گروه امورزیربنایی-منظور از کمبود ظرفیت تولید در نیروگاه‌ها آن است که مجموع قدرت تولیدی در نیروگاه‌ها کمتر از نیاز بار باشد. به گزارش جهان اقتصاد، تابستان و پیک مصرف برق، مشکل هرساله کشور شده است. قطعی‌های پیاپی خود نشان از این ماجرا دارد که مشکل پیک مصرف به این راحتی‌ها حل نمی‌شود. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی دو راه‌کاری برای کاهش پیک‌بار ۱۳۹۸ شبکه سراسری برق پیشنهاد داده است. به‌رغم افزایش قدرت نصب‌شده نیروگاه‌ها از ۷۰،۲۹۷ مگاوات در سال ۱۳۹۲ به ۷۶،۴۲۸ مگاوات در سال ۱۳۹۵، همچنان تأمین اوج تقاضای برق در کشور با مشکل مواجه است. مشکل در تأمین اوج تقاضای برق می‌تواند ناشی از پنج عامل زیر باشد: «کمبود ظرفیت تولید در نیروگاه‌ها؛ کمبود ظرفیت شبکه به دلیل نبود شرایط فنی لازم؛ شرایط آب و هوایی و تغییرات جوی؛ عدم رعایت الگوی مصرف توسط مشترکان به دلیل نقص تعرفه‌ها؛ عدم اجرای دقیق برنامه پنجم توسعه کشور.» براساس اطلاعات این گزارش، منظور از کمبود ظرفیت تولید در نیروگاه‌ها آن است که مجموع قدرت تولیدی در نیروگاه‌ها کمتر از نیاز بار باشد. کمبود ظرفیت، از سوی دیگر، به این معناست که امکان تولید برق در نیروگاه فراهم بوده اما به دلیل مشکلات فنی در خطوط و پست‌های برق در سطوح ولتاژ مختلف، امکان رسانیدن توان تولیدی به مشترکان فراهم نباشد. برای مثال در این خصوص می‌توان به حبس تولید در شبکه برق خراسان و عدم امکان انتقال مازاد قدرت تولیدی در استان مذکور به شبکه سراسری اشاره کرد. درحالی‌که تشدید بحران در تأمین اوج تقاضای برق در سال ۱۳۹۷ ناشی از کمبود ظرفیت تولید به دلیل از دست رفتن نیروگاه‌های برق‌آبی بوده است، مشکلات ناشی از کمبود ظرفیت شبکه اغلب در شهرهای بزرگ بروز می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در شهر تهران، از مجموع ۱۸۰ پست فوق توزیع که وظیفه تبدیل ولتاژ ۶۳ کیلوولت به ۲۰ کیلوولت برای مصرف‌کنندگان نهایی در سطح توزیع را بر عهده‌دارند بیش از ۴۰ پست دارای ظرفیت اشغال‌شده بیش از ۸۰ درصد هستند. برخی از پست‌های مذکور، به بارگذاری بالاتر از ۹۰ درصد نیز رسیده‌اند. نکته مهم اینکه پست‌های اخیر به‌صورت عمده در مراکز متراکم شهری قرار دارند. همچنین از مجموع ۲۹ پست انتقال در برق منطقه‌ای تهران، تعداد ۲۴ پست دارای بارگذاری حداقل ۶۰ درصد در اوج بار سال ۱۳۹۵ بوده‌اند. به‌طور مشخص، تعداد ۱۱ پست انتقال بارگذاری بیش از ۷۵ درصد را تجربه کرده‌اند. این گزارش همچنین ادامه داد: نکته حائز اهمیت آن است که بخشی از ظرفیت پست‌های انتقال یا فوق توزیع باید برای جبران کمبود ظرفیت ناشی از خروج تجهیزات، به‌ویژه ترانسفورمرها، به‌صورت رزرو باقی بماند. بارگذاری بیش از ۷۵ درصد ظرفیت پست به آن معناست که در صورت بروز خروج تصادفی در تجهیزات پست، به‌ویژه به دلیل گرمای تابستان، شبکه ناچار از تحمل خاموشی خواهد شد. ازاین‌رو، در تابستان ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ مواردی از خاموشی در تهران بزرگ به دلیل کمبود ظرفیت انتقال و توزیع در شبکه بروز کرده است. لازم به ذکر است نقش محدودیت‌های شبکه در محدودیت تأمین اوج بار تابستان کمتر در اخبار رسمی مورداشاره قرار می‌گیرد. **سرمایه گذاری سخت است رویکرد متداول در جبران کمبود ظرفیت در تولید و شبکه، انجام سرمایه‌گذاری جدید است. درحالی‌که به نظر می‌رسد انجام سرمایه‌گذاری موردنیاز در بخش تولید با توجه به رشد سالیانه تقاضا و هزینه‌های سرمایه‌گذاری، کاری سرراست و ساده باشد، سرمایه‌گذاری در بخش شبکه بسیار پیچیده است. یک دلیل عمده آن، احداث شبکه در سطح شهرها، به‌ویژه در کلان‌شهرها، با محدودیت‌های قانونی ازنظر عبور خطوط فشارقوی مواجه بوده و احداث تأسیسات برق نیاز به هماهنگی با نهادهای متولی مدیریت شهری دارد. همچنین تملک زمین، مسیرها و حرایم مربوطه دارای پیچیدگی‌های فنی حقوقی متعدد بوده و به زمان و منابع مالی عمده نیاز دارد. در مقابل انجام سرمایه‌گذاری‌های جدید، استفاده از پاسخگویی بار یک راه جایگزین برای مقابله با جبران کمبودهای تولید و شبکه در تأمین اوج تقاضای بار است.