شش تن از مقامات غربی نسبت به دیدار و گفتگو روز جمعه ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در شهر تفریحی سوچی ابراز نگرانی کردند.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، این شش مقام غربی به روزنامه فایننشال تایمز گفتند که نسبت به دیدار ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه و رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه و وعدههای رد و بدل شده میان این دو رهبر درخصوص گسترش همکاری تجاری و مسئله انرژی نگران هستند.
یکی از مقامات اتحادیه اروپا گفت این بلوک با ۲۷ کشور عضو، "بسیار بادقت و از نزدیک" همکاری ترکیه-روسیه را رصد میکند؛ وی همچنین درخصوص اینکه ترکیه "به طور فزایندهای" در حال تبدیل به بستری برای تجارت روسیه است، ابراز نگرانی کرد.
یک مقام غربی دیگر رفتار ترکیه نسبت به روسیه را "بسیار فرصتطلبانه" توصیف کرد و افزود: ما تلاش میکنیم تا ترکیه را وادار سازیم که به نگرانیهای ما توجه کند.
واشنگتن همچنین بارها هشدار داده است که اگر کشورهایی به دور زدن تحریمهای روسیه کمک کنند، آنها را با "تحریمهای ثانویه" مورد هدف قرار خواهد داد، اما با این حال اتحادیه اروپا در انجام چنین اقداماتی "محتاطتر" بوده است.
یک مقام ارشد غربی گفت که اگر اردوغان تعهداتی را که روز جمعه تنظیم کرد، دنبال کند، کشورهای دیگر میتوانند از شرکتها و بانکهایشان بخواهند تا همکاری با ترکیه – این کشور عضو ناتو – را قطع کنند؛ اقدام و تهدیدی که میتواند اقتصاد ۸۰۰ میلیارد دلاری این کشور را فلج کند.
وی افزود کشورهایی که تحریمهایی را علیه روسیه وضع کردهاند، میتوانند در صورت گسترش روابط ترکیه و روسیه، اقداماتی را نیز علیه آنکارا انجام دهند. اما در عین حال، این پیشنهاد توسط چندین مقام غربی رد شد؛ افرادی که چگونگی انجام قانونی این اقدامات را زیر سوال بردند و افزودند که آیا چنین کاری ایده خوبی است یا خیر.
یک مقام اروپایی ضمن بیان اینکه تصمیم رسمی اتحادیه اروپا درخصوص اعمال تحریمها علیه ترکیه میتواند در این بلوک چالشبرانگیز شود، افزود: کشورهای عضو میتوانند به صورت تکی اقداماتی را انجام دهند. برای مثال، آنها میتوانند خواستار محدودسازی تجارت با ترکیه شوند یا از شرکتهای بزرگ مالی بخواهند تا تجارت با شرکتهای ترکیهای را کاهش دهند.
سه تن از مقامات اروپایی گفتند که هنوز هیچ گفتوگو رسمی در بروکسل در رابطه با اقدامات احتمالی علیه ترکیه صورت نگرفته است. سایر مقامات همچنین خاطرنشان کردند که جزئیات کامل گفتوگوها در سوچی هنوز مشخص نیست.
این هشدار پس از دیدار ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان منتشر شد؛ دیداری که طی آن اردوغان گفت که پوتین، به "رویکرد منصفانه" در قبال ترکیه در موضوع سوریه پایبند است و از آنکارا در مبارزه با تروریسم حمایت میکند.
اردوغان، همچنین از برنامههای خود برای بازدید از نیروگاه هستهای ترکیه آکویو که با مشارکت روسیه در حال ساخت است، خبر داد و تاکید کرد که هدف ترکیه از راه اندازی اولین راکتور این نیروگاه در سال ۲۰۲۳ به قوت خود باقی است.
رسانههای داخلی روسیه در ابتدای دیدار اردوغان با پوتین، از قول رئیسجمهوری روسیه نوشتند: «امیدواریم بتوانیم برای تقویت روابط اقتصادی و تجاری یادداشت تفاهمی امضا کنیم.»
در همین زمینه، محمود خاقانی،کارشناس بین الملل انرژی، در گفت و گو با خبرنگار با خبرنگار جهان اقتصاد ضمن بان مطلب فوق اظهار داشت: دولت اردوغان که با نرخ تورم بسیار بالا به دلیل سیاستهای احیای امپراطوری عثمانی و هزینههای سنگین نظامی در سوریه، دخالت در اختلاف و جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان و جنگ داخلی لیبی و...با کسری بودجه قابل توجهی دست به گریبان است و برای نجات اقتصاد به سیاست نه شرقی نه غربی نظام جمهوری اسلامی ایران چهل سال پیش روی آورده است.
وی تصریح کرد: این کشور که عضو پیمان نظامی غرب مشهور به ناتو است در جنگ اوکراین با تامین پهپادهای پیشرفته به دولت اوکراین اجازه داد که آنها را علیه نظامیان روسی استفاده کند و درهمین حال با دولت ولادیمیر پوتین موضوع مرتبط با سوریه و سایر موارد مورد علاقه گفتگو را بطور مستقیم ادامه داد.
وی ادامه داد: با وجود مخالفت آمریکا موشکهای اس 400 روسی را خریداری کرد و برای صادرات گندم اوکراین یک نقش بین المللی ویژه را عهده دار شده است و در همین حال علیرغم تحریمهای دلاری علیه روسیه و مخالفت غرب، با روسیه توافق کرد که بهای گاز وارداتی روسیه را به ارز روسی روبل پرداخت کند.
وی با اشاره به تفاهم روسای جمهور دو کشور مبنی بر توسعه همکاریهای دوجانبه و پرداخت بهای گاز صادراتی روسیه به ترکیه با روبل خاطرنشان کرد: همچنین دو کشور توافق کردند در مبارزه با فعالیتهای تروریستی در سوریه با یکدیگر همکاری نزدیکی داشته باشند و علاوه برآن همکاریهای دوجانبه در بخش های حمل ونقل زمینی، دریائی، هوائی ، کشاورزی ، سرمایه گذاری ، سرمایه گذاری های مشترک در بخشهای زیرساختی و صنایع و... هم در دستور کار قرار گرفته است.
این کارشناس حوزه بین الملل انرژی با اشاره به نزدیک شدن ترکها و روسها به هم گفت: چند ماه پیش دولت روسیه اعلام کرد که کشورهایی که با روسیه روابط دوستانه ندارند باید بهای گاز وارداتی از روسیه را به روبل پرداخت کنند تا تاثیر تحریمهای دلاری غرب علیه روسیه کاهش پیدا کند.
وی در ادامه افزود: اما، در توافق روز جمعه 14 مردادماه 1401 بین روسیه و ترکیه تاکید شد که ترکیه با روسیه دوست است و روابط ترکیه با روسیه روابطی در راستای منافع ملی دو کشور است، بنابراین پرداخت بهای گاز وارداتی از روسیه توسط ترکیه به روبل میتواند نقش مهمی در توسعه همکاریهای دو کشور در سوریه داشته باشد.
وی بیان داشت: سال آینده انتخابات ریاست جمهوری ترکیه برگزار خواهد شد و رجب طیب اردوغان با توجه به مشکلات داخلی در ترکیه به ویژه مسائل اقتصادی و نرخ بالای تورم (حدود 80 درصد) و سقوط بیسابقه لیر ترکیه در برابر ارزهای خارجی نگران نتیجه انتخابات است. بنابراین برای دولت ترکیه که حدود نیمی از گاز مصرفی ترکیه را از روسیه وارد می کند، تداوم صادرات گاز روسیه به ترکیه از اهمیت ویژهای برخوردار است.
وی در پایان با اشاره به اینکه این درحالی است، که ترکیه از تداوم تحریمهای اقتصادی غرب علیه جمهوری اسلامی ایران استقبال می کند عنوان کرد: به عبارت دیگر همانقدر که جنگ تحمیلی هشت ساله صدام حسین علیه جمهوری اسلامی ایران برای اقتصاد شیخ نشینهای خلیج فارس و توسعه اقتصاد آنها بسیار مثبت ارزیابی شد، موضوع هستهای و تحریمهای صنعت نفت و گاز و اقتصاد خرد و کلان ایران نیز منافع بسیاری برای ترکیه داشته و دارد.