مهدی نظیفی
تحلیلگر
همزمان با اینکه مردم سایر کشورها یکی یکی از شرایط قرنطینه بیماری کرونا خارج میشوند در ایران در اوج شیوع کرونا و اوج تلفات ناشی از آن هستیم. از سوی دیگر نابسامانیها در تولید یا واردات داروهای مورد نیاز درمان کرونا باعث ایجاد شرایط حاد و موانع بسیار برای درمان بیماران و افزایش تلفات شده تا پس از 3 موج بیماری، کشور را وارد موج چهارم کرونا شود. در این مورد هم مشابه کمبودهای مشابه قبلی در مواد ضدعفونی کننده و الکل دوباره همان سیکل معیوب و همان مسیر مشابه: کمبود، افزایش قیمت در حد چند برابر، فراوانی، کاهش فقط چند درصد قیمتها تکرار شده است. دست آخر هم در زمینه تلفات بیماری، رکوردهای بالایی در جهان کسب کرده ایم. مدتیست دلالان دارو مردمی را که برای پیدا کردن داروهای درمان کرونا حتی از داروخانههایی مانند 13 آبان ناامید شده و به بنبست رسیدهاند، را برای تهیه دارو البته با قیمتهای نجومی، به خیابان ناصرخسرو هدایت میکنند. سرپرست خانواده بیماری که نفسش بالا نمیآید، نسخه بهدست، داروخانه به داروخانه در شهر گشته، در روبرو شدن با جمله «رمدسیویر نداریم» در داروخانه، از رمق میافتد یا برای خرید آمپولی ضروری برای ریهای که درگیر کروناست در بازار ناصرخسرو با قیمتهای میلیونی مواجه میشود، بلافاصله یاد گفته وزیر بهداشت میافتد که گفته بود «دارو در دسترس است و پیدا می شود.» بهنظر نمیرسد مسئولان دولتی بهویژه آنانی که تمام امکانات بهداشتی دربست در اختیار خانوادهشان است هیچگاه بتوانند احساس این جستجوگر از رمق افتاده داروهای پیدانشدنی را درک کنند ولی برای نگارنده که بسیار در موقعیتهای مشابه قرار گرفتهام این احساس کاملا آشناست.
محرز عضو ستاد مقابله با کرونا با انتقاد شدید از واردات واکسن کرونا از طریق بخش خصوصی و فروش آزاد آن در بازار، روز چهارشنبه گفت: «اگر واکسن پولی در ایران اجرایی شود، در جهان رتبه اول بیکفایتی در جهان را کسب میکنیم، زیرا تاکنون هیچ کشوری در دنیا واکسن را به مردم نفروخته است. واکسن در دنیا کم است اما نباید به مردم فروخته شود». او با اشاره به آسیبپذیر بودن فقرا و کم درآمدها در ایران تاکید کرد «چرا باید پولدارهای عجول همیشه در اول صف باشند و قشر کمدرآمد در ته صف اولویت؟ اتفاقا این روزها افراد کمدرآمد به دلیل تردد با مترو بیشتر در معرض خطر قرار دارند». از سوی دیگر پاشایی بهرام، نماینده مجلس با اشاره به تخلفات رخ داده در فرآیند واکسیناسیون گفت:«متأسفانه تعدادی از واکسنها از زنجیره رسمی توزیع خارج شده و با مبالغ هنگفت در بازار سیاه به فروش رسیده به طوری که هر واکسن آسترازنکا در بازار سیاه تا ۲۵ میلیون تومان به فروش میرسد، درحالیکه که قیمت این واکسن نهایتاً ۳۰۰ هزار تومان است». در چنین شرایطی اخیرا روحانی رئیس جمهور گفت:«تقریبا همه تحریمهای اصلی و اصولی برطرف شده، مذاکرات برای برخی جزئیات ادامه دارد و تصریح کرد: امیدوار بودم تا پیش از پایان دولت دوازدهم چند کار مهم را به سرانجام برسانیم یکی اینکه در مهار کرونا و انجام واکسیناسیون عمومی به نقطهای اطمینان و آرامش بخش برسیم که به نظر میرسد تا اینجای کار موفق بودهایم. دوم تلاش برای رفع تحریمها بود که با صبر و ایستادگی مثالزدنی مردم و برنامهریزیها و تلاشهای دولت، امروز به جایی رسیدهایم که آمریکاییها و اروپاییها با صراحت تمام اعلام میکنند که راهی جز رفع تحریمها و بازگشت به برجام نداریم. تقریبا همه تحریمهای اصلی و اصولی برطرف شده و مذاکرات برای برخی جزئیات ادامه دارد.»
مردم ما در کشوری زندگی میکنند که تاهمین چندروز قبل سخنرانیهای پرطمطراق مدیران وزارت بهداشت که میگفتند:«ما در موضوع بهداشت و درمان از بسیاری از کشورهای های پیشرفته اروپایی و امریکا پیشی گرفته ایم. در مورد تولید داروهای بیماری کرونا بویژه واکسن آن از خیلی کشورهای پیشرفته جلوتر هستیم و این کشورها باید از ایران الگو بگیرند» را می شنیدند ولی هر روز شاهد افزایش تلفات بیماری هستند. این همه گزافهگویی درعین آشفتگی در بخش مهمی چون بهداشت و درمان که اقتصاد کشور را پریشان کرده، برای مردم جهان میتواند مثال زدنی باشد. واقعا امکان ندارد در موردی که با جان مردم سر و کار دارد بشود شاهد یکی بودن وعده ها و شعارها، عملکرد عقلایی مدیران دولتی، یا مدیریتی که شایسته مردم ایران باشد را تجربه کنیم و دلخوش شویم؟
در شرایطی که حضور فردی مانند بایدن در راس کشور امریکا با توجه به سوابق قبلی او فرصت خوبی برای رفع مشکلات فیمابین دو کشور، احیای روابط عادی و بازگشت به برجام بوجود آورده و در صورت از دست رفتن این فرصت، بهنظر نمیرسد به این زودیها چشمانداز مجددی برای تکرار آن وجود داشته باشد، و هنوز هیچ نشانه قطعی از پیشرفت واقعی برای رسیدن به توافق دیده نمیشود، برخورد های غیرمسئولانه جناحهای مختلف بدون توجه به شرایط ویژه ای که برای رسیدن به منافع ملی ایران، نجات اقتصاد از فروپاشی و رفع مشکلات مردم به بنبست رسیده ایران بهوجود آمده، همچنان به شدت ادامه دارد. این نشان از بیخبری، بیخردی یا بیاعتنایی آنان نسبت به مشکلات حاد مردم به جان آمده از شرایط سخت زندگی، گرانیهای افسارگسیخته همچنین قاتلی بنام کرونا دارد که در این شرایط بحرانی، فارغبال به دعواهای پوچ خود با هدف تامین منافع گروهی ادامه میدهند. از دیگر سو در بازارهای ایران فعالان اقتصادی در انتظار تحولات و رویدادهای قطعی سیاسی و اقتصادی هستند، اگرچه داغ شدن موضوع انتخابات امسال با حساسیت ویژه از سوی بازیگران بازار دنبال میشود ولی کارشناسان میگویند در حالی که دولت قصد دارد از تمام اهرمهای کنترل بازارها تا قبل از انتخابات استفاده کند ولی برای بازیگران بازارها، برحسب تجربه اخبار مربوط به مذاکرات وین بیشترین سهم را از توجه روزانه آنها را به خود اختصاص میدهد که نتایج فوری آن در بازارها قابل مشاهده است.
تولید نفت ماه گذشته میلادی بهمیزان ۸۰ هزار بشکه در روز افزایش یافت و با رسیدن به ۲.۳۵ میلیون بشکه در روز، ایران از کویت پیش افتاده و چهارمین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک شد. لذا همتی رئیسکل بانک مرکزی در پاسخ پرسشهای بلومبرگ نوشت: «در رفع تحریمها علیه بانک مرکزی، بانکهای ایرانی، سوئیفت و هرگونه انتقال پول بین آنها و بانکهای بزرگ خارجی باید مورد تأیید قرار گیرد. مقاماتی از بانک مرکزی بهطور مستقیم در جریان مذاکرات حضور دارند تا مطمئن شوند رفع تحریمها، واقعی خواهد بود». او با هدف کاهش قیمت دلار در بازار گفت: «ارزهای عرضه شده در بازار متشکل متقاضی نداشته که نشان میدهد دلار پتانسیل پایین رفتن زیر ۲۰ هزار تومان را هم دارد. نرخ فعلی ارز نرخ واقعی نیست و بازار نزولی است. اصلا این قیمت 20-21 هزار تومان منطقی نیست چه کسی گفته منطقی است مگر ما تسعیر ارز را 15900 تومان تعیین نکردیم؟» این در حالیست که صحبتهای رییس بانک مرکزی منجر به افت قیمتها نشد. شایعات پیرامون کنار گذاشتن ظریف از تیم هستهای و محدود کردن بازارساز توانست بازار ارز را در جهت صعودی قرار دهد و نا آرامی ها در عراق هم سیگنال افزایشی به دلار داد که در بازار شاهد افزایش دوباره قیمت دلار به کانال 22 هزار تومان هستیم.
در واقع مهمترین دلیل افزایش قیمت دلار در ایران صرفا مسائل اقتصادی نیست بلکه عمدتا مسائل ژئوپلیتیکی است لذا باید این عامل را در روند نوسانات بازار ارز های خارجی لحاظ نمود چون دهه هاست ریسکهای فراوان ژئوپلیتیکی در عرصه بینالمللی یکی از تاثیرگذارترین عوامل در افزایش نرخ تورم و بالا رفتن قیمت ارزهای خارجی در ایران شده و امروزها بیش از هر زمان دیگری مسائل اقتصاد سیاسی در کشور تعیین کننده روند بازارهاست. اگر کسی بخواهد به سروسامان دادن اقتصاد ایران فکر کند پس از کنترل شیوع کرونا، چارهای جز کاهش ریسکهای ژئوپلیتیکی اقتصاد کشور نخواهد داشت.
از شعر حافظ یاد میکنیم:
آنان، كه خاك را، به نظر، كیمیا كنند / آیا بود، كه گوشه چشمی، به ما كنند؟
دردم نهفته به، ز طبیبان مدعی / باشد كه از، خزانه غیبم دوا كنند
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه