا به افزایش بهره‌وری منتهی شود، اقداماتی انجام می‌گیرد که امنیت شغلی پرستاران را هدف قرارداده و بر مشکلات ایشان بیافزاید.‏ شریفی‌مقدم با بیان اینکه مشکل جامعه پرستاری امنیت شغلی است، توضیح‌داد: متاسفانه طرح آموزش یک ساله کمک پرستار از کارایی لازم برخوردار نبوده و موجب خواهد شد، این افراد پس گذراندن این دوره توقع داشته باشند که به عنوان کمک پرستار جذب شوند در حالیکه دانش و تجربه کافی برای ارائه خدمات پرستاری به بیماران را ندارند.‏ وی ادامه داد:‌ متاسفانه وزارت بهداشت به جای اینکه به افزایش میزان دستمزد، ارتقاء سطح معیشتی و همچمنین ایجاد امنیت شغلی برای پرستاران بیاندیشد، به دنبال راهکارهای غیرمنطقی و غیر اصولی است.‏ قائم مقام سازمان نظام پرستاری با اشاره به اینکه طرح تربیت کمک پرستار بیش از آنکه بر کمک به ارتقاء کمی و کیفی ارائه خدمات در بیمارستان‌ها و کمک به حل مشکلات نیروی انسانی توجه داشته باشد، تامین منافع گروه اندکی را هدف گذاری کرده‌است.‏ وی تشریح‌کرد: برگزاری دوره‌های آموزشی با دریافت هزینه قابل توجه، انتفاع مالی زیادی برای برگزارکنندگان این دوره‌ها به دنبال دارد، در حالیکه هیچ ضمانتی برای جذب افرادی که این دوره را پشت سرگذاشته‌اند وجود ندارد.‏ شریفی‌مقدم با تأکید بر لزوم تربیت پرستار طبق استانداردهای روز علمی، گفت: بیمارستان ها در حال حاضر توان پوشش دانشجویان پرستاری را ندارند و دانشکده های پرستاری کشور نیز به لحاظ تعداد هیئت علمی به دانشجو کمبود دارند پس چگونه می توان به تربیت دانشجوی پرستاری و نظارت بر آموزش آنها در بیمارستان ها امیدوار بود.‏ قائم مقام سازمان نظام پرستاری یادآور شد: این کار باعث تهدید سلامت مردم و جامعه خواهد شد و نقض آشکار حقوق بیماران است و موجب تضعیف تربیت آکادمیک پرستاری در کشور می شود و به نظر می رسد اتخاذ چنین تصمیماتی از سوی وزارت بهداشت برای از بین بردن مشکلات پرستاری حاصلی جز تضعیف و تخریب حرفه پرستاری ندارد و نظام پرستاری به طور جدی با این گونه سیاست های اتخاذی مخالف است.‏ وی با اشاره به اینکه اجرای چنین تصمیماتی وزارت بهداشت را با چالش مواجه خواهد کرد، گفت: ما دست دوستی را به سمت مسئولان دراز می‌کنیم تا بتوانیم مشکلات پرستاری را رفع کنیم چرا که به طور یقین صاحب نظرترین افراد برای حل مشکلات پرستاران، خود جامعه پرستاری است و دغدغه پرستاران نیز بیماران هستند و امید است بتوان در این مسیر به تفاهم های خوبی دست یافت.‏ شریفی مقدم ادامه داد: برای کارهای بیماران که به قول مسئولان به روی زمین مانده و توسط همراهان بیماران ارائه می شود، هم اکنون ۳۰ هزار نیروی کمک بهیار وجود دارد و کافی است وزارت بهداشت طی فراخوانی این نیروهای آماده به خدمت را جذب کند همچنین با ایجاد جذابیت حرفه ای و برقراری عدالت همه جانبه می تواند جمعیت بزرگی از پرستاران را که هنوز جذب حرفه نشده‌اند را نیز وارد عرصه کار کند.‏ وی در پایان تصریح‌کرد: امیدواریم مسولان وزارت بهداشت تصمیم‌گیری برای پرستاران توسط افراد نا‌ آشنا با این بخش را متوقف کرده و صدای جامعه پرستاری را شنیده و برای حل مشکلات از نظر تخصصی این قشر کمک بگیرند. ‏