رونق پر مخاطره بازار بورس در روزهایی که چراغ سبز این بازار به گستره تحقق آمال و آروزهای افراد بلند پرواز تبدیل شده‌است و البته موجب شده گروهی از کارشناسان نگران تبعات قرمز شدن ناگهانی این تابلو باشند، حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به اتاق تهران آمد تا موضوع اصلی پانزدهمین نشست هیأت نمایندگان بررسی نقاط ضعف و قوت بازار سهام باشد.
رونق پر مخاطره بازار بورس در روزهایی که چراغ سبز این بازار به گستره تحقق آمال و آروزهای افراد بلند پرواز تبدیل شده‌است و البته موجب شده گروهی از کارشناسان نگران تبعات قرمز شدن ناگهانی این تابلو باشند، حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به اتاق تهران آمد تا موضوع اصلی پانزدهمین نشست هیأت نمایندگان بررسی نقاط ضعف و قوت بازار سهام باشد.
به گزارش جهان اقتصاد، روز گذشته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در جمع نمایندگان فعالان اقتصادی پایتخت حضار شد تا در گفتگویی دو سویه نقاط ضعف و قوت بازار سهام در دوره اقبال عمومی تحلیل، پیشنهادات و انتقادات مطرح و در نهایت به سؤالات پاسخ داده‌شود.
در ابتدای این نشست رئیس اتاق بازرگانی تهران با تبریک به جعفر سرقینی که به عنوان سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت منصوب شده، گفت: امیدوارم رئیس‌جمهور هرچه سریع‌تر تکلیف این وزارتخانه را که چند ماهی است بدون وزیر اداره می‌شود، روشن کنند و تصمیم بگیرند تا این وزارتخانه از بلاتکلیفی خارج شود.
رئیس اتاق تهران در ادامه با اشاره به رد قطعنامه آمریکا علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، گفت: وظیفه خودم می‌دانم رأی ندادن جامعه جهانی به‌پیش‌نویس قطعنامه آمریکا در شورای امنیت را به همه کارآفرینان و دستگاه دیپلماسی کشور تبریک بگویم. فراموش نکنیم همین قطعنامه‌ای که هفته گذشته رأی منفی جامعه جهانی را گرفت توسط کشورهایی رد شد که قبل از برجام هم به این قطعنامه و هم به قطعنامه‌های تحریمی رأی داده بودند. امروز شاهدیم همان کشورها به این قطعنامه رای ندادند و این از ثمرات مهم برجام است که با تلاش و از سوی دستگاه دیپلماسی کشور صورت گرفت و ما باید قدردان این عزیزان باشیم.
او در ادامه به سخنانش در جلسه گذشته هیات نمایندگان اتاق تهران و مساله ۲۷ میلیارد دلار ارز بازنگردانده حاصل از صادرات که از سوی رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام شده بود، اشاره کرد و گفت: جدا از اینکه این عدد چقدر واقعیت دارد و میزان دقیق آن چه عددی است، ما مکاتباتی با بانک مرکزی انجام دادیم تا فهرست صادرکنندگانی که ارزشان را برنگردانده‌اند و میزان ارزی که بازنگشته را برای اتاق تهران ارسال کنند. خوشبختانه این اتفاق رخ داد و بانک مرکزی فهرستی از اشخاص را همراه میزان ارز برگشت نشده ارسال کرد؛ اگرچه این فهرست رقم اندکی از ۲۷ میلیارد دلاری است که عنوان شده. در دو هفته گذشته ما جلسات متعددی را برای بررسی این مساله تشکیل دادیم و تاکنون مذاکراتی با بیش از ۹۰ شرکت، بنگاه و افرادی که در این فهرست قرار دارند در حضور نمایندگان بانک مرکزی انجام دادیم.
مسعود خوانساری دلایل اصلی بازنگشتن ارز حاصل از صادرات این اشخاص را “عدم هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف مانند گمرک، سازمان توسعه تجارت، بانک مرکزی”، “نبود سامانه متحد که همه بتوانند از اطلاعات آن استفاده کنند” و “صدور بخشنامه‌های متعدد و عدم آگاهی بعضی از صادرکنندگان از دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های صادره” عنوان کرد. او گفت: تاکنون جلسات بسیار خوبی تشکیل‌شده است و توانسته‌ایم مقدار زیادی از مشکلاتی که موجب کُندی بازگشت ارز شده را بررسی کنیم؛ خوشبختانه بانک مرکزی هم همکاری بسیار خوبی دارد اما ای کاش این هماهنگی پیش از اعلام مساله و بیان آمار و ارقام صورت می‌گرفت. ای‌کاش این هماهنگی‌ها بین دستگاه‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی وجود داشت تا هم کارها سریع‌تر انجام می‌شد و هم اینکه خوب و بد و تر و خشک را به یک چوب نمی‌راندیم. به طور طبیعی اشخاص خاطی در هر رشته فعالیتی وجود دارند اما همه را مشمول سختی و تنبیه قرار دادن درست نیست.
مسعود خوانساری در ادامه صحبت‌هایش به موضوع کسری بودجه پرداخت و گفت: این موضوع در جلسات متعدد در اتاق تهران مطرح‌شده و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه در سال جاری وجود دارد. تاکنون دولت از طریق فروش اوراق قرضه دولتی و عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس (که امیدواریم سرعت بیشتری بگیرد) توانسته است تا اندازه‌ای این کسری را جبران کنند. بحثی که هفته گذشته از سوی رئیس‌جمهور اعلام شد، ارائه اوراق سلف نفتی بود که به‌صورت ریالی عرضه می‌شود. دکتر همتی اعلام کردد این اوراق به‌صورت فروش قطعی، تحویل دو سال آینده است و برای آن دو ویژگی اصلی طرح کردند. اول اینکه انتظارات تورمی را مدیریت می‌کند و دوم اینکه نسبت به اوراق قرضه قابل مدیریت‌تر است و هم‌زمان سود بیشتری را ارائه می‌دهد. اما انتظار بود قبل از اینکه این موضوع به‌عنوان یک خبر ناگهانی اعلام شود؛ به‌صورت کارشناسی مطرح و جوانب مختلف آن بررسی می‌شد. انتظار ما این است که در شرایطی که تورم شدید در کشور وجود دارد و هرروز تعداد زیادی از خانواده‌ها را درگیر می‌کند، مسئولان به‌جای اینکه مطالب خود را در مخالفت یا موافقت با هم از همان ابتدا در رسانه‌ها بیان کنند، با هماهنگی بین دستگاه‌ها موضوعات را طرح کنند.
در ادامه این جلسه و با حضور یافتن حسن قالیباف اصل، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، بررسی وضعیت بازار سهام در دستورکار این نشست قرار گرفت. ابتدا رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران با اشاره به جلساتی که این کمیسیون برای بررسی وضعیت بازار سرمایه برگزار کرده است، پرسش‌هایی را خطاب به رئیس سازمان بورس اوراق بهادار مطرح کرد.
فریال مستوفی گفت: پرسش اول این است که چه چشم‌اندازی از رشد و آینده بازار وجود دارد؟ همچنین چگونه قرار است رشد مستمر بازار به سمت ثبات پایدار حرکت کند؟ سوال سوم این است که آیا تامین کسری بودجه دولت، نخستین هدف متولیان بازار است؟ تدابیر سازمان بورس در مورد مدیریت ریزش‌های احتمالی چیست.
این عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به اینکه بخشی از نقدینگی موجود در بازار مربوط به سرمایه‌های خانوادگی است، این پرسش را مطرح کرد که میانگین سرمایه مردم به چه میزان است و در صورت اصلاح شدن روند بازار کدام دهک‌ها بیشتر متحمل آسیب می‌شوند. فریال مستوفی همچنین در مورد وضعیت مجوزدهی به کارگزاری‌ها نیز سوال مطرح کرد و پرسید: با توجه به رشد سرمایه‌گذاری‌ها در این بازار چه تعداد صندوق به تازگی شروع به کار کرده است؟
پس از این صحبت‌های ابتدایی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سخنان خود را با این جمله آغاز کرد که در حال حاضر، بازار سرمایه به جایگاه واقعی خود در اقتصاد ملی نزدیک شده و نقش خاص خود را در اقتصاد کشور ایفا می‌کند.
قالیباف‌اصل سپس به رشد و جهش اتفاق افتاده در بازار سرمایه طی مدت سال جاری اشاره کرد و با بیان اینکه سال گذشته در مجموع ۸۲۰ هزار کد معاملاتی در بورس صادر شده بود، یادآوری کرد که این میزان طی مدت گذشته از سال جاری، به ۴.۵ میلیون کد رسیده است. به گفته وی، در حال حاضر ۵۰ تا ۶۰ درصد تازه‌واردان به بازار سرمایه، به طور میانگین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان وارد بازار سرمایه کرده‌اند. وی در عین حال تصریح کرد که هر روز ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار کد بورسی جدید صادر می‌شود.
قالیباف‌اصل در ادامه به رقم پول جدید وارد شده به بازار سرمایه اشاره کرد و افزود: از ابتدای امسال تاکنون در حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان پول جدید وارد این بازار شده است در حالی که سال گذشته در مجموع این میزان ۳۵ هزار میلیارد تومان بود.
رئیس سازمان بورس با بیان اینکه این میزان از نقدینگی در صورتی که به هر بازار دیگری سرازیر شود، رشد تورم را به همراه خواهد داشت، تاکید کرد که این نقدینگی حجیم را باید در بازار سرمایه حفظ کرد. وی افزود: در بازار سرمایه در تلاش هستیم تا به همان میزان که نقدینگی جدید وارد بورس می‌شود، عرضه جدید نیز صورت گیرد.
حسن قالیباف‌اصل سپس، تقویت سمت عرضه را یکی از اقدامات جدی بازار سرمایه عنوان کرد که در پیش گرفته شده و یادآور شد که از دیگر برنامه‌های سازمان بورس، افزایش سهام شناوری است و افزود: در حال حاضر سهام شرکت‌ها در بازار سرمایه بالاتر از ۲۷ درصد است که جای رشد دارد.
وی همچنین افزود: از دیگر اقدامات سازمان بورس این است که برای اولین بار شرکت‌ها را مجاز کردیم که در بورس سهام ممتاز داشته باشند و شرکت‌ها بتوانند با حفظ کرسی‌های مدیریتی خود، مابقی سهام شرکت را در بورس عرضه کنند که به این ترتیب، نگرانی از کنترل شرکت نیز برطرف می‌شود. البته برای شرکت‌هایی که از قبل در بورس بوده‌اند، نمی‌توانیم اجازه داشتن سهام ممتاز بدهیم اما برای این بخش از شرکت‌ها نیز صندوق تامین مالی را در نظر گرفته‌ایم.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار سپس به یکی از مصوبات دولت طی سال جاری اشاره کرد و افزود: بر اساس این مصوبه، به شرکت‌هایی که در اختیار نهادهای عمومی غیردولتی و دستگاه‌های دولتی هستند این مجوز داده شد که حداقل سهام شناور این شرکت‌ها در بازار سرمایه ۲۵ درصد باشد که اتفاق خوبی بود.
حسن قالیباف‌اصل سپس به برخی گلایه‌ها مبنی بر روند کُند پذیرش شرکت‌ها در بورس، اشاره کرد و با بیان اینکه وی این ادعا را قبول ندارد، افزود: در حال حاضر، شرکت‌هایی که صورت‌های مالی آنها شفاف و آماده باشد، ظرف کمتر از یک ماه پذیرش می‌شوند، با این حال طی سال جاری دستورالعمل پذیرش شرکت‌ها در بورس تسهیل شده و با واگذاری کل فرآیند پذیرش به سازمان بورس تهران و فرابورس، به روند پذیرش‌ها را سرعت داده‌ایم.
در ادامه، قالیباف اصل با بیان اینکه پذیرش‌ها در بازار سرعت گرفته است، عنوان کرد که در یک ماه گذشته، در فرابورس ۱۰ شرکت پذیرش شده‌اند. اکنون نیز ۱۰۰ شرکت در خواست پذیرش در فرابورس را دارند و ۵۰ شرکت نیز خواهان پذیرش در بورس هستند. او با اشاره به اینکه آزادسازی سهام عدالت یک فرصت است، گفت: ۳۰ درصد از سهامداران دولت روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده و سایرین سهامدار شرکت‌های استانی خواهد شد.
رئیس سازمان بورس ادامه داد: در سال‌های گذشته به کرات شنیده‌ایم که طبقه متوسط کوچک شده است. اکنون بازار سرمایه این امکان را فراهم کرده است که طبقه متوسط بتواند سهامدار بنگاه‌های اقتصادی باشند و کارآفرینان نیز به امور خود مشغول باشند.
او همچنین به بزرگ نبودن بنگاه‌های اقتصادی در ایران اشاره کرد و گفت: اقتصاد ایران برای رشد و توسعه به بنگاه‌های بزرگ نیاز دارد و بنگاهی در مسیر بزرگ شدن قرار می‌گیرد که سهامی عام شود. این ساختار مدرن بوده و در دنیا نیز پذیرفته شده است. بازار سرمایه ساختار مناسبی برای بزرگ شدن بنگاه‌ها فراهم کرده است.
وی در مورد فعالیت صندوق‌ها در بازار سرمایه گفت: از سال ۱۳۸۷ که نخستین مجوز صندوق‌های سرمایه‌گذاری صادر شد، تا پایان سال گذشته ارزش دارایی این صندوق‌ها ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بود که اکنون به عدد ۳۵۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
قالیباف اصل سپس به ارقام تامین مالی از طریق بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: سال گذشته حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان از طریق این بازار تامین مالی صورت گرفته است و امسال این رقم در پنج ماه نخست سال معادل۲۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است. همچنین ارزش عرضه‌های اولیه در سال گذشته ۵ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان برآورد شد که امسال در این رقم ۵ ماه نخست سال به ۲۰ هزار میلیارد تومان رسیده است.
