صنعت کشتيسازي بي پناه است
امروزه چين 34 درصد، کرهجنوبي 35 درصد و ژاپن 13 درصد از بازار سفارشات کشتيسازي دنيا را در اختيار گرفتهاند و ترکيه چهارمين کشتيساز دنياست اما سهم ايران از ساخت کشتي در جهان کمتر از 0.3 درصد است و تنها نيمي از ظرفيت اين صنعت استفاده شده است و براي تامين نياز داخلي ناگزير از شرکتهاي چيني و کرهاي سفارش داده ميشود.
آمارهاي به دست آمده از بازديدهاي ميداني کارخانههاي کشتيسازي کشور نشان ميدهد در چند سال گذشته کارخانهها بهطور متوسط 19 فروند شناور با سايز متوسط ساخته و آباندازي کردهاند که در مقايسه با ساير کشورهاي منطقه بسيار ناچيز و اندک است. اين در حالي است که ظرفيت ساخت شناورهاي متوسط در شيپياردهاي کشور حدود 40 فروند در سال است.
به گزارش ايسنا، از سوي ديگر سالانه حدود 30 فروند شناور فلزي خارجي توسط مالکان ايراني خريداري و ثبت پرچم کشور ميشود.
به طور کل ميتوان در خصوص وضعيت اين صنايع دريايي گفت علي رغم سرمايه گذاري 2.2 ميليارد توماني براي 3000 کيلومتر مرز آبي، به صنعت کشتيسازي به طور شايسته توجه نشده و ايران به عنوان کشوري که داراي مرزهاي آبي گسترده است و امکان دسترسي آسان به آبهاي آزاد را دارد در صنعت کشتيسازي در پلههاي آغازين راه باقي مانده و تاکنون پيشرفت چشمگيري نداشته است.
ميتوان دليل اين امر را ناتوانايي نظام بانکي کشور براي تامين فاينانس پروژههاي صنايع دريايي، روند طولاني گشايش اعتبار و تصويب طرحها براي اعطاي وام دانست که موجب شده مشکل اين صنعت دو چندان شود.
توليدکنندگان ايراني خود را باور ندارند
مسالهاي که شرکتهاي کشتيراني را براي تامين نياز خود ناگزير از سفارش به شرکتهاي سامسونگ، دوو و شرکتهاي چيني کرده، اين است که توليدکنندگان داخلي خود را باور نکردهاند و عليرغم اينکه کشتيهاي خارجي در بوشهر تعمير ميشوند توليدکنندگان ايراني همچنان به ساخت بلم، قايق و کشتيهاي کوچک دلخوش هستند.
به طور کلي مي توان گفت از دو سال قبل از انقلاب، کارگاههاي کوچک تعميرات در کشور ايجاد شد و از همان زمان موضوع سرمايهگذاري در خليجفارس همزمان با "دوو" آغاز شد و همچنان نيز ادامه دارد. اين سرمايهگذاري در بخش هايي به نتيجه رسيده و کشتيهاي سايز متوسط کانتينربر در کشور ساخته ميشود اما براي ساخت کشتيهاي بزرگ اماکانات لازم وجود ندارد و به دليل کمبود منابع مالي به نتيجه نرسيده است.
بزرگترين کشتيسازان دنيا کجا هستند؟
کشتيسازي نقش مهمي در توسعه صنعتي و اقتصادي هر کشور ايفا ميکند و زمينهاي براي رشد صنايع گوناگون است. نمونههاي بارز اين امر ژاپن و کرهجنوبي هستند که رشد صنعتي خود را براساس صنعت عظيم کشتيسازي پايهگذاري کردند؛ بهطوري که در ابتداي فرآيند توسعه صنعتي خود در دهههاي 1950 و 1960 ميلادي از آن به نحو احسن استفاده و انبوهي از زنجيره صنايع خود را فعال کردند و هماکنون نيز از بزرگترين سازندگان کشتي در دنيا بهشمار ميروند.
اين دو کشور که امروز جزو پيشرفتهترين کشورهاي دنيا محسوب ميشوند براساس اصول و مفاهيم تجارت صنعتي، طي ساليان حوزه فعاليت خود را در صنايع گوناگون از قبيل نساجي، الکترونيک و ماشينسازي تغيير دادهاند اما هيچگاه صنعت کشتيسازي را ترک نکرده و همواره تلاش کردهاند بر برتري خود بر اين بازار بيفزايند.
از نظر اشتغالزايي، به طور کلي در دنيا دو نوع تفکر عمده در صنعت کشتيسازي وجود دارد. يکي در خاور دور و ديگري در اروپا بر روي صنعت کشتيسازي متمرکز هستند. خاور دور (کره جنوبي و چين) به لحاظ وجود نيروي انساني ارزان حرف اول را ميزنند و اروپا از نظر تکنولوژي برتري دارد.
امروزه چين 34 درصد، کرهجنوبي 35 درصد و ژاپن 13 درصد از بازار سفارشات کشتيسازي دنيا را در اختيار گرفتهاند. مجموع ظرفيت کارخانههاي کشتيسازي در جهان به حدود 45 ميليون CGT ميرسد و حجم گردش مالي اين صنعت در سال 2013 در بخش تجاري و نفت و گاز حدود 350 ميليارد دلار بوده است.
کشتيسازي در جهان در جهان به هرج و مرج جهاني دچار ميشود
طبق پيشبينيهاي انجام شده کشتيسازي در جهان به تدريج به يک هرج و مرج جهاني دچار ميشود و مقدار زيادي مازاد ظرفيت توليد کشتي به وجود ميآيد چرا که فعاليت کشتيسازيهاي بزرگ چين، کره و ژاپن باعث شده است حدود 70 تا 80 درصد سفارشات را به خود اختصاص دهند و ازآنجايي که اين شرکت ها با آهنگ بسيار تندي در حال رشد هستند مي توان گفت الگوي ناموزون رشد صنايع بالادست نسبت به صنايع پاييندست باعث به وجود آمدن بحران نظام هاي صنعتي ميشود که در صنعت کشتيسازي خود را نشان ميدهد.
در سال 1987اين صنعت يکبار ديگر با بحران مازاد توليد کشتي روبرو شده بود که آسيب هاي زيادي را وارد کرد.
ايران در رده 25 دارندگان شناور
کشور ايران مجموعا داراي 65 فروند شناور فراساحلي با متوسط قدرت موتور 3668 اسب بخار و متوسط سال ساخت 1986 است که با اين مشخصات در رده 25 از لحاظ تعداد شناور و داراي سهم 65 درصدي از ظرفيت کل است و باتوجه به جايگاه ايران در داشتن منابع نفت و گاز قابل تامل است.
به گفته پيمان مسعودزاده، رييس کميته کشتيسازي انجمن مهندسي دريايي، صنعت کشتيسازي بي پناه است و متولي خاصي ندارد به همين دليل بايد از صنعت کشتي سازي حمايت شود به طوري که هم توليدکننده و هم خريدار راضي باشند.
همچنين به گفته حسين فاضل، مدير عامل صندوق توسعه صنايع دريايي براساس مطالعات انجام شده در حال حاضر حدود 40 کارخانه کشتيسازي فعال در کشور وجود دارد که توان بالقوه توليد اين کارخانهها در حدود 125 هزار CGT در سال است و از ابتداي سال 1380 تا انتهاي پارسال حدود 250 فروند شناور سايز متوسط يعني زير پنج هزارGT در داخل کشور، تحت نظارت مؤسسات رده بندي داخلي ساخته شده است که متوسط آن 19 فروند شناور در سال بوده و به عبارتي اين کارخانجات طي اين سال ها که دوران اوج ساخت کشتي جهان بوده است با 50 درصد ظرفيت فعاليت کرده اند.
وي اظهار کرد: با توجه به آمار و ظرفيت حدود 125 هزار CGT در کشور، مي توان نتيجه گرفت که سهم کشور ما از کشتي سازي جهاني کمتر از 0.3 درصد است و در واقع رتبه قابل توجهي در جهان نداريم و فقط در ساخت شناورهاي فراساحل طبق برخي از گزارشات جهاني رتبه 29 را در بين کشورها را داريم و اين درحالي است که ترکيه طي سال هاي اخير رشد چشمگيري در اين صنعت داشته و با حجم سفارش گيري 1.8 درصد از ظرفيت ساخت کارخانجات جهاني، هم اکنون چهارمين کشتي ساز دنياست.
صنعت کشتيسازي همچون صنعت خودروسازي جزو صنايع مادر شناخته ميشود و هرگونه پيشرفت در اين صنعت ميتواند همزمان صنايع وابسته در کشور از قبيل صنعت فولاد، ساخت تجهيزات و ماشينآلات و سازندگان قطعات را فعال کند و ضمن ايجاد اشتغال، زمينهساز پيشرفت و ورود تکنولوژيهاي نوين در صنايع دريايي شود؛ از اين رو انتظار ميرود توجه بيشتري به اين بخش شود.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه