رویا ایلکا Roya.ilka@jahaneghtesad.com سید احسان خاندوزی در دومین همایش از سلسله همایش‌های اقتصاد مقاومتی که با موضوع برنامه‌پذیری دولت و تنظیم‌گری بازار در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به این‌که اقتصاد مقاومتی الگویی است برای اقتصاد ایران که در برابر انواع مختلف تهدیدها توانمندی و آمادگی لازم برای ترمیم و حفظ کارکردهای اولیه سیستم اقتصادی را داشته‌باشد، افزود: مقولاتی که به مقاوم شدن اقتصاد کمک می‌کنند از یک جنس نیستند. اما در اسناد سیاستی کشور تفکیک قابل‌توجهی انجام نشده‌است، و همه امور را درکنار یکدیگر انجام می‌دهیم. عضو هیأت‌علمی دانشکده‌ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی یکی از راهکارهای تفکیک میان مقولات اقتصاد مقاومتی را تمایز بین مقولات سیاستی و ساختاری اقتصاد دانست و افزود: در مقولات ساختاری، آن چیزی که باید در اقتصاد اصلاح شود، نحوه تعاملات مقولات سیاستی و ساختاری با یکدیگر است، درحالی‌که در سیاست‌های اقتصادی همان عاملان یکی از اهداف اقتصاد را می‌خواهند محقق کنند. به‌عنوان مثال در سطح فرابخشی، نوسانات سطح عمومی قیمت‌ها موجب ضعف تاب‌آوری اقتصاد می‌شود، که باید واریانس این نوسانات را در اقتصاد مدیریت کنیم که اقتصاد را دچار آشفتگی نکند. وی افزود: مقولات دوم مقولات بخشی هستند به‌عنوان مثال به طور مشخص در حوزه امنیت غذا و دارو نباید گلوگاههای امنیت غذایی و دارو و درمان وابسته به بیرون باشد که درمقابل شوک‌های خارجی سفره مردم متزلزل و جان مردم در حوزه درمان به‌خطر بیفتد. خاندوزی بابیان اینکه بسیاری از بحران‌هایی که در دهه اخیر دردنیا شکل گرفته‌است، در بخش مالی و به‌خصوص بخش بازار سرمایه و بورس است، افزود: این‌که چه سیاستی درمقابل بانک و بورس خواهیم‌داشت، اهداف بخشی است که یک سیستم بانکی تاب‌آور در مقابل تهدیدهای خارجی را برای کشور ایجاد می‌کند. وی در توضیح تمایز سیاست و ساختار افزود: در سیاست‌گذاری‌ها دولت و بازار به دنبال این هستند که یک هدف بیرونی را محقق کنند. اما در ساختار، دولت و بازار نمی‌خواهند اتفاقی خارج از حوزه آن‌ها رخ دهد، بلکه می‌خواهند در درون دولت و بازار اصلاحاتی انجام شود که درنتیجه آن ساختار بهینه‌ای ایجاد شود، که دراین زمینه دولت نه‌تنها عامل اصلاح، بلکه خود موضوع اصلاح است. وی با بیان این‌که یکی از مقولات ساختاری سخت‌افزارهای اقتصاد و به این معناست که دولت به دنبال انتخاب استراتژی توسعه صنعتی نیست، بلکه ساختار دولت، بازار و نظام تصمیم‌گیری موردنظر قرار می‌گیرد، افزود: بعد از فروپاشی اقتصاد شوروی، نسخه اولیه تبعیت از اقتصاد بازار برای کشورهای تازه مستقل‌شده جهت افزایش کارآیی و بهره‌وری ارائه شده‌بود، که این نسخه ثمره زیادی نداشت و موجب شکل‌گیری نظریه بازآرایی بازارها شد، که براساس آن تا زمانی که شما بازارهای مناسب و کارآمد در اقتصاد ندارید، قبل از این‌که همه‌چیز را به بازار و مکانیزم قیمت‌ها واگذار کنید. خاندوزی ادامه داد: با حفظ ساختار رانتی و انحصاری گذشته نمی‌توان توقع داشت این نظریه در یک کشور موثر باشد که در حوزه اقتصاد مقاومتی نیز باید این امر را را درنظر گرفت. وی با تاکید براین‌که برای مقاوم شدن اقتصاد ایران باید هر دو حوزه اصلاحات سیاستی و ساختاری را درنظر گرفت، افزود: اما اثربخشی و به نتیجه رسیدن اصلاحات سیاستی تا  زمانی که ساختارها معیوب است زمان و هزینه بسیار زیادی را می‌طلبد. اما سیاست‌گذاران ما فراموش کرده‌اند که اقتصاد مقاومتی اگر سیاست‌های خاص را می‌خواهد باید با اصلاحات بلندمدت همراه باشد، که در غیر این‌صورت به نتیجه نخواهدرسید و یا پایدار نخواهدبود. این عضو هیأت‌علمی دانشکده‌ اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی شکننده‌بودن اقتصاد ایران را ویژگی بلندمدت اقتصاد ایران دانست، و افزود: مثلاً هدفمندی یارانه‌ها سیاست غلطی است که تعهد سنگین برای دولت ایجاد می‌کند. اما آیا آسیب‌پذیری اقتصاد ایران به‌خاطر این سیاست‌های غلط بوده، یا نه مؤلفه و ویژگی بلندمدت اقتصاد ما بوده‌است؟ وی افزود: در گذشته نیز اقتصاد ایران در برابر شوک‌های خارجی توانمند نبود، و سال‌های سال مبتلا به این بیماری بود. اما شوک تحریم‌ها در سال ۸۹ و ۹۰ موجب شد که این واقعیت و خصیصه در اقتصاد ایران نمود پیدا کند، و متوجه شویم که غفلت‌هایی دربلندمدت  داشته‌ایم، که ثمره آن نحیف شدن بدنه اقتصادی کشور است. و اگر بپذیریم شکننده بون اقتصاد ایران بیماری مزمنی است که دردش به ما اصابت نکرده‌بود باید برای علاجش سیاست‌های بلندمدت را درنظر گرفت.