فریده خدادادی
این روزها وسيعترين جلگه ايران به نام جلگه خوزستان حال و روز خوبی ندارد به طوری که با خشکسالی شدید دستوپنجه نرم می کند و از شدت بیآبی ترک برداشته است.
به گزارش جهان اقتصاد، جلگه خوزستان از شرق استانهای بوشهر و كهگيلويه و بويراحمد را در بر میگيرد و از جنوب استان آذربايجان غربی تا شرق استان سيستان و بلوچستان گسترده شده است. اين جلگه که زمانی از كوهپايههای زاگرس شروع میشد و تا سواحل خليج فارس و اروندرود ادامه داشت، امروز از زخمهای خشکسالی درامان نمانده است. حتی کام رودخانههایی مانند کرخه، دز که از ارتفاعات زاگرس سرچشمه گرفته و در این جلگه واقع شدند نیزخشک شده است با این اوصاف پیشتر از هر زمانی خطر تشدید خشکسالی این جلگه به چشم میخورد و متولیان امر باید به فوریت برای علاج این درد تدبیر کنند چراکه مردمی که در جوار حوضههای آبخیز این منطقه زندگی میکنند از کمبود آب رنج برده و در نهایت به دلیل عدم توجه مسئولین مربوطه در مساله مهم تامین آب، ترک دیار کرده و مجبور به کوچ اجباری به شهرهای همجوار خواهند بود و این امر، بهجز کم شدن جمعیت آن منطقه و افزوده شدن مشکلات، عایدی به همراه ندارد.
خبرنگارجهان اقتصاد درباره این موضوع با محمدرضا محبوبفر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار به گفتگو پرداخته است که در ادامه میخوانید:
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران گفت: زمانی جلگه خوزستان از کوهپایه های زاگرس آغاز و تا سواحل خلیج فارس و اروند رود ادامه پیدا می کرد، پس این وضعیت نشان می دهد این جلگه دارای آب فراوان و خاک حاصلخیز بوده است. حتی سطح آب زیرزمینی بالایی را به خود اختصاص داده بود اما اکنون به دنبال سدسازی های سال های اخیر زمینهای حاصل خیز خوزستان به زمینهای شور و غیرقابل کشت تبدیل شده است.
** تخریب جلگه جهانی خوزستان کارنامه هفتاد ساله دارد
محبوب فر افزود: تخریب جلگه جهانی خوزستان یک کارنامه هفتاد ساله دارد یعنی شروع تخریب خوزستان به قبل از انقلاب باز میگ ردد و پس از انقلاب هم روند تخریب و سقوط جلگه جهانی خوزستان تشدید شده است.
وی با بیان این که یک سوم رودخانههای کشور در خوزستان جای گرفته است، گفت: خوزستان زمانی به تنهایی نسبت به بسیاری ازکشورها از قابلیتهای اقتصادی (منظور قابلیتهای کشاورزی و گردشگری) فراوانی برخوردار بوده اما درهفتاد ساله گذشته، اقداماتی مانند انتقال آب از سرچشمه های کارون باعث نابودی این جلگه شده است.
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدارایران تصریح کرد: متاسفانه نوعی از کشاورزی منسوخ شده با آبیاری غرقابی در خوزستان ترویج پیدا کرده است که باعث هدررفت آب شده یا در ارتباط با گردشگری کم توجهی شده و این مساله نادیده گرفته شده است یعنی هنگامی که یک سوم آبهای کشور از خوزستان سرچشمه می گیرد بسیاری از مناظر طبیعی و اکوتوریسم که از قابلیت رشد و توسعه برخوردار بودند، مورد بیتوجهی قرار گرفته است.
**خطر کاهش زمینهای کشاورزی و به مخاطره افتادن امنیت غذایی
محبوب فرمعتقد است: با توجه به این که استان خوزستان جزو 31 استان خشک کشور است، اگر وضعیت خشکی جلگه خوزستان به همین منوال ادامه پیدا کند، پیش بینی می شود که این مساله به کاهش زمینهای کشاورزی و به مخاطره افتادن امنیت غذایی در کشور منجر شود زیرا این جلگه همواره محلی برای کشت محصولات کشاورزی کشور بوده است.
وی افزود: با توجه به خشکی به وجود آمده جلگه خوزستان پیش بینی شده که کشت گندم، برنج و بسیاری از صیفی جات و محصولات کشاورزی درزمینهای کشاورزی با مشکل مواجه شود و در مجموع با وضعیت نگرانکنندهای مواجه هستیم.
این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار با بیان این که از جلگه خوزستان چیزی باقی نمانده است، اظهار کرد: به دنبال خشکی و کانونهای وسیع جدید گرد و غبار، جلگه خوزستان وجود ندارد و ترک خورده است.
** بیتدبیری دستگاههای اجرایی
محبوب فر گفت: میانگین بارندگی در این جلگه در شمال این استان و در کوهپایههای زاگرس حداکثر 500 و در نواحی جنوب 100میلیمتر بوده است بنابراین تبلیغات کاهش بارندگی در این استان کذب است چرا که نوسانات نرمال و طبیعی در بارش درجلگه خوزستان داشتیم اما قصور و بیتدبیری و تعلل دستگاههای اجرایی باعث شده، توسعه خوزستان خارج از توان اکولوژیکی تعریف شود و آبی وجود نداشته باشد.