دولت باید به پروژههای بهینهسازی و صرفهجویی انرژی به عنوان یک پروژه تولید انرژی نگاه کند؛ به این معنا که به هر پروژه افزایش تولید حاملهای انرژی «مانند ساخت نیروگاه یا پالایشگاه» تنها در صورتی مجوز داده شود که پروژه آلترناتیو برای آزاد کردن همین میزان انرژی از طریق صرفهجویی وجود نداشته باشد، به این صورت این مسئله در مسیر اصلی فعالیت شرکتهای انرژی قرار میگیرد.
غلامحسن حسنتاش، کارشناس حوزه انرژی، در گفتوگو با خبرنگار جهان اقتصاد ضمن بیان مطلب فوق اظهار کرد: مهمترین چالش پیش روی انرژی را بهینه نبودن تقاضا و مصرف انرژی و نامطلوب بودن شاخص شدت انرژی است و حل مشکلات انرژی داخلی و کمبودها و ناترازیها و افزایش توان صادراتی حاملهای انرژی و کمک به تولید صیانتی میادین نفتی و آزادکردن گاز بیشتر برای تزریق به این چالش کمک خواهد کرد.
وی تصریح کرد: برای این که شاخص شدت انرژی در ایران را به متوسط دنیا برسانیم، ۴۰ درصد پتانسیل صرفهجویی و آزاد کردن انرژی داریم که بیش از ۱۱۰ میلیارد مترمکعب گاز در سال به ارزش بیش از ۲۰ میلیارد دلار و همچنین بیش از ۲۶۰ میلیون بشکه فرآوردههای مختلف نفتی به ارزش بیش از ۱۵ میلیارد دلار میشود.
حسنتاش ادامه داد: هزینه بهینهسازی و آزاد کردن یک واحد انرژی اغلب از هزینه تولید همان واحد انرژی کمتر است و ضمن این که کاهش آلایندهها و آثار مثبتی روی اقتصاد کلان و بهرهوری ملی و ایجاد اشتغال را نیز به دنبال دارد.
وی معتقد است: قیمت انرژی در کشور منطقی و درست است؛ ولی حداقل در بحث بهینهسازی و بهرهوری انرژی در شرایط ایران، افزایش قیمت مسئله را حل نمیکند و موجب ارتقای بهرهوری انرژی نمیشود.
وی عنوان کرد: بیثباتی اقتصادی و ساختار تورمی که براین سرمایهگذاری هم مانند همه سرمایهگذاریها تاثیر منفی میگذارد و انتظارات تعدیل تورمی قیمت مانع سرمایهگذاری میشود و دولت در اقتصادی مانند اقتصاد ایران، بزرگترین مصرفکننده و سرمایهگذار است.
این کارشناس حوزه انرژی خاطرنشان کرد: شرایط تورمی ناشی از آزادسازی، بیشترین اثر را بر روی دولت بزرگی چون دولت ایران خواهد گذاشت مطالعهای که در دوره برنامه سوم صورت گرفت، نشان داد که به ازای هر واحد اضافه درآمدی که برای دولت از طریق شوک درمانی حاصل شد، هزینههای مصرفی دولت با ضریب ۱.۲۴ برابر و هزینههای سرمایهای دولت ۱.۴۶ برابر افزایش مییابد و بنابراین حتی درآمد دولت هم افزایش نمییابد.
وی با اشاره به اینکه یکی از ذهنیتهایی که در بحث قیمتگذاری باید اصلاح شود مسئله تعریف یارانه است گفت: با مسئله یارانه به شکلی برخورد میشود که گویی یک روزی عدهای تصمیم گرفتهاند که به انرژی، یارانه پرداخت کنند و این تصور اشتباه است.
وی افزود: مشکل ما این است که در یک لوپ تورمی قرار گرفتهایم و به شکلی که قیمتهای انرژی را بالا میبریم و باز سطح عمومی قیمتها بالا میرود و باز دوباره قیمت نسبی یا حقیقی حاملهای انرژی پایین میآید و اسم این فاصله سطح عمومی قیمتها با قیمت حامل انرژی را یارانه انرژی گذاشتهایم.
حسنتاش تاکید کرد: این یک یارانه تصمیمگیری شده و انتخاب شده نیست، بلکه این یارانه از جانب وضعیت خراب اقتصاد کلان کشور و ساختار تورمی کشور تحمیل شده است و اگر این را درک نکنیم در این دور باطل باقی میمانیم.
وی عنوان کرد: منظور از راهکارهای غیرقیمتی این است که میتوان پروژهها و طرحهایی را تعریف و روی آنها سرمایهگذاری کرد تا در اثر اجرای آنها مصرف انرژی و آلایندهها کاهش پیدا کند و برای میزان مشخصی کالا یا خدمات، انرژی کمتری مصرف میشود.
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این همه قوانین و مقررات، راهکار غیرقیمتی اجرایی نمیشود، گفت: دلایل آن اشکال ساختاری در بخش انرژی، فقدان برنامه جامع انرژی، محدود بودن بازارهای صادراتی به دلایل شرایط بینالمللی، اشکال ساختاری در جایگاه متولیان بهینهسازی، مشکل تفاوت قیمتهای داخلی و بینالمللی، ضعف فرهنگ بهرهوری در کشور، تعارض منافع ذینفعان، مشکل تامین سرمایه، مشکلات قرارداری و حقوقی و خصوصا وسوسه طرفداران راه حل قیمتی و شوک درمانی است.
وی با ذکر این که من با زیاد کردن قیمت برای ثروتمندان مشکل ندارم، افزود: بعضیها میگویند بروید از پرمصرفها بگیرید، اما من با آن مخالف هستم. پرمصرف ممکن است فقیر یا طبقه متوسط باشد که توان بهرهور کردن تجهیزات خود را نداشته باشد، اما میتوان از ثروتمندان خصوصا در مورد برق و گاز که کنتور و اطلاعاتش موجود است قیمت تمام شده گرفته شود ولی افزایش عمومی قیمت را به صلاح کشور نمی دانم.
حسنتاش در پایان تاکید کرد: مسئله بهرهوری انرژی مسئله خطیری برای کشور است و با شوکدرمانی و قیمت حل نمیشود و باید از دولت و دستاندرکاران بخواهیم که از این طرحهای غیرقیمتی برای بهرهوری انرژی حمایت کنند و ما در این زمینه کار جدی نکردهایم و حتی عملکرد تعهداتی که دستگاهها در این زمینه داشتند نزدیک به صفر بوده است.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه