کارشناس بازار مسکن در گفتگو با جهان اقتصاد مطرح کرد:

مهناز اسماعیلی-به دنبال نوسان‌های شدید در بازار مسکن و افزایش تقاضا همواره نوک پیکان انتقادها به سمت واحدهای مسکونی ساخته شده‌ای بوده که از سوی مالکان برای فروش یا اجاره به بازار عرضه نمی‌شدند.

به عقیده موافقان اخذ مالیات از خانه های خالی، خودداری از عرضه، سبب به هم خوردن تعادل بازار شده و به دنبال آن قیمت ها نیز روند افزایشی به خود می‌گیرد هرچند یک نگاه اجمالی این گزاره را به تنهایی تایید نمی‌کند و تلفیق شرایط اقتصادی و سیاسی کشور با دوره‌های اوج‌گیری قیمت ساختمان حاکی از آن است که شرایط حاکم بر بازارهای مالی موازی بویژه بازار ارز و طلا و نیز شرایط سیاسی نیز بر افزایش قیمت‌ها اثرگذار بوده‌است.

با این همه و وجود موافقان و مخالفان طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی، مجلس یازدهم قانون آن را به تصویب رساند و اکنون در فصل بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ کل کشور می‌بینیم که درآمد مالیاتی ناشی از اجرای این قانون نیز به سرفصل‌های بودجه راه یافته و دولت بنا دارد سال آینده و در سال نخست اجرای این قانون ۲۰۰ میلیارد تومان از محل درآمد راهی خزانه کند.

در همین رابطه، خبرنگار جهان اقتصاد با مهدی سلطان‌محمدی، کارشناس بازارمسکن درباره این طرح به گفتگو نشست.

مهدی سلطان‌محمدی درباره طرح خانه های خالی گفت: مهم ترین مسئله درباره خانه های خالی، مسئله شناسایی است، آیا روش هایی که برای شناسایی خانه های خالی پیش بینی شده است، می تواند موثر واقع شود یا خیر؟

این کارشناس بازار مسکن با بیان اینکه از دهه 40 بحث خانه های خالی مطرح بوده است، تصریح کرد: این طرح در کشورهای مختلف هم تجربه شده و در بعضی کشورها موفق بوده و در برخی کشورها با شکست مواجه شده است. این دوره باید ببینیم در این باره چطور عمل می شود.

وی ادامه داد: در حال حاضر، تکنولوژی اطلاعات به کمک آمده است و ابزارهایی موثرتری برای شناسایی خانه های خالی در دست مودیان مالیاتی است و باید ببینیم که این سامانه ای که طراحی شده، آیا قادر است الگوریتم مناسبی را برای شناسایی خانه های خالی به دست دهد یا خیر؟ بنابراین هنوز نمی توانیم یک ارزیابی درست از این طرح داشته باشیم.

سلطان‌محمدی در پاسخ به این سوال که آیا این طرح می تواند اهرم فشاری برای ورود خانه های خالی به بازار مسکن شود؟ گفت: این موضوع بستگی به این دارد که آمار خانه های خالی را به دست آوریم، چراکه هنوز اطلاعات روشنی از تعداد این خانه ها نداریم. اعداد و ارقامی که الان اعلام می شود مربوط به سرشماری سال 1395 کشور است که ابزار دقیقی برای این کار نبوده است.

وی افزود: بنابراین، اولا باید ببینیم تعداد خانه های خالی چقدر است؟ هنوز آمار روشنی از این نداریم، در عین حال باید ببینیم به چه روشی این خانه ها شناسایی خواهند شد، چراکه بعضی از روش ها فرصت هایی را برای مالکان فراهم می کنند که بتوانند از پرداخت مالیات فرار کنند، مثلا اینکه بخواهند مصرف آب یا برق واحد یا بودن اثاثیه در خانه را ملاک قرار دهند، مالکان به راحتی راه گریز دارند. اگر به طبع، بتوان ابزارهای دقیقی را پیدا کرد، این می تواند میزان عرضه را بهبود بدهد ولی الان نمی توانیم درباره کم و کیف آن نظر بدهیم.

این کارشناس بازار مسکن تصریح کرد: تا این لحظه، این طرح موفق نبوده است، حالا باید ببینیم در آینده چه اتفاقی می افتد، شاید این سامانه کامل تر شود و ابزارهای موثری به دست مودیان برسد.

وی در پاسخ به این سوال که پس الان نمی توانیم درباره میزان اثرگذاری این طرح بر خانه های خالی صحبت کرد؟ گفت: خیر، بر فرض ورود خانه های خالی به بازار، میزان تاثیر آن هم محدود است، یعنی آن ارقامی که برخی فکر می کنند چند صدهزار یا حتی میلیونی از خانه های خالی از واقعیت به دور است اما ممکن در حد چند هزار یا در حالت خوش بینانه در حد چند ده هزار خانه را وارد بازار کند، بالاخره میزان عرضه را تا حدی بهبود می بخشد.