استان سیستان و بلوچستان استانی در جنوب شرقی ایران است که سالهاست که خشکسالی بر این استان سایه افکنده است. رودخانه هیرمند و دریاچه هامون دو شاهرگ حیاتی منطقه سیستان به شمار می‏روندکه این روزها از خشکی و بحران بی آبی رنج می‏برد.

به گزارش جهان اقتصاد؛ در سال‏های اخیر مشکلات بسیاری در منطقه سیستان از قبیل خشکسالی،طوفان‏های سهمگین، گردوغبارو... حادث شده است. از طرفی رودخانه هیرمند از کوههای بابا یغما در مرکز افغانستان سرچشمه گرفته و پس از طی بیش از هزار کیلومتر به مرز ایران در منطقه سیستان می‏رسد.این رودخانه سرچشمه تالاب بین المللی هامون بود که  با گذشت دو دهه این تالاب به سبب بروز خشکسالی و عدم رها سازی حق آبه ایران از افغانستان خشکیده است.ساخت سد کمال خان برروی رودخانه هیرمند و ولایت نیمروز افغانستان موجب جلوگیری از انتقال آب به ایران شده است و بارها مردم شهرستانهای زابل، زهک، هیرمند، نیمروز و هامون در شمال سیستان و بلوچستان دریافت حق آبه رودخانه هیرمند مطالبه کردند. این مساله شرایط را برای ساکنین این منطقه درتامین آب برای شرب دچارمشکل کرده است و معیشت آن‏ها رابه مخاطره انداخته است.

چندی پیش سروری نژاد، رئیس اداره آبخیزداری و حفاظت خاک اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سیستان و بلوچستان  در گفتگو با خبرنگار جهان اقتصاد در خصوص راهکار میان مدت و درازمدت و البته فوری برای برون رفت از چالش های جدی پیش روی ساکنین منطقه سیستان گفت: جهت استیفای به حق ساکنین خطه سیستان و مرزنشینانی که اگر وجود ذی وجودشان تا به حال نبود و علاقه و محبتشان نسبت به نظام و رهبر معظم انقلاب علیرغم تحمل مصائب زیادی مستدام نمی‏بود، بدون شک تا به حال در جنوب شرق ایران حوادث غیر قابل پیش بینی مشاهده می‏شد ، بنابراین باید دستگاه دیپلماسی وزارت امور خارجه کشور با عزمی راسخ جهت رفع مشکلات مردم منطقه تلاشی مضاعف تری مبذول فرمایند تا با اخذ حقابه این خطه، طبق معاهده 1351 دولت افغانستان نسبت به رها سازی آب اقدام نمایند. همچنین لازم است در گامی فراتر، متولیان وزارت امور خارجه با هماهنگی سایر دستگاه‌های مرتبط و با بهره‌گیری از پشتوانه‌های حقوقی، عرفی و رایج در عرصه‌های بین‌المللی و با عنایت ویژه به مباحث هیدروپلیتیک منطقه و با محوریت آب‌های مرزی و حق آب های زیست محیطی (تالاب‌های سه‎گانه هامون) بتوانند با ارائه برنامه‌ای جامع که برای هر دو کشور ایران و افغانستان و حتی جامعه جهانی که در اقدامی قابل تقدیر در سال ۲۰۱۵ تالاب هامون را به عنوان بخشی از عرصه زیست کره، ثبت جهانی نموده‏اند، راهبرد برد – برد را پیشه نموده، تا با انعقاد قراردادی جامع‌تر، به صراحت حقابه زیست محیطی تالاب‏های هامون نیز در آن لحاظ شود که اگر این رخداد میمون به وقوع بپیوندد، بدون شک برای مرزداران این منطقه گامی عملی، موثر، ماندنی و یادگار برجا خواهند گذاشت.

پیرو موضوع حقابه هیرمند قرار بود که وزیر نیرو به افغانستان سفر کند در این خصوص وی روز پنج شنبه 20 مردادماه در سفر به این کشور درباره موضوع حقابه و گسترش روابط دو کشور با مقامات دولت موقت طالبان تبادل نظر کرد.

**پذیرش طرف افغانستانی برای رهاسازی حقابه هیرمند

به تازگی وزیر نیرو در تشریح دستاوردهای سفر یک روزه خود به افغانستان گفت: در این سفر طرف افغانستانی پذیرفت که دیگر جریان آب به سمت شوره زار گود زره منحرف نشود و آب در مسیر طبیعی خود به سمت ایران جریان یابد.

علی‌اکبر محرابیان اظهار کرد: در خصوص معاهده ۱۳۵۱ با طرف افغان گفت‌وگو کردیم، مهمترین موضوعی که در ماه‌ها و سال‌های اخیر موجب عدم دریافت حقابه می‌شد، اجرای یک پروژه استکباری در نزدیکی مرز جمهوری اسلامی بود.

وی افزود: حقابه ایران از سد کجکی کشور افغانستان آزاد شده و به بند کمال‌خان در ٧٠ کیلومتری مرز ما می‌رسد.

وزیر نیرو خاطرنشان کرد: در جنوب منطقه بند کمال‌خان منطقه‌ای به نام گود زره وجود دارد که آب در پروژه استکباری حقابه هیرمند به آن منطقه انحراف پیدا می‌کند.

محرابیان گفت: در یکی دو سال اخیر با احداث این بند انحرافی، حقابه کشور ایران آزاد نمی‌شد.

وی با اشاره به گفت‌‌و‌گوهای خود با مقامات افغانی اظهار کرد: در این سفر طرف افغانی پذیرفت که دیگر آبی به سمت منطقه گود زره جاری نشود و آب در مسیر خود به ایران وارد شود.

وی با بیان اینکه حقابه ایران موضوع دیگری است که در این سفر به آن پرداختیم، افزود: در سال‌های نرمال ٨٢٠ میلیون مترمکعب حقابه جمهوری اسلامی ایران بود که قرار شد با توجه به شرایط بارشی کمیساران آب در این خصوص تشکیل جلسه بدهند و موضوع را بررسی کنند تا این حقابه آزاد شود.

وزیر نیرو در پایان بر اساس مذاکرات صورت گرفته اظهار امیدواری کرد که در روزهای پیش رو شاهد رهاسازی حقابه ایران باشیم.