ورود به اکتشافات عمقی جهت دستیابی به ذخایر پنهان در کلاس جهانی
اصولاً ذخایر طبیعی هر کشوری از جمله ذخایر معدنی آن در کنار نیروهای متخصص و با تجربه زیربنای توسعه اقتصادی کشور محسوب میشود. ایران به دلیل واقع شدن در مسیر کمربند کوهزایی جهانی آلپ – هیمالیا دارای پتانسیلهای معدنی متنوع و ذخایر ارزشمند فلزی و غیرفلزی در بین ۱۵ کشور برتر جهان قرار گرفته و حدود ۷ درصد از ذخایر جهان در قالب ۶۸ ماده معدنی در ایران قرار دارد.
این ویژگیها می تواند ایران را در ردیف اول خاورمیانه و آسیای میانه از لحاظ فعالیتهای اکتشافی معدنی، فناوری و سرمایه-گذاری بخش معدن قرار دهد. گواه این ادعا میتوان به کمربندهای فلزایی متنوع و مختلفی از جمله کمربند مس، طلا، آهن، کمربند تبخیری (بیش از ۲۰۰ گنبد نمکی)، کمربندهای سرب و روی اشاره کرد که همه اینها منجر به داشتن حداقل ۱۰ معدن بزرگ در کلاس جهانی در کشور عزیزمان شده است.
در حال حاضر ذخایر کشف شده در حال بهره برداری ۵۸ میلیارد تن است که در مقایسه با وسعت و پتانسیل کشور اندک است. در شرایط کنونی جهت رهایی (یا بی اثر کردن) تحریمها و کم کردن عدم وابستگی به درآمدهای نفتی و همچنین محقق کردن منویات مقام معظم رهبری (رونق تولید) توجه ویژه به کشف ذخایر معدنی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که میتوان در چارچوب برنامهای هماهنگ و قابل حصول به اهداف آرمانی برسیم که همانا حصول حداکثری ارزش افزوده و بهرهبرداری بهینه از ذخایر معدنی، رونق تولید و کاهش وابستگی به نفت است.
از اهداف راهبردی سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور در راستای سیاست عمومی دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت در حوزه اکتشاف در صورت محقق شدن درآمدهای اختصاصی و بودجههای تخصصی میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
۱-کشف منابع معدنی متنوع جدید برای توسعه بخش معدن و افزایش سهم آن در تولید ناخالص داخلی که در این زمینه با استفاده از اطلاعات پایه زمین شناسی و ژئوشیمیایی و دیگر اطلاعات اقدام به شناسائی تیپهای مختلف کانیزایی کرده که در حال حاضر از تعداد ۶۸۵ ورقه یکصدهزارم ژئوشیمیایی تاکنون بالغ بر ۴۶۴ ورقه به اتمام رسیده است. حدود ۲۲۵ ورقه در زون زاگرس و مناطق کویر قرار دارند که در اولویت دوم تهیه قرار میگیرند. مطالعات منجر به شناسایی بیش از ۱۰۰ محدوده امیدبخش معدنی شده که هم اکنون تعدادی از آنها بهعنوان معدن در حال بهرهبرداری هستند.
۲- سرمایهگذاری اکتشافی در مناطق محروم و دارای پتانسیل معدنی در راستای اشتغالزایی که در این زمینه در سالهای گذشته سازمان طی دو مرحله تحت عنوان زونهای اکتشافی بیستگانه اول ۱۸۴ ورقه در ۲۲ استان و بیستگانه دوم در ۱۶۸ ورقه در ۱۵ استان در مجموعه مساحتی بالغ بر ۹۰۲ هزار کیلومترمربع را تحت پوشش اکتشافی قرار دادند که منجر به شناسایی بیش ۵۰۰ محدوده امیدبخش با بیش از ۲۰ ماده معدنی که تا مرحله صدور گواهی کشف و پروانه اکتشاف نیز است.
۳- کشف فلزات استراتژیک و تأمین خوراک مورد نیاز کشور در راستای کاهش وابستگی بهطوریکه طی سالهای گذشته در سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور حداقل جهت اکتشاف ۲۰ ماده معدنی استراتژیک در سطح کشور بالغ بر ۲۵۰ پروژه بر روی مواد معدنی مختلف از جمله فسفات، طلا، پتاس، مس، سرب، روی، آتیموان، قلع، تنگستن، خاکهای نادر، تیتان، سولفات سدیم، مولیبدن، خاکهای صنعتی، املاح تبخیری، بوکسیت، آهن، مونازیت و سایر فلزات غیرآهنی انجام شده و در حال حاضر نیز این پروژه با توجه به پیشرفت کانهآرایی و پایین آمدن عیار و نوع استحصال و نیاز به عناصر استراتژیک خاص مانند عناصر نادر خاکی، لیتیم، نیاز روزافزون فلزات پایهو... ادامه پیدا خواهد کرد.
۴- حرکت به سوی کشف منابع معدنی عمیق برای اکتشافات عمقی پس از تعیین آنومالی های ژئوفیزیک هوایی سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور با داشتن کارشناسانی توانا ضمن بررسی میدانی و با استفاده ازاکتشافات ژئوفیزیک زمین، ژئوشیمیایی به روشMMI و در نهایت حفاری میتواند از مرحله شناسایی تا ذخیره قطعی ماده پیش رود و تحول بزرگی در اکتشافات زیر سطحی انجام دهد.
۵- توسعه بخش فرآوری و کانهآرائی سازمان زمینشناسی و اکتشافاتمعدنی کشور در راستای افزایش ارزش افزوده و جلوگیری از خامفروشی که سازمان با داشتن اولین و مجربترین مرکز تحقیقات فنآوری مواد معدنی کشور تصمیمدارد طی برنامه پنج ساله پروژههای فرآوری همچون آلونیت، عناصر نادر خاکی لیتیم و طلای تیتان و فسفات و پتاس را اجرایی کند.