وعده راه اندازی ۷۴۷ سد توسط وزارت نیرو
گروه امورزیربنایی-پس از وقوع بحران عظیم دریاچه ارومیه و اثبات این نکته که سدسازی های اشتباه از عوامل مهم این واقعه بوده است، مخالفان سدسازی در کشور که درسالهای پیش از این جریان نیز با استناد به تخریب گری محیط زیستی سدها با این ماجرا سر ناسازگاری داشتند به تکاپو افتادند و موج عظیمی در مخالفت از سدسازی در کشور به راه افتاد.
دامنه این موج پس از موضوع سد گتوند گسترده تر شد تا جاییکه مسئولان وزارت نیرو هم در برخی اظهارات خود به موضوع سدسازی در کشور اشاره کرده و خبر از بازنگری در این حوزه داده اند.
ششم مهرماه سال جاری حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو از بازنگری در برنامه سدسازی خبر داد و گفت: ساخت برخی از سدها باید متوقف شود.
وزیر نیرو گفت که شرایط آبی کشور تغییر کرده و "مثلا ۱۵ سال قبل مطالعه ای برای احداث سد صورت گرفت که آن موقع احداث سد توجیه داشت، اما با توجه به خشکسالی ها و افزایش مصارف آب در بالادست، ساخت سد دیگر توجیهی ندارد."
دو روز پیش از آن حسن روحانی،هم در نشست سران توسعه پایدار در نیویورک از "بازنگری جدی" در سیاست های سد سازی ایران خبر داده و گفته بود که این موضوع از موارد التزام دولت او به اهداف توسعه پایدار است.
نکته جالب توجه دیگر اینکه سال‌هاست در کشور‌های مختلف موضوع سدسازی از دستورکار خارج شده است و به عنوان مثال می توان عنوان کرد در۱۳ سال گذشته ۴۳۰ سد بزرگ و کوچک در آمریکا برای نجات زندگی تخریب شده‌اند.
با این حال روز گذشته خبرگزاری جمهوری اسلامی گزارشی را منتشر کرد که در آن از ساخت و مطالعه بیش از ۷۰۰ سد خبر می داد.
این گزارش که به نقل از مسئولان وزارت نیرو منتشر شده است نشان می دهد به رغم اتفاقات رخ داده در این حوزه، فعلا خبری از بسته شدن پرونده سدسازی در ایران نیست.
درگزارش ایرنا آمده است: مدیریت و مهار آب های سطحی در شرایط خشکسالی کنونی با برداشتن گام های بنیادین به ویژه بهره برداری، ساخت یا مطالعه برای راه اندازی ۷۴۷ سد ملی، استانی و زودبازده در سراسر کشور تحقق می یابد.
مسئولان وزارت نیرو اعلام کرده اند ۹۲ درصد آب کشور در بخش کشاورزی، ۶ درصد در بخش شرب و دو درصد در بخش صنعت مصرف می شود که این امر، توجه به بحث مدیریتی این منابع را ضروری می کند.
سدسازی یکی از راه های مهار آبهای سطحی است که افزون بر فراهم سازی امکان مدیریت مصرف، اصلاح الگوی کشت متناسب با خشکسالی ها را ممکن می کند.
از این رو، اکنون ۱۳۲ سد ملی در دست مطالعه، ۱۱۳ سد در دست ساخت و ۱۵۳ سد در دست بهره برداری است.
حجم مخزن سدهای ملی کشور، ۱۰۶ میلیارد و ۱۸ میلیون مترمکعب است که آب قابل تنظیم آنها سالیانه ۵۸ میلیارد و ۷۷۴ میلیون مترمکعب خواهد بود.
شمار سدهای ملی بهره برداری شده و قابل افتتاح از پیش از انقلاب تا پایان برنامه پنجم، ۱۵۳ مورد بود که ۳۸ مورد آنها در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴ در برنامه پنج ساله پنجم توسعه راه اندازی شد.
از ۱۵۳ سد ملی بهره برداری شده، ۱۱ سد مربوط به استان خوزستان با حجم کل مخزن ۲۱ هزار و ۷۰۹ میلیون مترمکعب، آب قابل تنظیم سالیانه ۱۵ هزار و ۶۰ میلیون مترمکعب و ظرفیت اسمی نیروگاه ۸۰۸۷ مگاوات است.
ساخت ۴۷ سد در برنامه پنجم توسعه برنامه ریزی شده بود که ۳۸ پروژه اجرا شد. ۹ مورد دیگر باقی مانده است که تا پایان امسال به بهره برداری می رسند.
۲۷ سد از مجموع ۱۱۳ سد ملی در دست ساخت، بین ۷۵ تا صد درصد پیشرفت کار داشته است.
۹ مورد آنها بین ۵۰ تا ۷۵ درصد، ۲۳ سد بین ۲۵ تا ۵۰ درصد و ۴۴ سد کمتر از ۲۵ درصد پیشرفت کار داشته اند.
سدهای بیجار (در حوضه آبریز دریای خزر) و «رودبال» داراب، «سرابی» تویسرکان، «مروک» و «ایوشان» (همگی در حوضه آبریز خلیج فارس و دریای عمان) پارسال افتتاح شدند که حجم مخزن و آب قابل تنظیم آنها به ترتیب ۳۶۶ میلیون و ۹۰۰ هزار و ۳۸۴ میلیون و ۳۰۰ هزار مترمکعب بوده است.
برای افتتاح ۱۱ سد نیز در سال ۱۳۹۴ برنامه ریزی شده بود که حجم مخزن و آب قابل تنظیم سالیانه آنها به ترتیب سه میلیارد و ۹۳۸ میلیون و یک میلیارد و ۷۳۲ میلیون مترمکعب است.
همچنین امسال برای آبگیری ۱۲ سد برنامه ریزی شده بود که بجز سد «حوضیان» در حوضه فرعی کارون که خردادماه امسال آبگیری شد، آبگیری سایر سدها در بهمن و اسفندماه انجام می شود.
