فریده خدادادی-شهرهای جدید، سکونتگاههای برنامه‌ریزی شده‏ای هستند که به منظورحل معضلات جمعیتی و اقتصادی کشورها و کلان شهرها ازابتدای قرن بیستم پا به عرصه وجود گذاشتند. از سوی دیگرسابقه پیدایش احداث شهرهای جدید در کشورایران هم به چند دوره مشخص و متمایز از قبیل فاصله دو جنگ جهانی، بعد از جنگ جهانی دوم تا اواسط دهه 1340، ازنیمه دوم دهه 1340 تا دوران پیروزی انقلاب اسلامی1357 و درسال‏های پس ازانقلاب اسلامی خلاصه می‏شود که با فرازو فرودهای بسیاری همراه بوده است. درسال‏های اخیرهم احداث شهرهای جدید مورد توجه قرار گرفته است.

به گزارش جهان اقتصاد؛ امروزه مقوله احداث شهرهاي جديد،عمده ترين سياستی است که برخی از دستگاه‏های اجرايی مانند وزارت راه و شهرسازی به منظور پاسخ‌گویی به نیازهایی مانند جذب سرریز جمعیتی، تامین مسکن و بسیاری از عوامل دیگر را در تصميم‌گيری‏های خود مدنظرقرارداده‏اند، به نحوی ایجاد شهرهای جدید ابزاری برای حل مسائل مختلف شهری محسوب می‌شود. از طرفی انجام مطالعات مکان یابی درست و مناسب به خصوص شناسایی شاخص‏های تاثیرگذاردرفرآیند مکان یابی شهرجدید مساله مهمی است که باید به آن توجه کرد.

اگرچه احداث شهرهای جديد ايران در شرایط کنونی يک راه حل واقع گرايانه به حساب می‏آید اما با توجه به مشکلات اقتصادی کنونی و لزوم فراهم ساختن زیر‏ساخت‏های مناسب برای انجام این مهم، نمی‏توان احداث این شهرها را تنها نسخه شفابخش تامین مسکن، سرریز جمعیتی و... در این حوزه  دانست.

به تازگی «رستم قاسمی» وزیرراه و شهرسازی با اشاره به هدفگذاری‌های طرح نهضت ملی مسکن از برنامه این وزارتخانه برای ساخت ۳۰ تا ۴۰ شهر جدید در کشور خبر داد.

به گفته وی، طبق هدفگذاری‌ها در طرح نهضت ملی مسکن، باید ۶۰۰ هزار واحد مسکونی در شهرهای جدید احداث شود.

وزیرراه و شهرسازی گفت:درشهرهای جدید علاوه بر ساخت مسکن از طریق تبدیل زمین‌ها باید خلق درآمد شده و درآمدهای حاصل در راستای پیشبرد نهضت ملی مسکن صرف شود.

در این راستا خبرنگارجهان اقتصاد درادامه بررسی این موضوع با فرشید پورحاجت، دبیرکانون سراسری انبوه سازان کشور به گفت‌وگو پرداخته‏است که در ادامه می‌خوانید.

دبیرکانون سراسری انبوه سازان کشورگفت: درمقوله احداث شهرهای جدید باید بحث آمایش سرزمینی در برنامه‏های توسعه ای کشور درنظرگرفته شود. به طورمثال جنوب شرقی کشور به رغم دارا بودن منظره بکر برای سکونت، نزدیکی به سواحل مکران، خلیج فارس و دریای عمان، متاسفانه خالی از سکنه شده است که از نظراستراتژیک مهم است که برای این مناطق برنامه ریزی شود.

پورحاجت عنوان کرد: درارتباط با احداث شهرهای جدید، مکان یابی احداث 40 شهرجدید نیز باید کاملا مشخص شود.

وی با بیان این که احداث شهرهای جدید با تبعات خود همراه است،عنوان کرد: احداث شهرهای جدید نیازمند فراهم ساختن تمامی زیرساخت‏های مربوطه است که البته با هزینه‏های فراوانی همراه است.

دبیرکانون سراسری انبوه سازان کشوراظهارکرد: اگرسابقه احداث شهرهای جدید درچند سال گذشته را مورد بررسی قراردهیم،همچنان موضوع زیرساخت‏ها مهم ترین چالش این گونه سگونتگاه‏ها در کشوربوده است.

پورحاجت با اشاره به لزوم توجه به مساله سکونتگاههای غیررسمی و بافت‏های فرسوده در کشوربیان کرد: نزدیک به 140هزارهکتار بافت فرسوده و سکونتگاههای ناایمن در کشور وجود دارد و به نظر می‏رسد برنامه ریزی برای احیا و باز آفرینی شهری باید مورد توجه مسئولین قرارگیرد.

وی کشورتصریح کرد: احداث شهرهای جدید توسط دولت با این که اقدام خوبی به نظر می‏رسد اما باید توجه داشت که این 40 شهرجدید براساس چه ظرفیت، تقاضا و سیاستی و کیفیتی  برنامه ریزی می‏شود؟ آیا قراراست که به ظرفیت شهرهای جدید قبل افزوده شود؟

دبیرکانون سراسری انبوه سازان کشوربیان کرد: نزدیک به سه الی چهار سال است که وزارت راه وشهرسازی فراموش کرده است که بخش خصوصی کشوربازوی اجرایی ومشورتی خوبی برای برنامه‏های توسعه وعمران کشور است.

وی افزود: بخش خصوصی به عنوان تنها نهاد صنفی مدنی کشور درحوزه تولید وعرضه مسکن، متاسفانه در سه سال گذشته ازبرنامه‏های وزارت راه وشهرسازی اطلاع دقیقی نداشته است و هنوز نتوانسته‌ایم  با دولت به همگرایی فکری و اجرایی در حوزه مسکن دست پیدا کنیم.

شهریورسال گذشته بود که «حبیب‌الله طاهرخانی» مدیرعامل سابق شرکت عمران شهرهای جدید ایران از ساخت ۴۰ شهرک مسکونی در ۱۴ استان کشورخبر داده بود.

بنا به گفته وی، شرکت عمران شهرهای جدید در استان تهران ۲ شهرک با مساحت یک هزار و ۴۳۸ جمعیت‌پذیری ۵۵ هزار نفر و  واحد پذیری ۱۶ هزار و ۶۷۰ واحد در دستور کار و مطالعه دارد.

همچنین یک شهرک به مساحت ۳۰۰ هکتار و جمعیت پذیری ۲۶ هزار نفر با تعداد واحد هفت هزار و ۸۸۰ در استان البرز؛ یک شهرک به مساحت یک هزار و ۴۵۹ هکتار،جمعیت پذیری ۲۹ هزار نفر و واحد پذیری هشت هزار و ۷۹۰ واحد در استان‌های فارس و خراسان جنوبی به ترتیب هفت و یک شهرک،در استان کردستان یک شهرک با مساحت ۴۰۳ هکتار جمعیت‌پذیری ۲۷هزار و واحدپذیری  هشت هزارو ۱۸۰ واحد ، در استان مازندران ۱۰ شهرک برای ۶ شهرستان با مساحت ۷۳۷ هکتار، ۶۰ هزار و ۱۰۰ نفر جمعیت‌پذیری و ۱۸ هزارو ۲۱۰ واحد احداث می‏شود.

به گفته طاهرخانی، دراستان گلستان هفت شهرک درهفت شهرستان این استان به مساحت یک هزار و ۸۲۰ هکتار، جمعیت پذیری ۸۸ هزارو ۵۰۰ نفر برای ساخت ۲۶ هزار و ۸۲۰ واحد ،در آذربایجان شرقی ۲ شهرک به طوری که یک شهرک در دست مطالعه است و شهرک دیگر با مساحت ۲۶۹ هکتار، جمعیت پذیری ۲۵ هزارو ۸۰۰ نفر و واحدپذیری هفت هزار و ۸۲۰ واحد احداث می‌شود.۲ شهرک دراستان هرمزگان، یک شهرک در استان کرمان و یک شهرک در اردبیل به ترتیب با مساحت ۸۶۵ هکتار، ۳۵۰ هکتار و ۲۸۵ هکتار احداث خواهد شد و ‌جمعیت‌پذیری این سه شهر در مجموع ۷۵ هزار و ۸۵۲ نفر است و علاوه بر اینها در استان یزد سه شهرک و در سمنان نیز یک شهرک احداث می‌شود.