مهدی نظیفی - تحلیلگر اقتصادی
در حالی که بازارهای بورس و سکه و طلا، با سیاست های دولتی ها در حال رکوردزنی های جدید هستند، روحانی در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی «با تاکید بر ضرورت کنترل قیمت ارز و جلوگیری از افزایش نرخ آن گفت نوسانات اخیر در بازار ارز و شوک ایجاد شده، دلیل و ریشه بنیادی اقتصادی ندارد و برخی تحرکات و عملیات روانی در عرصه بین المللی علیه ایران و همچنین ایجاد یک نگرانی غیر واقعی دربین مردم از عوامل اصلی آشفتگی و نوسانات اخیر در بازار ارز است» از طرف دیگر همتی که قبلا گفته بود قیمت ارز را کنترل می کنیم، گفت از ما انتظار ارزپاشی نداشته باشید. با اینهمه قیمت دلار مرز روانی 20هزار تومان را عبور کرد و در آینده نزدیک، مرز 25 هزار تومان را هدف قرار داده است. معلوم نیست اگر دولتی ها ارز را کنترل میکنند چرا قیمت ارز یکباره از 15هزار تومان به 20هزار تومان می رسد .
از طرف دیگر سوم تیرماه مقادیر زیادی ارز را به بازار وارد کردند. بقول دولتی ها ارزپاشی شد ولی چون در صرافیهای بانکی هم دلار نزدیک 20هزار تومان عرضه شد مرز روانی 20هزار تومان را نشکستند یعنی هدف ارزپاشی بانک مرکزی شکستن قیمت نبود بلکه می خواست ارز را با بالاترین قیمت ممکن بفروشد.
قیمت سکه در بازار با عبور از رکورد تاریخی هشت و نیم میلیون تومان، درآینده نزدیک 10میلیون تومان را هدف قرار داده است.
شاخص کل بورس هم رکورد تاریخی یک میلیون و 400 هراز واحد را عبور کرد و درآینده بسیار نزدیکتر، یک میلیون و 500 هراز واحد را نشانه گرفته است.
جهانگیری گفت: «اجاره بها در سبد هزینه خانوارها بسیار تعیین کننده است و دولت تصمیم دارد به منظور حمایت از اقشار ضعیف و متوسط جامعه تصمیماتی را برای کنترل و ساماندهی بازار مسکن و اجاره با هدف کاهش فشار بر مستأجرین اتخاذ کند». این شعارهای دولتی ها درحالیست که دولتی ها حق مسکن ناچیز کارگری مصوب شورای عالی کار را طبق روال قبلی، ماهها در هیئت دولت معطل نگه داشته اند و ابلاغ نمی کنند، حق مسکن ناچیز بازنشستگان کارگری را در سال جدید 30هزار تومان تعیین کرده اند، اگر تصمیم گیری جدید ایشان ماهها طول نکشد و ابلاغ آن هم ماهها بطول نینجامد احتمالا در حد ناچیز فوق الذکر اثر خواهد کرد.
آنچه مسلم است انبوه کردن مصوبات، مشکلی از مسکن اقشار ضعیف و متوسط جامعه را حل نمی کند. سخنرانی و شعارهای ایشان در حمایت از اقشار ضعیف، همزمان با تلاشهایشان برای گرانتر کردن مایحتاج مردم و نمک پاشی روی زخمهای معیشتی مردم، برایشان حتما بسیار لذتبخش است که مدام آن را تکرار می کند.
ایشان درجای دیگری گفت: «امسال به صادرات غیرنفتی بیشتر از هر زمانی نیاز داریم و اولویت اصلی دولت نیز توجه به صادرات غیرنفتی است». درحالیکه غالبا سایر کشورها، فقط به اقلام مازاد بر نیاز داخل، مجوز صادرات می دهند، در ایران صدور مجوز صادرات مواد غذایی مورد نیاز داخل، یکی از دلایل گرانی و کمبود مواد غذایی در کشور است و قرار است طبق دستور ایشان امسال بیشتر از قبل ادامه داشته باشد و مشخص نیست هدف دولتی ها از کمبود و گرانی مایحتاج مردم و فشار بیش از حد بر آنها چیست؟
در ادامه: «در سال 98 با وجود تحریم‌ها 135 میلیون تن کالا با ارزش بیش از 41 میلیارد دلار صادر شد». یک محاسبه ساده به ما نشان می دهد قیمت صادراتی هر کیلو کالای صادراتی که عمدتا مشتقات نفتی، پتروشیمی، فولاد، مواد غذایی بوده، به قیمت 3 هزار و 500تومان صادر شده است. می پرسیم در بازار داخل جنسی که قیمت آن کیلویی 3هزار و 500تومان باشد پیدا می کنید؟ چرا دولتی ها میخواهند مایحتاج مردم همیشه ارزانتر از داخل کشور به کشورهای دیگر صادر شود و مردم از آنها محروم باشند؟
وی در ادامه برای توجیه ارزان فروشی صادرات مایحتاج مردم کشورمان بخصوص مواد غذایی افزود: «در شرایط رکود ممکن است کشورهایی کالاهای خود را با قیمت‌های پایین‌تر روانه دیگر کشورها کنند». این چنین نمی شود، مگر اینکه مسئولین کشورهای دیگر هم مانند دولتی های ما به مردم خود پشت کرده باشند، تابحال هم کشوری نبوده که محصولاتی را به قیمت پایین تر به ایران ارسال کند.
این یکی به نعل زدن و یکی به میخ زدن را آقایان از کدام نعلبندی یاد گرفته اند که در پایان همه این سناریوها، نه نعلی برجای نمی ماند نه میخی که مردم روی آن حساب کنند به جز اینکه روزبه روز سفره آنها را کوچکتر می کنند.
پس از چهارماه انتظار درمقابل تورم 42 درصدی سال قبل، افزایش 26 درصدی حداقل مستمری و افزایش 15 درصدی سایر بازنشستگان تامین اجتماعی که مبلغ آن معادل کمتر از 4کیلو گوشت است، تصویب شد، مابه التفاوت معوقه آنهم بعد از چهار ماه از سال جدید هنوز پرداخت نشده است.
از وزیر رفاه هم خبر آمد که «بررسی افزایش مجدد دستمزد در نیمه دوم سال» را قول داده است. هر چند که قولهای قبلی دولتی ها هیچوقت عملی نشده است در این مورد که فقط قول بررسی داده اند حتما بررسی خواهند کرد ولی احتمالا این بررسی را به اندازه بررسی افزایش قبلی دستمزد آنقدر ادامه می دهند تا به پایان سال برسد آنوقت اگر فروردین هم بررسی داشته باشند و اجرای آنرا به بررسی بعدی موکول کنند و تا خرداد ادامه داده شود. آن وقت با پیوند آن به افزایش دستمزد سال بعد، هم رکورد جدیدی بر جای خواهند گذاشت و با پایان زمان دولتی ها، اصلا به دولت بعدی ارجاع خواهد شد. آقای وزیر از اینکه ادامه دهنده راه محمدعلی شاه شدید و کارگر و بازنشسته ایرانی را گرسنگی میدهید، باید به شما ازین بابت تبریک گفت، بقول حافظ «گر راهزن تو باشی، صد کاروان توان زد.»
مدیر طرح تکاپو وزیرهم گفته است: «طبق آمار ستاد قاچاق کالا، سالانه 2/5 میلیارد دلار فقط قاچاق پوشاک در کشور وجود دارد، این میزان قاچاق برابر با ایجاد 800 هزار نفر شغل در کشور است. در کشور ما، حدود 550 هزار نفر در این صنعت مشغول به کارند، اما علی رغم اینکه ما جز 3 کشور تولید کننده پوشاک هستیم فقط 50 درصد پوشاک کشور، در داخل تولید می‌شود و 50 درصد پوشاک کشور وارداتی است. بالای 97 درصد کارگاه‌های تولید پوشاک، کوچک هستند و تنها 3 درصد آنها بالای 100 نفر و فقط یک کارخانه بالای هزار نفر در این زمینه در کشور وجود دارد. در کشور ترکیه، کارخانه تولید پوشاک زیر هزار نفر وجود ندارد و به ندرت کارگاه‌های کوچک یافت می‌شود. بیش از دو میلیون و هشتصد هزار نفر در صنعت پوشاک آنها مشغول به فعالیت هستند در حالی که در ایران این رقم به 550 هزار نفر می‌رسد». در حالیکه در عهد قاجاریه هم ایران صادرکننده پوشاک و شال اعلا بود و تا همین دهه ها قبل هم صادرکننده عمده فاستونی درجه دو دنیا بوده ایم، باید گفت اگر دولتی ها همینطور ادامه بدهید بزودی همین تعداد اندک کارگاههای کوچک تولید پوشاک را هم از بین می برند تا تبدیل به وارد کننده عمده پوشاک و صاحب یک رکورد جدید بیکاری هم بشویم. بگذریم.
با توجه به همراهی کامل مجلس و سایرین با دولتی ها در مورد رونق بورس، در سال 1399 اگر تغییر اساسی در صحنه سیاسی و اقتصادی کشور روی ندهد، شاخص بورس مرز دو میلیون واحد را هدف قرار خواهد داد و شاید ابرشاخص باورنکردنی 2میلیون و 500 هزار واحد را برای بورس رونمایی کنند. هرچند ایجاد رکوردهای بالاتر از آنرا هم از این دولتی ها بعید نمی دانم. در صورت تحقق چنین رکوردهایی ، برای دلار میتوان رکورد قیمت بالاتر از 30هزار تومان و برای سکه هم قیمت بالاتر از 15میلیون تومان را انتظار داشت ولی متاسفانه هیچیک ازین رکوردها، نشانی از افزایش تولید کشور و رفاه مردم ندارد.
یاد شعر حافظ میافتیم:
گفتم گره نگشوده‌ام، زان طره تا من بوده‌ام / گفتا منش فرموده‌ام، تا با تو طراری کند
با چشم پرنیرنگ او، حافظ مکن آهنگ او / کان طره شبرنگ او، بسیار طراری کند