پنج شنبه 09 فروردین، 1403

کدخبر: 8311 12:59 1393/10/06
زنان و سوگیری های جنسیتی

زنان و سوگیری های جنسیتی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
زنان و سوگیری های جنسیتی

زنان و سوگیری های جنسیتی

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

سوگیری جنسیتی مفهومی است که با رسوب تاریخی بر ذهن و زبان فرد و جامعه، ریشه ی بسیاری از نابرابری های زنان با مردان در عرصه های گوناگون بوده است.

به گزارش ایرنا: جنسیت یکی از نخستین مولفه های برساخت هویت افراد است که از تولد و ابتدای زندگی به شکل زنانگی یا مردانگی به بخش مهمی از ساخت هویتی فرد در نزد خود و جامعه تبدیل می شود. همین مساله سبب شده تا جنسیت با شکل دادن به نقش های خصوصی و عمومی زن و مرد حتی منجر به ایجاد برخی ساختارهای اجتماعی شود. به عنوان مثال شکل گیری نظام های ابتدایی حاکمیت و توزیع قدرت در قبایل، پیرامون مفهوم جنسیت به ایجاد سلسله مراتب های پدرسالارانه و به باور برخی تاریخ شناسان حتی مادرسالارانه منجر شد.

رسوب تاریخی تعاریف و کارکردهای جنسیتی سبب شده تا در سال های نخستین هزاره ی سوم میلادی نیز همچنان شاهد نقش پررنگ زنانگی و مردانگی در جایگاه اجتماعی و کسب موقعیت ها و فرصت ها در جوامع گوناگون باشیم.

در بسیاری از کشورهای عربی زنان همچنان از حقوق ابتدایی نظیر حق رای و رانندگی بی بهره اند. در کشورهای شرق آسیا نظیر ژاپن و کره ی جنوبی زنان هنوز در تاروپود سنت های کهن با نابرابری هایی نهادینه دست به گریبانند. حتی در کشوری چون ایالات متحده ی آمریکا انگاره های جنسیتی ناپیدا سبب شده تا زنی تاکنون نتواند در مقام رییس جمهوری به کاخ سفید راه یابد.

از دید بسیاری، وجود تفاوت های ذاتی-به طور مشخص جسمی و عاطفی- بین زنان و مردان، دلیل بسیاری از انگاره های جنسیتی است. البته شماری از «فمینیست ها» (طیف های گوناگون طرفدار حقوق زنان و رفع نابرابری های جنسیتی) بسیاری از ویژگی های متمایز زنان و مردان همچون خصوصیت های عاطفی را نه برآمده از جنس بلکه ناشی از هویت برساخته ی ابتدایی می دانند و به طور کلی اعتقادی به تفاوت ظرفیت زنان و مردان در پذیرفتن نقش های فردی و اجتماعی به واسطه ی تفاوت های جنسی ندارند.

با وجود چنین باورهایی، ناگفته پیدا است که زنان و مردان با هم تمایز دارند؛ مساله یی که افزون بر بازتولید نقش های پذیرفته شده ی جنسیتی از سوی زنان و مردان، پیامدهایی چون سوگیری های جنسیتی را نیز به بار آورده است.

سوگیری جنسیتی؛ مفهوم و چرایی

برای رسیدن به یک تعریف مشخص و دقیق از سوگیری جنسیتی، ابتدا باید شناخت دقیقی از جنس و تفاوت آن با جنسیت داشت. استفانی گِرت جامعه شناس انگلیسی و نویسنده ی کتاب «جامعه شناسی جنسیت» در این زمینه نوشته است: اصطلاح جنس بر تفاوت‏ های بیولوژیک میان زن و مرد دلالت دارد، حال آنکه جنسیت، ناظر بر ویژگی‏ های شخصی و روانی است که جامعه، آن ‏ها را تعیین می‏کند.

با توجه به آنچه گفته شد و این نکته که هر جامعه یی تعیین کننده ی انتظارات افراد آن از جنس های مختلف است می توان گفت، سوگیری های جنسیتی مجموعه یی از باورهای فرهنگی و اجتماعی شکل گرفته در ذهن افراد جامعه است؛ باورهایی که قابلیت ها و ویژگی های خاصی را به افراد، یعنی زن و مرد نسبت می دهند و خانواده، نهادهای آموزشی، گروه های همسالان، رسانه ها و دیگر نهادهای فرهنگی و اجتماعی در شکل گیری و تشدید باورهای یاد شده موثرند.

حسن بهرامنی روانشناس ، سوگیری جنسیتی را تابعی از فرهنگ و وضعیت اجتماعی جامعه دانست و گفت: سوگیری جنسیتی به معنای برتری یک جنس بر جنس دیگر، تابعی از فرهنگ، سنت، اعتقادات و خرافات است.

وی رواج گزاره هایی مانند دختر متعلق به دیگران است پسر نان آور خانه است نام فامیلی خانواده تنها با پسر ادامه پیدا می کند در جامعه را محرک هایی برای سوگیری جنسیتی برشمرد.

یکی از مهم ترین نظریه هایی که به تبیین دلایل شکل گیری الگوها (یا الگوواره های) جنسیتی و به عبارتی سوگیری جنسیتی در جامعه پرداخته است نظریه ی یادگیری اجتماعی است. در این نظریه، کودک موجودی پذیرای نیروهای محیط معرفی می شود که ساخته و پرداخته ی جامعه، والدین، همسالان و رسانه ها است.



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |