جمعه 10 فروردین، 1403

کدخبر: 125100 15:52 1399/09/28
تجدید یا تجدیدپذیر؟!

تجدید یا تجدیدپذیر؟!

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
تجدید یا تجدیدپذیر؟!

تجدید یا تجدیدپذیر؟!

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

دکتر هاشم اورعی_استاد دانشگاه صنعتی شریف_در هفته گذشته شاهد دو رویداد مثبت در زمینه انرژی تجدیدپذیر بودیم. در وبینار «آینده انرژی تجدیدپذیر» که توسط دانشگاه صنعتی شریف و اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران برگزار گردید، 1250 نفر از کارشناسان و فعالان صنعت انرژی تجدیدپذیر در داخل و خارج کشور ثبت نام کردند که در نوع خود بی نظیر بوده و نشان دهنده سطح بالای مطالبات مردمی در توسعه این بخش می باشد.
در دو قرن اخیر با انقلاب صنعتی و پیدایش نفت، جهان همواره شاهد افزایش تقاضا و محدودیت عرضه در بخش انرژی بوده است. لیکن برای اولین بار در تاریخ شاهد آنیم که علیرغم افزایش جمعیت و درآمد جهان، تقاضای انرژی نه تنها افزایش نیافته بلکه تا نیمه قرن جاری میلادی کمی هم کاهش خواهد یافت. چنین تحول عظیمی در صحنه انرژی جهان که کارشناسان از آن به عنوان"گذار انرژی" نام می برند در تاریخ بی سابقه بوده و دلایل اصلی آن توسعه فناوری به ویژه در انرژی تجدیدپذیر، کاهش هزینه به دلیل استفاده از اقتصاد مقیاس، افزایش بازدهی و توجه بیشتر به تغییرات اقلیمی است. کارشناسان بر این عقیده اند که تا نیمه قرن جاری سهم انرژی تجدیدپذیر از 5 درصد فعلی به بیش از50 درصد افزایش خواهد یافت.
ویروس کرونا نیز نقش عمده ای در تحول پیش رو در صحنه انرژی ایفاء کرده است. کاهش فعالیت های اقتصادی منجر به پایین آمدن تقاضا و در نتیجه کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی شد به طوریکه تقاضای جهانی نفت در سال 2019 به اوج رسیده و از این به بعد شاهد روند نزولی آن خواهیم بود.
اما در صحنه انرژی ایران چه خبر است؟ افزایش دایمی تقاضا به دلیل بی توجهی کامل به بهینه سازی، عدم بکارگیری فناوری پیشرفته، نقش پررنگ دولت، به فراموشی سپردن مسایل زیست محیطی و لزوم مقابله جدی با تغییرات اقلیمی کار را به جایی رسانده که بارزترین ویژگی های سیستم انرژی کشور ناپایداری و آشفتگی است. در شرایطی که دولت بخش انرژی را در انحصار کامل خود گرفته یعنی از عملیات اکتشاف برای یافتن ذخایر جدید تا پرسنل جایگاه های سوخت همه و همه تحت امر دولتند، چگونه می توان انتظار تحول داشت؟ در جهان امروز چرا باید تولید، انتقال و توزیع برق در اختیار دولت بوده و وزارت نیرو به ایفای نقش اول در نمایش خصوصی سازی بپردازد.
بیماری کووید 19 و تاثیرات شگرف آن بر اقتصاد جهان، اهمیت مقابله جدی با تغییرات اقلیمی و بالاخره انتخاب جو بایدن به عنوان رئیس جمهور آمریکا شرایطی را پدیدآورده که در آینده نه چندان دور تولید برق توسط نیروگاه های با سوخت فسیلی با جرایم مالی سنگین مواجه شده و بار تولید بخش قابل توجهی از برق مورد نیاز بر دوش نیروگاه های تجدیدپذیر خواهد افتاد. درحالیکه جهان به سرعت در حال توسعه صنایع انرژی بادی و خورشیدی است ما مطابق معمول کار را که همان توسعه زنجیره تامین است رها کرده و به ایجاد سازمان های جدید، گماردن مدیران کل و جزء، دفتر و دستک و صد البته لشکری از کارکنان دولت بسنده کرده ایم. باید پرسید چنانچه سازمان های عریض و طویلی چون بهینه سازی مصرف سوخت، مصرف برق، انرژی تجدیدپذیر و بسیاری موارد مشابه وجود نداشتند چه اتفاقی می افتاد؟ کشوری که سهم انرژی تجدیدپذیر آن نزدیک به صفر است و شدت مصرف انرژی آن در همه بخش ها از جمله بالاترین های جهان است چه نیازی به سازمان هایی برای توسعه انرژی تجدیدپذیر و بهینه سازی مصرف انرژی دارد؟
این روزها که بحث بودجه در مجلس مطرح است چه خوب است اگر نمایندگان ملت به وظیفه خود عمل نموده و با قراردادن منافع ملی در راس امور آینده کشور را فدای دوران نمایندگی خود نکنند. حال که دولت در ماه های آخر کار خود قرار دارد و نمیتوان انتظار ابتکار عمل و خلاقیت از قوه مجریه داشت کاش قوه مقننه در اقدامی شجاعانه دولت را از هر گونه سرمایه گذاری در ساخت نیروگاه حرارتی جدید منع کند.
ناپایداری در بخش انرژی آنجا نمایان می شود که با آغاز فصل سرما شبکه گاز کشور امکان تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه ها را نداشته و سوخت جایگزین مورد استفاده قرار می گیرد که مهمترین مشکل آن افزایش قابل توجه آلایندگی است. با آغاز فصل گرما هم شبکه برق کشور علیرغم رکود حاکم بر بخش صنعت توان تامین برق مورد نیاز را نداشته و برق بخشی از صنایع قطع می شود. از سیستم مدیریتی ای که آسان ترین راه حل را در عدم تامین انرژی مورد نیاز صنایع در تابستان و زمستان می بیند، یعنی ظاهر را به باطن ترجیح داده و منافع بلندمدت کشور را فدای جلب رضایت مردم برای چند صباحی دیگر می کند چگونه می توان انتظاری به جزء نرخ رشد اقتصادی منفی طی سه سال متوالی داشت؟
تاسف بارتر اینکه در شرایطی که بخش انرژی کشور به شدت ناپایدار بوده و در آشفتگی کامل بسر می برد، وزارت نیرو ژست تجدیدپذیری گرفته و با وارونه جلوه دادن واقعیات موفقیت خود را به رخ می کشد. در همین شرایط، بخش خصوصی که قرار است بار توسعه انرژی تجدیدپذیر یعنی ایجاد مزارع بادی و خورشیدی را بر دوش بکشد با صراحت تمام اعلام می کند که بزرگترین مانع در این مسیر وزارت نیرو و سازمان های متبوع بوده و انرژی تجدیدپذیر عملاً به تعطیلی کشانده شده است.
انتظار می رود در اقدامی حداقلی کمیته ای متشکل از خبرگان و کارشناسان بی طرف با مشارکت انجمن های علمی فعال در این زمینه تشکیل شده و ضمن ارزیابی شرایط واقعی در بخش انرژی تجدیدپذیر کشور به آسیب شناسی و شناسایی دلایل عدم توفیق در این بخش بپردازد.
مخلص کلام اینکه بازنگری اساسی در بخش انرژی کشور، کاهش نقش دولت، اصلاح اقتصاد انرژی و توسعه انرژی تجدیدپذیر اقداماتی ضروریست که نمی توان آن را نادیده گرفت و در صورت ادامه روند فعلی در آینده نزدیک شاهد فروپاشی سیستم انرژی و عواقب وخیم اقتصادی، اجتماعی و امنیتی آن خواهیم بود. و بالاخره چنانچه بخواهیم کارنامه وزارت نیرو را در بخش انرژی تجدیدپذیر ارزیابی کنیم، قطعاً نمره قبولی نگرفته و با ارفاق زیاد تجدید خواهد شد!



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |