پافشاری مسؤلان وزارت جهاد کشاروزی برای اعمال ممنوعیت فصلی واردت برنج، علامت تعجب بزرگی است که هیچ تحلیل منطقی نمی‌توان برای آن ارائه کرد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، مسؤلان وزارت جهادکشاورزی با اتکا به آماری که هیچ سند مستندی از آن ارائه نشده میزان تولید برنج را بیش از ۲٫۲ میلیون تن و مصرف کشور را ۳٫۲ میلیون تن اعلام می‌کنند و معتقد هستند در بدترین شرایط باید ۸۰۰ هزارتن وارد کشور شود.
این در حالی است که سال گذشته به دلیل شرایط اقتصادی کشور و افزایش نرخ ارز، قاچاق ورودی به شدت کاهش یافت و نزدیک به دو برابر آنچه به اعتقاد وزارت کشاورزی باید وارد شود، یعنی یک میلیون و ۵۷۰ هزار تن برنج وارد کشور شد.
از سویی برنج داخلی در چندین نوبت در فواصل کوتاه زمانی با جهش قیمت روبرو شده و در آخرین مرحله فتح کانال ۳۰ هزار تومان را هدف قرار داده‌است.
در چنین شرایطی و در حالیکه برخی کشورها به سرکردگی آمریکا تلاش می‌کنند با تنگ کردن حلقه تحریم اقتصادی ایران را به زانو در بیاورند و شرایط را برای تجارت خارجی ایران سخت کرده‌اند، امنیت غذایی به عنوان یک اصل در سیاست مقاومت اقتصادی و اقتصاد مقاومتی مطرح است.
در چنین شرایطی تمدید ممنوعیت فصلی واردات برنج یعنی عرصه را بر تجار و واردکنندگانی که به سختی می‌توانند این کالای اساسی را وارد کشور کنند، تنگ کردن و هزینه‌های مصرف‌کنندگان را بیش از پیش افزایش دادن.
در این خصوص رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: اعمال ممنوعیت فصلی برای واردات برنج در شرایطی که اقتصاد کشور با مشکلات داخلی و فشارهای تحمیلی خارجی روبرو است، موجب افزایش مشکلات می‌شود.
مرتضی شاه حسینی رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: طی یک سال گذشته باتوجه به افزایش نرخ ارز و مشکلاتی که بازار با آن روبرو بوده و قیمت بسیاری محصولات افزایش قابل توجه داشته، در حالی که برنج وارداتی همچنان با قیمت سال گذشته و پایین‌تر از نرخ مصوب سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در بازارعرضه می‌شود.
وی در خصوص ثبات قیمت برنج وارداتی در بازار داخلی گفت: استمرار اختصاص ارز۴۲۰۰ تومانی به واردات برنج و همچنین تداوم واردات برنج از مسیر مطمئن موجب شده تا قیمت برنج وارداتی ثابت بماند.
رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: تأکید براین نکته اهمیت دارد که عدم افزایش قیمت موجب نشده تا واردکنندگان کیفیت و مرغوبیت محصول را قربانی بهای تمام شده آن کنند و همچنان بهترین برنج کیفی، وارد کشور می‌شود.
وی با اشاره به اینکه نظارت‌های کیفی و بهداشتی بر واردات برنج چون گذشته اعمال می‌شود، تصریح‌کرد: واردات برنج همچنان تحت سخت‌ترین نظارت‌های بهداشتی و استاندارد از سوی سازمان‌های ذیربط و انجمن واردکنندگان برنج ایران انجام می‌گیرد و هیچ تغییری در بازرسی و نظارت بر تأمین و توزیع این محصول اتفاق نیفتاده‌است.
شاه‌حسینی ادامه‌داد: در شرایطی که قیمت مواد پروتئینی و دیگر محصولات مانند سیب‌زمینی و ماکارونی افزایش یافته و قیمت‌ها در بازار بی‌ثبات است، در صورتیکه با اعمال ممنوعیت فصلی، برنج وارداتی که در سبد بسیاری از خانواده‌ها سهم زیادی دارد، به مشکلات دیگر محصولات دچار شده و مصرف‌کنندگان آسیب جدی می‌بینند.
وی علت افزایش قیمت برنج را کاهش عرضه دانست و گفت:میزان تولید برنج سال گذشته را ۲٫۲ میلیون تن اعلام می‌کنند در حالیکه یک میلیون و ۵۷۰ هزارتن برنج وارد کشور شده‌است و در حالیکه به دلیل افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید برنج ایرانی، تقاضای کمتری داشته، چگونه بازار برنج وارداتی متعادل و قیمت‌ها مناسب است، اما برنج ایرانی با مشکل عرضه روبرو شده‌است.
رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران با طرح این سؤال که دلیل جهش قیمت برنج ایرانی چیست، تصریح‌کرد: همانطور که واردات برنج از ارز ۴۲۰۰ تومانی بهره می‌برد، تولید برنج نیز مشمول انواع یارانه می‌شود و از این رو افزایش جهشی قیمت برنج ایرانی توجیه پذیر نیست و اینکه بیش از ۲ میلیون تن برنج تولید داخل در عرض ۶ ماه در بازار جذب و عرضه شده ممکن نیست.
وی ادامه داد: اتخاذ سیاست های نادرست تنظیم بازار و همچنین وجود سوءاستفاده و منفعت طلبی ها بازار برنج داخلی را با این مشکلات روبرو کرده است.
شاه حسینی با بیان اینکه دولت می تواند مانند سیاستی که برای مدیریت بازار برنج وارداتی اتخاذ کرده، در بازار برنج داخلی نیز ورود کند، مطرح کرد: دولت برای مدیریت بازار برنج وارداتی مقدار قابل توجهی برنج وارد و به عنوان ذخیره احتیاطی در اختیار دارد و درصورت کمبود عرضه یا افزایش قیمت با آزاد کردن این ذخیره بازار را مدیریت می کند.
وی ادامه داد: دولت می تواند با خرید تضمینی در زمان برداشت به تعدیل قیمت و حمایت از تولید داخل کمک کند و هر زمان بازار با مشکل کمبود عرضه یا افزایش قیت روبرو شد، با اتکا به آن ذخیره ارزی، مانع بروز مشکل در بازار شود.
باتوجه به شرایط پیش آمده باید تمهیدات لازم اندیشیده شود تا برنج با کیفیت وارداتی همچنان با قیمت مناسب در اختیار مصرف‌کنندگان قرارگیرد، افزود: این مهم نیازمند حمایت‌های بیش از پیش دولت از واردکنندگان است تا ایشان مجبور نباشند علاوه بر مشکلاتی که متأثر از برجام بر تجارت کشور تحمیل شده در داخل هم با چالش‌ها و موانع مختلف روبرو شوند.
رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران گفت: در سال‌های گذشته با تفکر حمایت از تولید داخلی، واردات برنج ممنوع و متوقف می‌شد، در حالیکه با افزایش قیمت برنج داخلی این موضوع دیگر توجیهی ندارد و اگر این ممنوعیت امسال نیز استمرار داشته باشد، باید منتظر تبعات منفی آن در بازار باشیم.
وی با تاکید براینکه هیچ فعال اقتصادی منکر این واقعیت نیست که باید از محصولات داخلی حمایت کرد، توضیح‌داد: باید به این موضوع توجه داشت که برای اتخاذ تصمیمات و اعمال سیاست‌های اقتصادی باید شرایط و وضعیت در نظر گرفته شود و ممکن است تصمیمی که در مقطعی سازنده بوده در شرایطی دیگر آسیب‌رسان و مخرب باشد.
شاه‌حسینی با بیان اینکه افزایش قیمت برنج داخلی موجب شده این محصول از سبد مصرف اقشار کم درآمد و حتی متوسط خارج شود، اظهارداشت: در چنین شرایطی ممنوع کردن واردات برنج به کاهش عرضه در داخل و افزایش قیمت برنج وارداتی منجر می‌شود و همچنین ممکن است منفعت‌طلبی از بعد روانی آن سوءاستفاده کرده و با دامن زدن با شاعبه کمبود برنج قیمت‌ها را باز هم افزایش دهند.
رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران افزود: در شرایطی که تحریم‌ها اقتصاد کشور را هدف قرار داده و تجار به سختی می‌توانند کالای مورد نظر را واردکنند، ممنوع کردن واردات می تواند برای خرید و تأمین دخیره کالایی کشور مشکل ایجاد کند و همچنین به دلیل خارج شدن چندماهه از بازار به افزایش قیمت ها در بازارهای جهانی منتهی شود.
وی تصریح‌کرد: با محدود شدن زمان واردات برای تجار ایرانی، تقاضای خرید ایشان در مقطعی کوتاه وارد بازار می‌شود که به افزایش قیمت‌ها منجر می‌شود، چنانکه هر ساله به دلیل اتخاذ این تصمیم حدود ۳۰۰ میلیون دلار هزینه اضاف به کشور تحمیل می‌شود.
شاه‌حسینی با بیان اینکه قیمت برنج در آغاز فصل برداشت حدود ۲۵ درصد پایین‌تر از بهای آن در پایان فصل قبل است، تصریح‌کرد: اگر میانگین قیمت برنج داخلی در پایان فصل زراعی یعنی تیرماه ۲۵ هزار تومان باشد، در ابتدای سال زراعی جدید قیمت برنج حدود ۱۷ هزار تومان خواهد بود که در صورت تداوم شرایط کنونی اقتصادی به معنی رسیدن قیمت برنج در پایان فصل به بیش از ۴۰ هزار تومان است.
وی با بیان اینکه هرساله با هدف حمایت از تولید داخل و جلوگیری از سواستفاده دلالان برای کاهش قیمت خرید برنج ممنوعیت فصلی واردات اعمال می شد، اظهارداشت: با افزایش قیمت برنج داخلی؛ اعمال ممنوعیت به بهانه حمایت توجیهی ندارد جز اینکه به ایجاد بار روانی می تواند به افرایش بیش از پیش قیمت ها منتهی شود.
رئیس انجمن واردکنندگان برنج ایران در پایان گفت: اعمال ممنوعیت فصلی پیش روی واردات برنج در شرایطی که در داخل و خارج کشور مشکلات زیادی وجود دارد، باید مورد بازبینی قرارگیرد و اگرنه باید منتظر تبعات منفی آن در زمان خرید برنج از کشورهای مبدأ و همچنین مشکلات بازار در روزهای پس ازآغاز ممنوعیت باشیم.
