گزارش جهان اقتصاد از قاچاق کالا درگمرکات واسکلههای غیرمجاز
علی شفائی
ali.shafaee@jahaneghtesad.com
به دنبال ورود حجم عظیمی از میوههای قاچاق به بازار کشور ستاد مرکزی مبارزه باقاچاق کالا و ارز اعلام کرد از شنبه آینده با عرضهکنندگان این نوع میوهها اعم از واحدهای صنفی و فروشگاههای زنجیرهای برخورد جدی خواهدشد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، مدیرکل دفترمبارزه با قاچاق کالای هدف ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حالی دستگاههای کاشف را مکلف به برخورد جدی با عرضهکنندگان کردهاست که متاسفانه حجم قابل توجهی از قاچاق میوه به کشور از مبادی رسمی اتفاق افتاده و در نهایت در شبکه توزیع رسمی به بازار عرضه میشود.
عباس نخعی یکی از مسیرهای ورود میوههای قاچاق از شرق کشور به پایتخت را اتوبوسهای مسافربری معرفی کرده و بهرغم تایید خبر ورود حجم قابل توجهی میوههای تابستانی به کشور، در خصوص چگونگی ورود این محصولات اظهارنظر نکردهاست.
همانطور که این مقام مسؤل اشاره کرده این میوههای تابستانی از مبداء کشورهای دور وارد ایران شده که با توجه به شرایط ویژه نگهداری و حمل و همچنین حجم بالای این محموله، نمیتوان مسیری جزء مبادی رسمی و وسائل نقلیه مجهز، برای ورود غیرقانونی این محموله قاچاق به کشور متصور بود.
آنچه مسلم است به دلیل رعایت برخی مصالح مسؤلان دستگاههای مختلف دولتی از اظهارنظر در خصوص چگونگی واردات میوههای قاچاق خودداری میکنند، مانند رئیس سازمان حمایت که در توجیه این اتفاق اعلام کردهاست که میوهها در کانتینرهای مخصوص واردات محصولات دیگر جاسازی شدهاست.
با این حال باید پذیرفت که گمرکات کشور در زمینه مقابل با قاچاق ضعف داشته و یکی از مسیرهایی که آسیب جدی به مقابله با قاچاق زده مبادی ورودی قانونی هستند، چراکه برای حمل بسیاری از محمولههای قاچاق امکان استفاده از مسیرهای صعبالعبور نیست و باید حتما از مسیرهای دارای زیرساختهای لازم استفاده شود چراکه به طور مثال یک کانتینر چند تنی یخچالدار میوه را نمیتوان با چهارپایان حمل کرد.
البته در این جریان نباید اسکلههایی غیرقانونی که در اختیار برخی نهادهای خاص قراردارد را نیز نادیده گرفت، چراکه بهرغم تعریف کاربری غیرتجاری برای این اسکلهها از آنها استفاده تجاری شده که غیرقانونی بوده و هرآنچه که از این مسیر نیز واردشده قاچاق محسوب میشود، چنانکه پیش از این نیز اخبار تخلفات صورت گرفته از این مسیرها نیز منتشر شدهاست.
اگرچه مقابله با قاچاق در بخش عرضه نیز میتواند اثرگذار باشد، اما قطعا هزینه آن قابل توجه و اثربخشی آن کمتر است و قطعا با توجه به امکانات موجود نتیجه مطلوبی به دست نخواهد آمد چنانکه تجربه نشان داده مقابله با قاچاق در سطح عرضه موفق نیست که نمونه آن مقابله با عرضه پوشاک قاچاق و مواد دخانی است.
مدیرکل دفترمبارزه با قاچاق کالای هدف ستاد مبارزه با قاچاق که با فارش گفتگو کردهاست در پاسخ به اینکه گفته میشود روزانه ۱۵ هزار تن میوه قاچاق در سطح کشور توزیع میشود، ستاد در این راستا برای برخورد چه پیشگیریهایی انجام داده است، خاطرنشان کرد: مسئول ارائه مجوز برای واردات میوه بر عهده وزارت جهاد کشاورزی است و طبق قانون تنها ۳ نوع میوه موز، آناناس و نارگیل (میوههای گرمسیری) امکان رسمی واردات را دارند و بجز این واردات تمام اقلام میوه ممنوع است.
وی تصریح کرد: ستاد طی یک برنامه ریزی در سال گذشته مبارزه با قاچاق میوه را به طور جدیتر پیگیری کرده و تقریباً موضوع ورود میوههای قاچاق به ویژه مرکبات را تا شهریور امسال کاملاً مهار کردهایم.
به گفته نخعی تنها در پایان سال ۹۳ و هنگامیکه تنظیم بازار میوه شب عید به وزارت جهاد سپرده شد در مقطعی کوتاه شاهد قاچاق میوه از غرب و جنوب کشور در حوزه مرکبات بودیم.
وی به کشفیات ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز طی ۹ ماه امسال در حوزه محصولات کشاورزی اشاره کرد و گفت: این رقم ۳۲۰ درصد نسبت به ۱۲ ماه سال ۹۳ افزایش یافته است و جمعاً در حوزه محصولات باغی مانند مرکبات، سیب، گلابی و گریپفروت ۲ میلیون و ۳۸۷ هزار تن کشفیات داشتهایم.
وی افزود: همچنین در ۶ ماهه دوم امسال با مقدار جزئی قاچاق لیمو ترش مواجه بودهایم اما دیگر خبری از قاچاق سیب یا پرتقال مصری مانند سال گذشته نبوده است.
مدیرکل دفتر مبارزه با قاچاق کالای هدف ستاد در مورد توضیحات بیشتر قاچاق میوه طی هفته گذشته که در استانها بسیار به آن پرداخته شده و وزیر صنعت نیز ۲ روز اخیر مهر تائید بر آن گذاشت، گفت:اگر بگوییم در میادین میوه و ترهبار توزیع میوه قاچاق نداریم دروغ گفتهایم و حرف درستی نیست. در همین راستا طی هفته گذشته جلسهای را با شهرداری برگزار کردیم که نظارت خود را در این زمینه بیشتر کند چرا که میوهای که وارداتش به کشور ممنوع است قطعاً نباید از طریق میادین میوه و ترهبار یا فروشگاههای زنجیرهای توزیع شود.
وی اضافه کرد: همچنین در سطح میوه فروشیهای شهر اتحادیه فروشندگان میوه و سازمان حمایت موظف به جمعآوری میوههای قاچاق، تشکیل پرونده و ارسال به تعزیرات خواهند بود. جالب اینجاست که طی چند روز اخیر و به یکباره شاهد ورود میوههای نوبرانه تابستانه از جمله آلو قطره طلا، گیلاس، انگور و انواع گلها و میوههای آسیای جنوب شرقی مانند کاکتوس، ستاره دریایی، چیکو و نوعی انبه قرمز بودهایم که نمیتواند مربوط به کشوررهای همسایه باشد بلکه از کشور های دور ممکن است محموله بزرگی از طریق مرزها به طور قاچاق وارد کشور شده باشد.
مدیرکل دفتر مبارزه با قاچاق کالای هدف ستاد به این نکته اشاره کرد که ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز دستگاههای کاشف را مکلف کرده که نسبت به برخوردهای قاطع با واحدهای صنفی متخلف حتی فروشگاههای زنجیرهای وارد شوند و از شنبه برخورد با میوه قاچاق تشدید میشود.
وی یکی دیگر از مشکلات قاچاق میوه از مرزهای شرقی کشور را حمل این بارها توسط اتوبوسهای مسافربری عنوان کرد و گفت: ظرف یک روز گزارشی از اتوبوسهایی که از شرق کشور به پایانههای پایتخت وارد شده بودند تهیه کردیم و به طور متوسط از هر اتوبوس بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلو گرم میوه کشف شد که طی آن نامهای به سازمان پایانهها و مسافربری زدهایم که اتوبوسهای مسافربری حق جابجایی میوه را ندارند.
وی در مورد برخورد با کشف میوه قاچاق و مجازاتهای پیشبینی شده با آن در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت: طبق ماده ۱۸ قانون، نگهداری، عرضه و فروش هرنوع کالای قاچاق از جمله میوه توسط واحدهای صنفی علاوه بر ضبط کالا در مرتبه اول برابر با دو برابر قیمت کالا مشمول جریمه شده، در مرتبه دوم ۴ برابر قیمت کالا و در مرتبه سوم ۶ برابر قیمت کالا مشمول جریمه نقدی، نصب پارچه یا تابلو و تعطیلی محل کسب به مدت ۶ ماه است.