دکتر امیرعلی رمدانی- مدرس مولف ومشاور سازمانی

محیط اقتصادی دنیا به‌‌‌طور مداوم در حال تغییر و تحول است و نیاز به تدوین برنامه‌های منعطف و کارآمد بیش از پیش برای بنگاه‌های اقتصادی احساس می‌شود. انقلاب صنعتی چهارم  و تحولات عظیم صنعتی پیرو آن باعث شده تا صاحبان بنگاه‌های اقتصادی برای ماراتُن بزرگی به وسعت تمام کشورها خود را آماده کنند. هر بنگاه اقتصادی در دنیای امروز دارای رقیبان خلاق و هوشمندی است که بی‌توجهی و غافل شدن از آن‌ها سبب از دست دادن مشتریان و ضررهای مالی و غیرمالی خواهد شد. این جمله را بارها شنیده‌ایم: «محصول ارائه شده توسط بنگاه اقتصادی باید دارای کیفیت مطلوب و قیمت مناسب باشد».

با اینکه این موضوع صحیح و مهم است اما در دنیای امروز، دیگر کافی نیست؛ زیرا که مولفه‌های اثرگذار دیگری را نیز باید مدنظر قرار داد. صاحبان بنگاه‌های اقتصادی با تدوین سند استراتژیک، سند توسعه و برنامه عملیاتی مناسب قادر خواهند بود خود را با مختصات مثلث جدید «دستیابی به دانش -نوآوری در عمل- سرعت اقدامات» همسو و تهدیدهای موجود و آتی را به فرصت‌های ناب و طلایی تبدیل کنند.  یکی از اقدامات مهمی که مدیران بنگاه‌های اقتصادی در این راستا می‌توانند انجام دهند، تدوین برنامه‌های توسعه‌ای منظم و کارشناسی‌شده در چارچوب مختصات مثلث فوق است؛ برنامه‌هایی که با تحلیل‌های مختلف و سناریوسازی‌های متنوع، آینده مبهم را تا حد امکان شفاف‌ نماید و از امروز بحران‌های احتمالی و تهدیدهای آینده را پیش‌بینی و راه‌حل‌ها و نظرات پیشنهادی برون‌رفت از بحران‌ها را مدنظر قرار دهد. به همین دلیل است که تدوین نقشه ‌راه (Road Map) از ضرورت‌های مهم بنگاه‌های اقتصادی محسوب می‌شود.

مدیران می‌توانند با توجه به توان و پتانسیل موجود، بررسی عملکرد و تحلیل روندهای گذشته، بنگاه اقتصادی خود را با محوریت «آینده‌پژوهی» در موقعیت‌های گوناگونی ترسیم و در هر سناریو، آینده بنگاه خود را سنجیده و در راستای افزایش توان داخلی و رقابتی تلاش کنند. امروزه فاکتورها و مولفه‌هایی نظیر مکان ارائه محصول، زمان ارائه محصول، نوع ارائه محصول و... از مولفه‌های اصلی و هم‌سطح تخصص و تجربه محسوب می‌شوند که باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها شود. پزشک، حسابدار یا تکنسینی را تصور کنید که در حوزه کاری خود دارای مهارت و تخصص قابل توجهی است اما به دلیل نداشتن مهارت‌های لازم در حوزه بنگاه‌داری، کالا یا خدمات خود را در مکان و زمان نامطلوبی ارائه می‌دهد که نتیجه آن عدم استقبال از آن است. فعالیت وی علیرغم دارا بودن مهارت‌های بالا در حوزه خود، آنچنان که باید و شاید موفقیت‌آمیز و راضی‌کننده نیست.

بنگاه‌های اقتصادی‌ که به مولفه‌های نوین توجه دارند و با به‌کارگیری حداکثر منابع خود درصدد رسیدن به موفقیت هستند، ضمن سریع‌تر طی کرد مسیر رشد و توسعه نسبت به دیگر رقبا، سهم بازار بیشتری را تصاحب می‌کنند. در این راستا بهره‌گیری از ابزارها، رویکردها و مدل‌های علمی شناخته شده در عرصه مدیریت بنگاه اقتصادی، این امکان را فراهم می‌کند تا مسیر رسیدن به تعالی بیش از پیش هموار شود. یک بنگاه اقتصادی پیشرو با به‌کارگیری تکنیک‌های نوین مدیریتی و استفاده از شیوه‌های جدید فن‌آوری‌های پرشتاب، به بازدهی بالایی نسبت به گذشته دست خواهد یافت.