خبرگزاری ایکنا نوشت: دولت آمریکا در هفتههای اخیر و در اقدامی غیرمنتظره تحریمهای جدیدی علیه اقتصاد ایران و به ویژه بانک مرکزی در نظر گرفت. هرچند که چند سال است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تحریم مواجه بوده اما در تحریمهای اخیر، این بانک به حمایت از تأمین مالی تروریسم هم متهم شده و همین موضوع هم کار را مقداری سختتر میکند. اینکه آیا اساساً میتوان بانکهای مرکزی را مورد تحریم قرار داد یا خیر؟ موضوعی است که از منظر قوانین و مقررات بینالمللی نیازمند بررسیهای بیشتر است. همچنین آنگونه که از شواهد پیداست هدف اصلی آمریکا، از این قدام، نه تنها فشار بر دولت بلکه فشار بر مردم ایران است.
کامران ندری، اقتصاددان و عضو هیئتعلمی گروه اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) در گفتوگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره تحریمهای اخیر آمریکا علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و آثار این تحریمها پرداخت و گفت: برداشت بنده این است که این تحریمها تفاوت چندانی با تحریمهای قبلی در مورد بانک مرکزی ندارد و لذا تأثیر چندانی هم ندارد؛ غیر از اینکه برچسب حمایت از تأمین مالی تروریسم که در تحریمهای جدید اعمال شده است در تحیمهای قبلی علیه بانک مرکزی وجود نداشت.
رفع تحریمهای جدید سختتر از گذشته است
وی با اشاره به مشکلات رفع تحریمهای جدید علیه بانک مرکزی ایران ادامه داد: برچسب تأمین مالی تروریسم توسط بانک مرکزی ایران که در تحریمهای جدید اعمال شده باعث خواهد شد که بعدها، رفع تحریمهایی که دارای این نوع برچسب هستند به سختی امکانپذیر باشد وگرنه در حال حاضر که به نظر نمیرسد این اقدام تأثیری آنچنانی بر روی وضعیت اقتصادی کشور ما داشته باشد.
این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: البته باید به این نکته هم توجه کرد که کشورهایی که در شرایط کنونی در حال همکاری اقتصادی با ما هستند همین تحریمها را میتوانند بهانه کرده و هزینههای تعاملات ما با خودشان را افزایش دهند. بدین معنی که اگر چنین کشورهایی در حال ارائه خدماتی به ما هستند ممکن است بگویند با توجه به اینکه شما تحت تحریم هستید و تحریمهای جدید هم برچسب حمایت از تأمین مالی تروریسم را به شما زده است و اگر مشخص شود که ما در حال همکاری با شما هستیم احتمالاً مجازات ما هم شدید خواهد بود بنابراین میتوانند همین را بهانه کرده و هزینه تعامل ما با آنها افزایش پیدا کند. تحریمهای جدید بانک مرکزی اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار نمیدهد
ندری افزود: البته این احتمال هم وجود دارد که برخی از کشورها به همین بهانهها اساساً همکاری خود را با ما قطع کنند. یک عده هم به همکاری خودشان ادامه میدهند اما برای تعاملات با ما هزینه بیشتری را مطالبه خواهند کرد؛ لذا تحریمهای جدید بانک مرکزی میتواند چنین آثاری را در پی داشته باشد اما اینکه قرار باشد وضعیت اقتصادی ما را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، انتظار درستی نیست.
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: در طول چند هفتهای هم که از تحریمهای جدید آمریکا علیه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران میگذرد شاهد بودیم که بازارهای ما چندان نسبت به چنین اخباری واکنش نشان نمیدهند و این در حالی است که قبلاً تحریم بانک مرکزی آثار زیادتری در بازار میگذاشت.
چرا تحریمهای جدید اثر چندانی در بازار نداشت؟
ندری درباره دلایل اینکه تحریمهای جدید بانک مرکزی باعث اثرگذاری در بازار نشد تأکید کرد: طبیعتاً اثر هر شوکی در ابتدا شدید است و اگر این شوک تداوم پیدا کرده و به صورت مستمر باشد، اندک اندک اثرپذیری آن کشور از این تحریمهایی که مشابه هستند کاهش پیدا میکند. این امری مشخص است که شوکی که تداوم داشته و تکرار شود همانند مرتبه اول بر اقتصاد یک کشور تأثیر نمیگذارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی اظهار کرد: نکته دیگر در این مورد این است که چنین تحریمهایی تأثیر واقعی هم به آن صورت ندارد. در چنین شرایطی، کسانیکه مایل به کاهش سطح همکاریهای خود با ما بودهاند تا الان همکاریهای خود را کاهش دادهاند و کشورهایی هم که ریسک همکاری را پذیرفتهاند، با این شرایط جدید فقط ممکن است مقداری هزینه همکاریها را افزایش دهند و به همین دلیل است که معتقدم چنین تحریمهایی اثرات چندانی ندارد و به همین دلیل هم اقتصاد واکنش چندانی به این ماجرا نشان نداد.
اکثر مبادلات تجاری در سطح بینالملل به وسیله دلار انجام میشود
ندری با اشاره به آثار بلندمدت تحریمها بیان کرد: البته از ابتدا هم قابل پیشبینی بود که که اقتصاد ما واکنش چندانی به این شوکهای تکراری نشان ندهد هرچند که اثرات بلندمدت این تحریمها سر جای خودش هست و هرچقدر هم این تحریمها شدیدتر باشد برطرف کردن آنها هم سختتر خواهد شد. عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) در پاسخ به این پرسش که آیا از منظر قوانین بینالمللی میتوان بانک مرکزی یک کشور را تحریم کرد؟ یادآور شد: اگر تحریم بانک مرکزی از نظر قوانین بینالمللی ایراداتی داشت، ما میتوانستیم اقامه دعوا بکنیم. مسئله این است که آمریکا، کشورهایی که با ما همکاری میکنند از چرخه دلار حذف میکند و این به دلیل اهمیتی است که دلار در اقتصاد بینالملل دارد. از آنجاکه بخش عمدهای از معاملات در سطح بینالملل به وسیله دلار انجام شده و دلار هم باید در آمریکا تصفیه شود بنابراین اگر آمریکا به بهانه تحریمها اجازه تصفیه مبادله را در آن نقطه پایانی به آنانی که با ایران همکاری میکنند، ندهد لذا آنها با مشکل مواجه میشوند.
سختیهای حذف دلار از مبادلات اقتصادی
وی با بیان اینکه حذف دلار از چرخه مبادلات تجاری در شرایط کنونی به راحتی امکانپذیر نیست ادامه داد: به همین دلیل یا آن کشورها هم باید مبادلات دلاری را کنار گذاشته و دیگر با دلار مبادله نکنند و ارز دیگری را جایگزین این مبادلات کنند یا اینکه همکاریها خود با آن کشور تحریم شده را قطع کنند. کنار گذاشتن دلار هم برای نظام بینالملل در حال حاضر کار بسیاری سختی است. این کارشناس مسائل اقتصادی بیان کرد: در شرایط کنونی، آمریکا از هژمونی و تفوقی که دلار نسبت به سایر ارزها دارد استفاده میکند و میتوان گفت که قوانین بینالملل هم در حال حاضر مانعی برای این تحریمها محسوب نمیشود. البته برخی از کشورها میتوانند چنین مسائلی را مطرح کنند و ممکن است که چنین کنوانسیونهایی هم وجود داشته باشد که تحریم بانک مرکزی را مصداق روابط نادرست بین کشورها یا اقدامات نادرست تشخیص دهند اما به هر حال، ایران به این دلیل که در بسیاری از این کنوانسیونها حضور ندارد بنابراین حرفش هم به جایی نمیرسد.
اروپا توان چندانی برای مقابله اقتصادی با آمریکا ندارد
ندری درباره واکنش دولتهای اروپایی به تحریم بانک مرکزی ایران افزود: دولتهای اروپایی هم توان چندانی ندارند که در مقابل آمریکا قرار گیرند. از سوی دیگر ما معمولاً با بخش خصوصی آنها سر و کار و مبادلات اقتصادی داریم و بخش خصوصی این کشورها هم در صورت همکاری با ایران معمولاً از بازار آمریکا و همچنین مهمتر از همه از بازارهای مالی این کشور محروم خواهند شد.
عضو هیئتعلمی دانشگاه امام صادق(ع) در پایان با تأکید بر اینکه برای جذب حمایت دنیا نیازمند آن هستیم که چیزی برای ارائه به آن`ها داشته باشیم، اظهار کرد: میتوان گفت تفوق و سیطرهای که آمریکا بر اقتصاد جهانی و نظام مالی بینالملل دارد این امکان را به این کشور داده که چنین تحریمهای یکجانبهای را علیه ما وضع کند. البته باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که ما موفق نشدهایم کشورهای دیگر را به سمت خودمان جذب کنیم؛ ما در شرایط کنونی چیزی برای ارائه به دنیا نداشتهایم تا آنها هم سمت ما ایستاده و از ما حمایت کنند.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه