به گزارش جهان اقتصاد به نقل از ایرنا، از دیرباز تاکنون چین یکی از بزرگترین خریداران نفت خام ایران بوده است و همچنین از مشتریان محصولات پتروشیمی نیز محسوب می شود. این کشور علاقه فراوان و نیاز مبرمی نیز به چنین منابعی برای رشد سریع اقتصادی و پیشبرد برنامه های مرفه سازی خود دارد.

چین بر اساس آمارهای رسمی در سال های اخیر روزانه بین ۵۵۰ تا ۶۵۰ هزار بشکه نفت از ایران خریده و حتی در دوران تحریم نیز میزان خریدها بالغ بر ۲۵۰ هزار بشکه در روز بوده است. با توجه به تغییر شرایط سیاسی پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیش بینی می شود در آینده نزدیک بار دیگر این بخش از همکاری های دو کشور جان تازه ای بگیرد و چین باز هم خریدار بزرگ نفت ایران خواهد بود.

ایران و چین دو دوست و دو شریک تجاری بزرگ
سال هاست که دو کشور در قلمروهای مختلف علمی و فنی، اقتصادی، تجاری، فرهنگی، هنری و ورزشی همکاری‌های نزدیک و دوستانه‌ای دارند و جدا از اینکه مناسبات انها یکی از دیرینه ترین روابط میان دو کشور در جهان با قدمتی بیش از ۲ هزار سال است، همچنان از مهمترین مناسبات نیز محسوب می شود.

رییس جمهوری خلق چین در سخنرانی‌های مختلف در مجالس و همایش هایی نظیر همایش همکاری بین‌المللی راه ابریشم در پکن و یا اجلاس سازمان ملل بارها تاکید کرده که چین همیشه در زمینه مسایل مهم با ایران در ارتباط بوده و پیشنهادهایی برای پیشبرد روابط ارایه کرده و خواستار آن بوده است که سطح روابط دو کشور مطلوب و رو به رشد باشد.

او از ایران با عنوان کشوری یاد می کند که در راه ابریشم نوین جایگاه مهمی دارد و یک گذرگاه راهبردی است که می تواند در کنار بازار بزرگ خود، چین را به کشورهای دیگر منطقه نیز مرتبط سازد و این برای پیشبرد راه ابتکاری ابریشم برای پکن با اهمیت است.


چین خریدار بزرگ نفت ایران
چین در هر دوره زمانی حتی در زمان تحریم ها برای ورود به بخش انرژی و نفت و گاز ایران تلاش کرده و البته که مشکلاتی داشته اما بسیاری از مشکلات در طول دوران مختلف برطرف شده است و چنانچه در آینده تحولات بیشتری در عرصه اقتصادی و تجاری رخ دهد، این کشور بسرعت در بازار انرژی ایران فعال خواهد شد.

چین و ایران شاید به دلیل تحریم های آمریکا در بخش بانکی و انتقالات مالی با مشکلاتی مواجه شده باشند اما پکن به دنبال بین المللی کردن یوان واحد پول ملی خود است و این یک فرصت خوب برای بانک های مرکزی دو کشور است که بسیاری از تبادلات را با ارز چین انجام دهند و این موضوعی است که مورد استقبال پکن هم قرار می‌گیرد.

امروزه نه فقط ایران بلکه بسیاری از کشورهای دیگر به دلیل تحریم های آمریکا و تضعیف دلار به دنبال جایگزین کردن ارزهای دیگر هستند و کشورهای همسایه چین در آسیای جنوب شرقی بسیاری از تبادلات ارزی با چین را با یوان انجام میدهند. روسیه نیز توافقاتی با چین برای استفاده از ارزهای دو کشور دارد و همزمان کشورهای اروپایی نیز ذخایر ارز یوانی خود را افزایش داده اند. زیرا می دانند چین بتدریج وزنه مهمی در اقتصاد دنیا است و می خواهند در زمینه های تجاری با ارز چین نیز معاملاتی انجام دهند و فقط محور فعالیت های آنها یورو و دلار نباشد.

از سوی دیگر ایران امیدوار است که چین سرمایه گذاری در بازار انرژی را افزایش دهد. چین گام های محتاطانه ای در این زمینه برداشته است و طبیعتا به دلیل حجم بالای تجارتی که با کشورهای مختلف از جمله غرب دارد، باید برای ورود به بازارهای دیگر و سرمایه گذاری با دقت بیشتری عمل کند اما بازار ایران را یک بازار بزرگ برای خود می داند و بارها نسبت به سرمایه گذاری در بخش انرژی علاقه نشان داده است.

ارتباط چین با ایران و تنوع بخشیدن به بازار انرژی
کلیدی ترین کشور برای تنوع بخشیدن به بازار انرژی و وصل کردن چین به خاورمیانه و آسیای میانه کشور ایران است. اگر چین در بازار ایران سرمایه گذاری کند و بخصوص در بخش انرژی ورود کند، می تواند از طریق ایران نفوذش را در منطقه خاورمیانه وآسیای مرکزی افزایش دهد. ایران نیز از سرمایه گذاری چین در بازار انرژی و نفت و گاز استقبال می‌کند.

دو کشور باید برای رسیدن به این هدف البته هزینه های همکاری را در نظر بگیرند. تجهیزات چینی با کیفیت مورد استفاده قرار گیرد و هزینه تجهیزات انرژی نیز مورد ارزیابی قرار گیرد. دو کشور دارای قراردادهای انرژی هستند که برخی به دلیل تحریم ها به طور کامل اجرا نشده است. اما سرمایه گذاران چینی مشتاق ورود به بازار ایران هستند و مقام های این کشور نیز بارها از آمریکا انتقاد کرده‌اند که مانع تجارت مشروع کشورشان با ایران می شود.

ایران بازار خوب برای چین
ایران از قدیم منبع بزرگ انرژی چین بوده است. از لحاظ سیاسی هم برای چین مهم است و چین با همکاری ایران می تواند وضعیت موفق و با ثبات تری برای اجرای طرح ابریشم نوین داشته باشد. ایران همچنین قادر است نفت را از طریق زمینی نیز به چین انتقال دهد و در راه دریایی ابریشم هم به دلیل حضور در خلیج فارس و تنگه هرمز و دریای خزر می تواند یکی از بهترین ارکان مسیر ابریشم دریایی باشد.

به هر صورت روابط ایران با کشورهای دیگر تاثیری بر روابط با چین نمی گذارد و عکس آن نیز صادق است. هر دو کشور دیدگاه بسیار خوبی در باره یکدیگر دارند و ایران هرگز با ورود شرکت های چینی به بازار انرژی مخالفت نکرده است.

به هر صورت ایران یک کشور مستقل است. برای همین به دلیل داشتن منابع عظیم انرژی بخصوص نفت برای چین اهمیت زیادی دارد.

راهکارهای همکاری گسترده تر دو کشور در بخش انرژی در آینده
ایران و چین در زمینه فنی و راهبردی هم در بخش انرژی می توانند همکاری کنند. چین اولین فروشنده نفتکش های خود به ایران بوده است . ایران مایل است نفت و گاز به چین صادر کند اما باید بتواند کالاهای سرمایه ای و فن آوری های پیشرفته به کشور وارد کند.

ایجاد پایانه ها و ترمینال ها برای انتقال نفت و گاز و پهلو گرفتن نفتکش ها و همچنین ساخت مشترک کشتی های حمل گاز ال ان جی می تواند از برنامه های دیگر ایران برای همکاری با چین باشد که البته به سرمایه گذاری زیادی نیاز دارد.

ایران یکی از بزرگترین دارندگان گاز در دنیا است. چین باید این مساله را در نظر بگیرد. در این زمینه سرمایه گذاری چین به نفع پکن خواهد بود.

«هوا لی مین» کارشناس مسایل خاورمیانه و ایران بر این باور است که دو کشور دارای ظرفیت های بالقوه فراوانی بخصوص در بخش انرژی هستند و با نظرداشت مشکلاتی که آمریکا برای هردو طرف ایجاد کرده است، باید تمرکز روی راهکارهای تازه مناسبات باشد.

او خاطر نشان کرد که ایران برای چین یک شریک تجاری مهم است و اینکه چین بزرگترین شریک تجاری ایران در سال های اخیر بوده و با توجه به روابط دوستانه دو کشور، طبیعی است که آینده متعلق به آنها خواهد بود و هر نوع همکاری برای آنها مبتنی بر تامین منافع متقابل است.

ایران می تواند در همکاری درازمدت نفت و گاز را ارزانتر به چین بفروشد. برای همین اگر آمریکا بخواهد باعث شود تا نفت خریداری شده از سوی چین گران شود، چین می تواند با همکاری با ایران این مشکل را برطرف کند.

آمریکا همیشه می تواند با منابعی که دارد باعث بالا رفتن بهای نفت در دنیا شود و باعث شود نفت برای چین هم گرانتر تمام شود. در این زمینه همکاری چین و ایران می تواند برای پکن سودمند باشد. در کشورهایی مانند لیبی و عراق و قطر سرمایه گذاران خارجی زیاد هستند و شانس زیادی برای چینی ها وجود ندارد لذا چین باید به سمت بازار ایران و دیگر کشورها برود و بازار خود را متنوع کند. زیرا چین به هر صورت به نفت نیاز دارد.

در خاورمیانه فضاهای خالی در بخش انرژی هست که باید چین به دنبال پر کردن آنها باشد. چین با این کار می تواند تجربه شرکت های انرژی خود را بالا ببرد.

مساله دیگر اینکه در چنین صورتی شرکت های چینی می توانند بتدریج قدرت رقابتی بالاتری در بخش نفت و گاز در برابر کشورهای دیگر داشته باشند. چین می تواند یک برنامه نفتی و روشن برای تامین منابع انرژی داشته باشد. درواقع انسجام این برنامه برای چین و ایران و کل منطقه اهمیت خواهد داشت و سرمایه گذاری های راهبردی و برنامه ریزی شده نهایتا برای پکن هم سودمند خواهد بود.

دولت چین با ایجاد دفاتر و استقرار مشاوران می تواند نیازهای کشورها را دریابد. بازار انرژی آنها را بهتر بشناسد. تمایلات این کشورها را بهتر بداند. توانایی های آنها را بهتر بشناسد. لذا ایران هم امیدوار است که مقام های ارشد چین از بازارهای نفت و گاز ایران دیدن کنند و توافقنامه های بزرگ با حضور مقام های بزرگ دو کشور صورت گیرد. به نظر می رسد کشورهایی مانند ایران، لیبی، یمن و عراق در اینده بهترین بازارها برای چین خواهند بود.

چین از دیدگاه ایران می تواند در صنعت نفت، گاز ال ان جی، صنعت پتروشیمی و محصولات پتروشیمی ایران سرمایه گذاری کند و این منابع را پس از تولید به چین صادر کند.

مورد بسیار مهم دیگر اینکه ایران بیشترین منابع خورشیدی و انرژی خورشیدی را در کشور دارد و چین می تواند در منابع انرژی خورشیدی هم در ایران سرمایه گذاری کند. اروپایی ها کم کم در حال ورود به این بخش در ایران هستند. چین می تواند همه نیازهای انرژی خود از نفت و گاز گرفته تا پتروشیمی و مواد خام را از ایران وارد کند و در توسعه منابع جدید انرژی مانند باد و خورشید هم با ایران همکاری کند.