صدبار اگر توبه شکستی بازآ...
سجاد بهزادی- دانش آموخته دکتری جامعه شناسی سیاسی
اخیرا عباس کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در مورد ثبت نام داوطلبان به انتخابات و تایید صلاحیت آنها توصیه کرده بود:« کسی که دو سه بار تایید صلاحیت نشده ما و خودش را به زحمت نیندازد…»
من اگر کدخدایی بودم کدخدامنشانه برخورد می کردم.سینه ام را فراغ می گرفتم و گشاده دل بودم و با منش و حکمت کدخدامنشانه مخالفان قانون و شرع را نیز بصورت مسالمت آمیز دعوت به حضور می کردم و بارها و بارها به آنها فرصت دوباره می دادم.
من اگر کدخدایی بودم بینش و نگاه بزرگانی چون ابوسعید ابوالخیر را الگوی خود قرار میدادم و آن عبارت معروفش را همیشه به یاد می داشتم و به رد صلاحیت شدگان دوره های قبل می گفتم:
باز آ باز آ هر آنچه هستی باز آ
گر کافر و گبر و بت‌پرستی باز آ
این درگه ما درگه نومیدی نیست
صد بار اگر توبه شکستی باز آ
من اگر کدخدایی بودم این سخن نغز بزرگان را هماره در سینه نگه می داشتم. آنجا که امام علی(ع) به مالک اشتر نامه می نویسد : «ای مالک! اگر شب هنگام کسی را در حال گناه دیدی، فردا به آن چشم نگاهش مکن ، شاید سحر توبه کرده باشد و تو ندانی.»
این توصیه هوشمندانه و انسانی علی (ع) به مالک، نشان از پاک دیدن همه ی افراد جامع دارد مگر این که خلافش در زمان خودش ثابت شده باشد.یعنی اگر فردی بارها گناه و خطا کرده باشد و از دید شورای نگهبان ردصلاحیت شده باشد، اجازه نداریم او را با همان چشم نگاه کنیم و به او توصیه کنیم دوباره و هزار باره ثبت نام نکند! شاید آنگونه که مولی علی (ع) می گوید همین شب قبل از ثبت نام توبه کرده باشد و ما ندانیم.
من اگر کدخدایی بودم هیچ رد صلاحیت شده ای را ملامت نمی کردم و با این توصیه که مجدد ثبت نام نکند او را از خود ناامید نمی کردم.مگر نه آن است که از کلام قرآن آموخته ایم « وَلاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ …» و از رحمت خدا نومید مباشید. بعد بلافاصله دلیل آن را هم فرمود:
… إِنَّهُ لاَ یَیْأَسُ مِن رَّوْحِ اللّهِ إِلاَّ الْقَوْمُ الْکَافِرُونَ ؛ زیرا جز گروه کافران، کسى از رحمت خدا نومید نمی شود. جناب سخنگو باید مراقب باشد با کلامش فردی را در تایید صلاحیت ناامید نکند. اگر نا امیدی بر جانی سایه افکند و آن را در کام خود فرو برد خود بزرگترین خطر برای نظام جمهوری اسلامی است.
شدت بدی این کار به حدی است که امام صادق( ع) آن را در زمره گناهان کبیره شمرده و می فرماید: یکی از گناهان کبیره «الْقُنُوطُ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ وَ الْیَأْسُ مِنْ رَوْحِ اللَّه‏» است.
جناب سخنگو حتما می داند نا امیدی ریشه در کفر دارد و بنا به فرمایش قرآن کریم ناامید نمی شوند مگر کسانی که کافرند.پس بر اساس کدام برهان از من انتظار دارد پس از دو یا سه بار رد صلاحیت ناامید شوم و دوباره امیدی به تایید صلاحیتم نباشد.
من اگر کدخدایی بودم به همه ردصلاحیت شدگان دوره های قبل اتفاقا توصیه می کردم با شوق و قدرت باز آیید. شاید حضور مجدد شما مصداق آیه شریفه ی «فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ خَیْراً یَرَهُ وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّهٍ شَرّاً یَرَهُ‏ »باشد.
این همان آیه ای است که شورای نگهبان می بایست همیشه به آن حساسیت عمیقی نشان دهد. این آیه یکی از قوانین انسانیت است که خداوند مسئولیت انسان را از جنبه فردی و جنبه اجتماعی مورد تاکید قرار داده است.
من اگر جای جناب سخنگو بودم نگران ثبت نام هیچ کدام از ردصلاحیت شده های دوره های قبل نبودم و بلکه ثبت نام آنها را این بار با دقت بیشتر بررسی می کردم شاید به قدر یک مثقال در دوره های قبل بر کسی جوری صورت گرفته باشد و خدای ناکرده مسئولیت اخلاقی و اجتماعی آن به گردن شورا باشد.
یک مثقال که خداوند در قرآن کریم به آن تاکید دارد در علم امروز ما همان قانون احتمالات است.اگر یک در هزارم هم احتمال داده شود کسی درثبت نام دوره های قبل به صورت ناخواسته مورد اجحاف قرار گرفته باشد،شاید با ثبت نام دوباره این خسران جبران شود و فردای قیامت مثقالی شر و بدی بر گردن ما نباشد.
جناب کدخدایی عزیز؛نظام جمهوری اسلامی تا زمانی بیمه است که شورای نگهبانش نه دو بار و چند بار، بلکه هزاران بار فردی را به دلایل درست یا نادرست ردصلاحیت می کند و از درگاه خود بیرون می کند اما او به جبهه آنچه شما "دشمن "می خوانید نمی رود و با امیدواری دوباره دل به تایید شما می سپارد.پس چرا به او توصیه شود که نیاید!
اینکه فرد بعد از چند بار رد صلاحیت دوباره می آید نشانه ی ظرفیت نظام و امید به اصلاحات است.پس چرا این ظرفیت را با توصیه های خود محدود کنیم.بنیاد روحی بشر بر امید سرشته است و جامعه کنونی ما بیش از هر زمان به اصلاحات و آشتی ملی نیاز دارد.بی اعتنایی به هر کدام از این واژه ها و مفاهیم، به اندوه و ویرانی بیشتر وضعیت موجود کمک می کند.