فریده خدادادی
در سالهای اخیر روند بازار مسکن از رکود تورمی در این بازار خبر داده است که با وجود نیاز مبرم، با افزایش قیمت مسکن و کاهش قدرت خرید مردم، تقاضای مصرفی برای خرید مسکن روند کاهشی داشته است. در مقابل هم به سبب کاهش قدرت خرید خانه، اجارهنشینی با روند افزایشی روبه بوده است. در شرایط کنونی به سبب افزایش نرخ اجاره بها، پرداخت اجاره از سوی مستاجرین با درآمد آنها همخوانی ندارد و به همین دلیل با مشکلات بسیاری مواجه شدند.
به گزارش جهان اقتصاد؛ دولت به دنبال اصلاح بازار اجاره، گامهایی چون همچون پرداخت وام ودیعه مسکن برداشته است و در آخرین اقدام برنامه «ساماندهی بازار مسکن» را در هیات دولت بررسی کرده است.
**تصویب کلیات طرح کنترل اجارهبهای مسکن در مجلس
به دنبال این مسأله، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز چهارشنبه یک تیر قوه مقننه و در جریان بررسی طرح دوفوریتی کنترل و ساماندهی اجارهبهای املاک مسکونی، کلیات این طرح را با ۱۱۴ رأی موافق، ۹۷ رأی مخالف و پنج رأی ممتنع از ۲۲۴ نماینده حاضر در صحن تصویب کردند.
**سامانه اخذ مالیات از اجاره املاک راه اندازی شد
حتی سرپرست اداره کل زیرساخت سازمان امور مالیاتی در نامهای به مدیران کل امور مالیاتی از راه اندازی سامانه الکترونیکی دریافت اظهارنامه املاک اجاری خبر داد.
پیرواهمیت این موضوع خبرنگارجهان اقتصاد با فرشید ایلاتی، کارشناس حوزه مسکن به گفتوگو پرداخته است که درادامه میخوانید.
این کارشناس حوزه مسکن گفت: اعطای بسته حمایتی کنترل بازار اجاره مسکن توسط وزیر راه و شهرسازی به رییس جمهور و مصوبه سران قوا در حمایت از مستأجران مبنی بر برای خروج از بحران مسکن را میتوان از جمله اقدامات مثبت برشمرد که میتواند با اثرات مثبتی همراه باشد اما این که چنین تصمیماتی در بازه زمانی کوتاه مدت بتواند اثر گذار باشد، جای سوال بسیار دارد.
ایلاتی ادامه داد: شهرداریها، یکی از بازیگران اصلی حوزه زمین و مسکن، مداخلهگران قیمت زمین و مسکن هستند اما متاسفانه در بحث قیمت مسکن، مسکن استجاری و اجتماعی هیچ مسئولیتی را نمیپذیرند و از محل تراکم فروشی و عوارض ساخت به انواع مختلف از یک مسکن در داخل شهر درآمدزایی میکنند.
ایلاتی افزود: تمام شهرداریها در قبال درآمدهای شهری حاصل از محل مسکن شهری، باید در بحث قیمت مسکن، ساخت مسکن استیجاری و اجتماعی و اجارهداری حرفهای مسئولیت خود را به خوبی ایفا کنند.
این کارشناس حوزه مسکن گفت: از جمله آثار مثبت اقداماتی مانند بسته حمایتی کنترل بازار اجاره مسکن، این است که میتواند بازار مسکن را از وضعیت رهاشدگی خارج سازد و به اتخاذ تصمیمات کارشناسی برای سال های بعد بیانجامد.
وی با توجه به اهمیت سامانه املاک و اسکان افزود: در بحث الزام سامانه ای باید چند مورد از جمله جرم انگاری عدم ثبت معاملات مسکن در این سامانه افزود شود. در بسیاری از کشورهای توسعهیافته دنیا، عدم اطلاع سکونت یا مالکیت یا قرارداد اجاره بین موجر و مستاجر اگر طی مهلت قانونی یک هفته تا یک ماه در سامانههای مربوطه ثبت نشود، مشمول جرم کیفری میشود، بنابراین مردم مکلف میشوند که اطلاعات قراردادهای خود را در سامانه مربوطه وارد و برای معاملات خود کد رهگیری دریافت کنند.
ایلاتی بیان کرد: حتی اگر خانهای که به صورت صوری یا قولنامهای فاقد کد رهگیری اجاره داده شود، مشمول خانه خالی شود یعنی با این که خانه خالی نیست و اجاره داده شده است اما به دلیل این که در سامانههای رسمی که حاکمیت و سیاستگذار تعیین کرده، ثبت نشده است، باید مشمول مالیات بر خانههای خالی شود.
وی عنوان کرد : بسیاری از کشورها متوجه اهمیت بازار مسکن شدند که نباید حتی یک روز ظرفیت خانه را خالی نگاه داشت. به طور مثال در کشور اسپانیا دولت در فاصله بین دو اجاره مالیات اخذ میکند و البته سامانههای خوبی برای اطلاع از مدت زمان خالی ماندن خانه وجود دارد.
این کارشناس حوزه مسکن گفت: عدم همکاری مالکین در ثبت اطلاعات مربوط به ملک در سامانه املاک و اسکان مشکلاتی را برای مستأجران به وجود می آورد که به دلیل امتناع آنها از کد رهگیری، مستاجر، متضرر میشود و از دریافت وام ودیعه مسکن باز میماند چرا که یکی از شروط دریافت این وام، برخورداری از کد رهگیری است اما اگر مالک بداند که دولت به این مقوله توجه دارد، رفتار خود را اصلاح می کند.
وی گفت: اکنون وضعیت رفتار مالکیتی را شاهد هستیم که هشتاد سال در حوزه مسکن شهری شکل گرفته است و یک شبه این اصلاح وضعیت اتفاق نمیافتد اما میتوان گفت آغاز خوبی است. اگر سامانه املاک و اسکان را تقویت و نظارت دولت را تشدید کنیم این گونه است که مالکین کم کم رفتار خود را اصلاح خواهند کرد و شفافیت اطلاعاتی را می پذیرند.
وی گفت: افرادی از محل خانههای خالی درآمدهای میلیاردی کسب میکنند چرا نباید مالیات پرداخت کنند؟ چرا از کسی که از محل خانه های خالی سرمایه تجاری کسب کرده است، مالیات گرفته نمی شود؟
ایلاتی عنوان کرد: قوانین مالیاتی کشور ضعیف است یعنی در بحث مالیات بر اجاره، خانههای کمتر از 160متر از مالیات معاف است. به طور میانگین 80 درصد خانهها زیر160متر هستند یعنی مالکین اطلاع ندارند که طبق قوانین موجود مشمول مالیات نمیشوند. بنابراین باید قوانین را اصلاح کرد. از تمامی بخشهای تولیدی در این فشار اقتصادی و تحریمی مالیات گرفته میشود اما در مقابل با افرادی مواجه هستیم که با اجاره دادن 10ملک درآمدهای میلیونی عایدشان شده است بدون این که یک ریال مالیات بپردازند، این نشاندهنده این است که اقتصاد خود را به درستی نمیشناسیم و مدیریت نمی کنیم و این مهم موجب می شود که مستاجرین به دلیل بیتوجهیها فشارهای بسیاری را متحمل شوند.