مهناز اسماعیلی-در ادامه برنامه دولت ها بری تامین مسکن، وزارت راه و شهرسازی دولت دوازدهم، طرح «اقدام ملی تأمین مسکن» را در قالب احداث ۴۰۰هزار واحد مسکونی برنامه‌ریزی کرده است که ازمیان این تعداد واحد، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مدیریت احداث ۱۰۰هزار واحد مسکونی را در شهرهای کشور با اولویت شهرهای با جمعیت کمتر از ۱۰۰هزار نفر برعهده دارد.
در این طرح چهار پیش شرط برای ثبت نام شامل تاهل، فاقد مالکیت مسکونی از اول فرودین ۸۴، عدم استفاده از امکانات دولتی و تسهیلات یارانه‌دار در موضوع مسکن و همچنین سابقه پنج سال سکونت در شهر مورد تقاضا تعیین شده است.
سه شیوه کلی تامین زمین در این طرح وجود دارد که برای دهک‌های مختلف، متفاوت است. بدین معنا واگذاری زمین ۹۹ساله برای دهک‌های کم درآمد، قیمت تمام شده برای واحد مسکونی در شهرهای میانی و شهرهای جدید با دو سال تنفس و سه سال پرداخت اقساط زمین و همچنین پروژه های مشارکتی است.
در مرحله نخست، متقاضیان ۳۰درصد قیمت تمام شده را به عنوان آورده وارد طرح می‌کنند و این که این میزان به چه مبلغی باشد براساس پروژه‌ها و شهرها متفاوت خواهد بود.
در همین رابطه، محمد عدالتخواه، کارشناس بازار مسکن به گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد پرداخت و درباره میزان موفقیت این طرح اظهار نظر کرد.
این کارشناس بازار مسکن درباره طرح اقدام ملی مسکن گفت: این طرح، ادامه پیشنهاداتی است که وزیر راه و شهرسازی ارائه داده است و اینکه شروطی برای ثبت نام گذاشتند بهتر از این است که بدون قید و شرط طرحی اجرا شود چراکه باید اولویت را به دهک های پایین و افرادی که خانه ندارند، بدهد.
محمد عدالتخواه ادامه داد: با این حال امیدواریم این طرح مثل طرح های قبلی به شعار ختم نشود. همین الان هم که آمار دادند که در حال ساخت ۱۸۰ هزار واحد هستند، باید دقیق گفته شود که این ساخت و سازها کجاست.
وی با تاکید بر اینکه خانه های در حال ساخت باید در جاهای مناسب ساخته شود، اظهار کرد: در این طرح نباید اشتباهاتی که مسکن مهر برای افزایش آمارهای خود انجام داد را تکرار کرد و هر جا که متقاضی نداشت هم ساخت و ساز انجام شود. متولیان مسکن مهر فکر می کردند باید کار را به صورت کمی پیش ببرند. در صورتی که باید در جاهایی که نیاز واقعی وجود دارد، ساخت و ساز صورت گیرد.
عدالتخواه مهم ترین مشکل مسکن دار نشدن دهک های پایین را قیمت زمین دانست و افزود: من معتقدم دولت باید روی قیمت زمین کار کند. درگذشته شاهد بودیم که متاسفانه افرادی زمین‌ها را به بهانه اینکه احیا شده از چنگ دولت درآوردند و به نام خودشان زدند اما با وجود اینکه سالیان سال است که گذشته، این زمین ها احیا که نشده هیچ، همان شکل سابق را دارد. اگر احیا هم شده تلاش های دولت بوده که خدمات زیربنایی به مناطق داده است.
این کارشناس بازار مسکن ادامه داد: برای مثال زمین های اطراف کویر لوت زیاد قیمت پیدا نمی کند اما زمین هایی که در تهران یا شهرهای بزرگ هستند به دلیل سرمایه گذاری ها و زیرساخت هایی از جمله آب، برق و گاز ارزش افزوده زیادی پیدا کرده است و دولت باید این ارزش افزوده ها را به صورت مالیات دریافت و برای بی خانه ها خانه سازی کند.
وی با تاکید بر ماده ۳۱ قانون اساسی گفت: واقعیت این است که در جامعه ما افراد مرفه که بیش از یک خانه هم دارند نیازی به مسکن حمایتی ندارند و با توجه به ماده ۳۱ قانون اساسی، دولت باید به کارگران، دهقانان و افرادی که به دلایل مختلف از جمله گرانی زمین نتوانستند خانه دار شوند، در اولویت قرار دهد.
عدالتخواه در همین رابطه ادامه داد: دهک های پایین چاره ای ندارند و اگر بخواهند اجاره نشین باشند، با قیمت های موجود، حقوق های دریافتی کنونی و بیکاری با مشکل مواجه می شوند. بنابراین دولت باید اولویت را به دهک های پایین بدهد و دهک های متوسط را در اولویت دوم قرار دهد. به این صورت که دهک های پایین و کسانی که از دولت خانه ای دریافت نکرده اند، در اولویت قرار بگیرند.
وی در ادامه اظهار کرد: اینکه قیمت ها را از قبل مشخص نمی کنند نشان می دهد که این طرح کامل و پخته نیست، این که افراد ۳۰ درصد قیمتی را که مشخص نشده بپردازند و پولشان را بخوابانند نشان دهنده این است که دولت در بخش عمده ای به فکر خودش است و می خواهد مشکلات خودش را حل کند.
این کارشناس بازار مسکن تصریح کرد: دولت باید ارزش افزوده ای را که عده ای از طریق زمین، زمین فروشی و زمین خواری جمع کردند، به نوعی به بیت المال بازگرداند و از این طریق به دهک های پایین کمک کنند. اینکه قیمت نامشخص باشد از ایرادات این طرح است که امیدوارم برطرف شود وگرنه بیشتر در حرف می مانیم تا حل مشکل مسکن.
وی درباره ساخت مسکن طرح اقدام ملی کلانشهرها در شهرهای جدید گفت: فقط شهرهای جدیدی که در اطراف کلانشهرها ساخته شد تا حدی موفق بود اما این شهرها هم تا حدی امکان جذب دارند و اگر بخواهند تمام سرریز جمعیت شهرها را به شهرهای جدید ببرند، طرح آن شهرها با شکست مواجه می شود، شاید بهتر بود فکرهای اساسی تری می کردند.
