معادل نیاز20سال آب شرب مردم منطقه تبخیر میشود
فریده خدادادی-«این آب به نسلهای آینده تعلق دارد»؛ این جمله شاهبیت گفتوگو با «مسئولی» است که انتظار داشتیم تمامقد از برنامهریزی برای آغاز استخراج از این «اکتشاف» تازه سخن بگوید، اما، حسین سرگزی، دکترای منابع طبیعی با گرایش بیابانزدایی وهمچنین معاون نظام بهرهبرداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان واقعبینانه به گفتگو با ما نشست؛ ماحصل این بحث را با هم می خوانیم.
معاون نظام بهرهبرداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستانوبلوچستان اظهار کرد: در ارتباط با آبهایژرف چندین نکته مطرح است با وجود این که تکنولوژی استفاده از این آبها برای کشور یک افتخار است اما نکته مهم این است که موارد استفاده از این آب برای چیست؟ آیا میخواهیم با بهرهبرداری از این منابع برای مردم اطمینان خاطر ایجاد شود؟ در نهایت باید اطلاعات شفافی در این باره وجود داشته باشد که اگر آبی استخراج میشود این آب برای نسلهای آینده تعلق دارد یا این که در همه جای دنیا نیزهمین اینگونه است؟ اگر اینگونه است آیا از این حق برخورداریم که با وجود وضعیت منابع آبی برای انتقال یا شیرینسازی یا صرفهجویی اقدام کنیم یا مدیریت بهتری داشته باشیم.
سرگزی گفت: اگر منابع آبهایژرف متعلق به آیندگان است چرا باید آن را مصرف کرد و به دنبال راهکارها نیستیم؟
وی افزود: باید بدانیم که استخراج آبهای ژرف در کجا صورت میگیرد؟ آیا به دلیل ضعف دیپلماسی خودمان و هزینه قهر کردن با دنیا، دشمنی با قدرتهای بزرگ و همسایگان را باید از جیب آیندگان پرداخت کنیم؟ اینها سوالاتی که باید پاسخ داده شود.
معاون نظام بهره برداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان گفت: آیا از نظر فنی، استخراج، تصفیه و ذخیرهسازی، انتقال و توزیع آبهایژرف به نفع ماست و قرار است با چه هزینهای و در کجا استفاده شود؟
سرگزی استفاده ازآبهایژرف برای بحران کمآبی را یک مسأله مبهم دانست و تاکید کرد: هنگامی که اطلاعاتی در ارتباط با این فرآیند داده نمیشود، این سوءظن را در ذهن ایجاد میکند که این کار برای استفاده عدهای خاص است وعوارض یا توسعه اکسترنالیتی که در همه جای دنیا مخرب است، ممکن است اینجا نیز مخرب باشد.
به گفته وی، نشست زمین، خالی شدن سفرههای آب زیرزمینی، شوریزایی سد، فعال کردن گسلها و صفحات زمین، نگرانیهایی است که در صورت عدم شفافیت موضوع برداشت آبهای ژرف به وجود می آید.
** کنترل میزان تبخیر به جای استخراج آبژرف
معاون نظام بهرهبرداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان عنوان کرد: امید دادن درباره آبهای ژرف برای مناطق کمیاب در شرایطی که استراتژی درست مصرف وجود ندارد، کار درستی نیست. به طور مثال در استان سیستان و بلوچستان ذخایر چاههایی را داریم که هم اکنون سالانه حداقل 300الی 400میلیون متر مکعب آب از آن تبخیر میشود یعنی این میزان تبخیر نیاز 20 سال آب شرب مردم منطقه است. به طور مثال اگر 20میلیون متر مکعب نیاز آب شرب درمنطقه سیستان باشد، بیست سال را ازدست می دهیم. آیا راهکار جلوگیری از تبخیر سادهتر از استخراج آب ژرف نیست؟ آیا از نظر پدافند غیرعامل بهتر نیست که ذخایر را در سطح منطقه توزیع کنیم و به سمت مخازن آب زیرزمینی هدایت کنیم تا آب در اختیار مردم باشد و خودشان بدانند که این منابع محدود در دسترس را باید به خوبی مصرف کنند.
وی گفت: همانطور که این امیدواری به مردم در ارتباط با استفاده از این منابع داده میشود، استراتژی مدیریت مصرف را نیز منحرف میکنیم یعنی همچنان مردم، کشاورزی، شستن ماشین و... را به بهانه وجود آب ژرف انجام میدهند.
** امیدواری با نام امید با خطرمخدری به نام توسعه کشاورزی!
به گفته وی، در حوزه سیستان با توجه به فقر بسیار به ویژه در چهل سال اخیر هیچ گونه توسعه اشتغال بدون وابسته به آب و خاک برای ماندگاری مردم صورت نگرفته است و این که این امید به مردم داده شود که آبهایژرف را برایشان فراهم میسازند،همچنان آنها را با مخدری به نام توسعه کشاورزی نگه میدارند درحالی که خیلی وقت است که کشاورزی سنتی منسوخ شده و با توجه به وضعیت آب و خاک، تولید گندم در این منطقه متاسفانه زیر یک هکتار است بنابراین این هم یکی دیگر از ایراداتی است که به استخراج آب ژرف وارد است.
سرگزی گفت: اکنون هزینههای استخراج آب ژرف در حوزه استان سیستان میتواند متوجه حوزه دیگری باشد. در گذشته یک طرح 46هزار هکتاری را داشتیم که تا به امروز ارزش این طرح 21هزار میلیارد تومان برآورد شده است. اگر در همان شرایط در حوزه انرژیهاینو مانند انرژی بادی و خورشیدی سرمایه گذاری میشد، هم قطع برق به وجود نمیآمد و هم تکنولوژی میتوانست به ما در این حوزه کمک کند. در بحث تحریم امکان این که تکنولوژی را با قیمت کمتری و سرعت بیشتر وارد سازیم تا امروز مورد استفاده قرار گیرد، وجود داشت اما امروز می خواهیم بدون کم کردن نیازهای خود نسبت به حوزه آب وعده استفاده از آب را بدهیم که این موجب میشود تا اولویتهای توسعه منطقه را گم کرده و تصمیمسازان و مردم را در بحث اولویتهای توسعه منطقه با سردرگمی مواجه سازیم.
وی با اشاره به محدود بودن بودجه دولت عنوان کرد: دولت به جای صرف هزینه 400 یا 600میلیاردی برای آبهایژرف که معلوم نیست و مبهم است که آب برسد یا خیر، میتواند در اشتغال، بهبود کار کشاورزی و...سرمایه گذاری کند.
معاون نظام بهره برداری سازمان جهاد کشاورزی استان سیستان و بلوچستان گفت: درحال حاضر با کشاورزی موجود 1.5میلیارد متر مکعب آب در سال برای کشت در سیستان نیاز داریم به طور مثال اگر بین 5هزار هکتار گلخانه داشته باشیم، هرهکتاری بین 5الی12نفر اشتغال ایجاد میکند و به این ترتیب60هزار نفر مشغول به کار میشوند، در حال حاضر تولید گلخانههای مدرن ایران هر هکتار آن صد برابر یک هکتار کشاورزی در سیستان است، با این کار صدبرابر راندمان مصرف آب را اضافه کردیم درنتیجه با همین منابع آب موجود میتوان در حوزه آب کار بهتری انجام داد که چندجانبه باشد یعنی به نحوی کشاورزی نوین محسوب میشود که صادراتمحور است و مزاحمتهای اقلیمی، وضعیت کیفیت بد آب با این کار مهار میشود و هم میتوان مدیریت مصرف را به مردم آموزش داد.
سرگزی افزود: با توجه به همسایگی کشور افغانستان با ایران اگر از نظر محصولات گلخانهای یا از نظر انرژی به ما وابسته باشد قدرت چانهزنی ما در ارتباط با مساله حقابه ایران را افزایش میدهد .
این دکترای منابع طبیعی بیان کرد: افاغنه به دقت ما را رصد میکنند وما با تبلیغاتی که انجام میدهیم اهرم چانهزنی را در مقابل آنها تضعیف میکنیم یعنی درحالی مسأله آبهایژرف مطرح میشود که آنها میتوانند ادعا کنند که ایران منابع آب مشترک را برداشت میکند، همین اتفاقی که در مورد قطر در مورد منابع گاز یا منابع آبی ما باعراق اتفاق افتاد.
** آبهایژرف مخاطره است
وی در جمعبندی این مبحث گفت: در هر صورت آبهایژرف مخاطره است اما در حد تحقیقات قابل تایید است و باید شفافسازی آن انجام شود و حتما باید موضوع پدافندغیرعامل و حساسیتهای کشور مدنظر قرار گیرد و باید روانشناسی طالبان و افاغنه نیز مورد توجه قرار گیرد چراکه نمیخواهند کسی پیشرفت کند و اقوام دیگر را ببینند. بنابراین میتوان منابع مالی را برای توسعه مناطق مشترک قائل بود به طور مثال اگر یک منطقه آزاد تجاری مشترک بین ایران و افغانستان وجود داشته باشد به دلیل نزدیکی جغرافیایی، مذهبی و... افغانستان با ایران میتوان روابط بهتری را انتظار داشت.
به گفته وی،استراتژی توسعه منطقه سیستان یا استراتژی توسعه مناطق آبهایژرف که قرار است طرح مطالعاتی آن انجام شود، باید تعیین و اولویتبندی شود در این صورت استخراج و مصرف آن در اولویت آخر خواهد بود.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه