سجاد بهزادی-روزنامه نگار
حالا همه نگرانیهای جمعیت این شده است که ایران طی چند سال آینده یکی از سالخوردهترین کشورهای دنیا و در ۳۰سال آینده پیرترین کشور جهان میشود.این چالش البته مخصوص ایران نیست و مسئلهای جهانی است.تحقیقات نشان میدهد در طول ۳۰ سال آینده، سالمندان حدود ۲۰ درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهند و سازمان بهداشت جهانی تخمین زده تا سال ۲۰۵۰ جمعیت سالمندان به دو میلیارد نفر برسد.
بر اساس آمارهای رسمی، جهان ما هر روز پیرتر می شود. گفته می شود تقریبا ۹۰۰ میلیون نفر در جهان بالاتر از ۶۰ سال سن دارند و تا سال ۲۰۵۰، ۲میلیارد نفر یا ۲۲درصد از جمعیت کره زمین در این سن خواهند بود، درحالی که در سال ۲۰۱۵، این جمعیت ۹۰۰ میلیون نفر بوده است و امروزه ۱۲۵ میلیون نفر در سن ۸۰ سال یا بیشتر هستند.
اما به راستی چه کسانی و با کدام شعار و برنامهریزی سبب شده اند جمعیت ایران، به سوی سالخوردگی برود و چرا گفته میشود وضعیت سالخوردگی جمعیت در کشور ایران بحرانیتر از دیگر کشورهای جهان است؟
به اعتقاد کارشناسان، موالید در کشور از سال ۹۵ تا کنون سیر نزولی دارد و جمعیت زنان سالمند رو به افزایش است. براساس استانداردهای جهانی، اگر آمار جمعیت سالمندی نسبت به سایر گروه های سنی در یک کشور به ۷ درصد برسد، به این معنی است که جامعه در حال عبور از فاز اول پیری است.این شاخص در کشور ما ۱۰ درصد است که اگر این رقم به ۱۴ درصد برسد، وضعیت نگران کننده خواهد بود.
ایسنا گزارش داده است «از سال ۹۵ تا ۱۴۰۰ به طور متناوب هر سال میزان باروری و موالید سیر نزولی داشته و متاسفانه در طول نیم قرن گذشته پایینترین نرخ موالید در سال ۹۸ با ۱۲ درصد کاهش گزارش شده است.»
این آمار به آن معنی است که کمتر از ۳۵ سال دیگر یک سوم جمعیت ایران سالمند خواهد بود؛ اما پرسش اصلی اینجاست که چه اتفاقی افتاده است که انگیزه فرزندآوری در میان خانوادههای ایرانی به شدت کاهش یافته و همه نگران سالخوردگی درجامعه ایران هستند؟
زمانی جامعه به پیری میگراید وفرزندی متولد نمیشود که فقر در جامعه اوج میگیرد و زوج ایرانی سالهای عمرش میگذرد و شهامت بچهدار شدن ندارد و از آینده بیمناک است.
بحران قیمت خوراکیها تشدید شده و فقر در سفره ۲۵درصد ایرانیان جا خوش کرده است.جدیدترین گزارش مرکز آمار تأیید میکند که از بین ۵۳ قلم کالاهای خوراکی منتخب، قیمت ۴۰ قلم کالا در محدوده بحران قرار دارد و رشد تورم ماهانه بالای ۲ درصد را تجربه کرده است.
رشد جمعیت به دنبال سیاست کسانی متوقف شد که قدرت خرید غذای مردم را کاهش دادند به طوری که گفته می شود قدرت خرید غذا در ایران به کمترین سطح ۲۰ سال اخیر رسیده است.
گزارشهای مرکز آمار نشان میدهد که تورم برخی خوراکیها سه رقمی شده است! بهعنوان مثال رشد قیمت برخی اقلام خوراکی و ضروری خانواده که در سال ۹۷ حدود ۱۲ تا ۱۳هزار تومان بوده است، نشان میدهد در طول سه سال بیش از ۵۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است. با این وضعیت چگونه میشود با رشد ۵۰۰ برابری اقلام خوارکی، فرزندآوری داشت و جمعیت را جوان نگه داشت. مگر فرزندی که به دنیا میآید غذا نمیخواهد؟
کسانی جمعیت ایران را سالخورده کردند که عملکرد شان سبب شده است جمعیت بالایی از زنان وجوانان این کشور به دلایل مختلف از جمله مشکلات اقتصادی ازدواج نکنند و در بازه سنی تجرد قطعی باشند.
مطابق با آخرین سرشماری کشور، حدود ۳۶ درصد از جمعیت زنان جوان ۱۵ تا ۳۴ سال کشور را دخترانی تشکیل می دهند که هنوز ازدواج نکرده اند و حدود ۲.۳ درصد از زنان ۴۵ ساله و بیشتر در بازه سنی تجرد قطعی قرار دارند.
امروز گفته میشود در مقابل هر ۱۰۰ دختر در سن ازدواج ۱۹۱ پسر در سن ازدواج داریم و میتوان گفت نسبت پسران ازدواج نکرده دو برابر دختران است.
کسانی جامعه را پیر و انگیزه فرزندآوری را کاهش دادند که ارزش پول ملی را به خاک سیاه نشاندند و قدرت خرید مردم را پایینتر بردند.
رییس کمیته دستمزد شورای اسلامی کار میگوید«قدرت خرید کارگران در شش ماه نخست سال ۳۲درصد کاهش یافته است.» امروز ارزش واقعی یارانه مردم فقط ۱۷۰۰ تومان است.در شروع هدفمندی یارانهها و آغاز توزیع یارانههای ۴۵هزار تومانی ارزش یک دلار هزار تومان بود. اکنون قیمت دلار صرافی ملی به بیش از ۲۶ هزار تومان رسیده است.
همین کاهش ارزش پول ملی باعث شده که ارزش واقعی یارانه به ۱۷۰۰ تومان برسد. این درحالیست که اگر قرار بود یارانه نقدی نیز به مانند دلار یا حداقل به اندازه رشد دلار افزایش یابد اکنون یارانههای ۴۵ هزار تومانی باید به رقمی حدود ۱٫۲ میلیون تومان میرسید.
وقتی فرزندآوری متوقف شد که آرزوی خرید خانه برای یک زوج جوان تقریبا به امری ناممکن تبدیل شد.مگر میشود مسکن نداشت و فقر از در و دیوار جامعه بالا رود و شعار فرزندآوری داد.سخنگوی کمیسیون عمران مجلس انقلابی میگوید«با درآمد کنونی اقشار متوسط جامعه و هزینههای سرسام آور زندگی، خانه دار شدن به رویا تبدیل شده به نحوی که بر اساس آمار مسئولان مدت انتظار دهک اول برای خانه دار شدن به حدود ۱۷۸ سال رسیده است.»
در ادامه یادداشت نمیدانم کدام آمار فقر و فلاکت جامعه ایران را تحلیل کنم که همگی سبب پیری جمعیت و مانع فرزندآوری هستند.
مگر فرزندآوری، داشتن جمعیت جوان و کاستن از جمعیت سال خورده که روز وشب به ظاهر موجب نگرانی مسئولان هست؛ ارتباط مستقیمی با این مولفه ها ندارد.در جامعهای که یک چهارم جمعیت آن در معرض فقرغذایی قرار دارند، نزدیک به ۴۰ میلیون نفر از مردم به کمکهای معیشتی و یارانهای برای ادامه زندگی خود نیازمندند و با تورم ۵۶ درصدی قیمت گوشت روبرو هستند چگونه می توان شعار فرزندآوری داد.
بررسی که در مورد هرم جمعیتی و توزیع ثروت و فاصله طبقاتی در ایران شده است نشان می دهد از جمعیت ۸۵ میلیونی، فقط ۴ میلیون نفر در ایران زندگی خوبی دارند!
در جامعه ای که در آن از هر سه ایرانی، یک نفر زیر خط فقر باشد چگونه انتظار فرزندآوری و کاستن از سال خوردگی داری؟برای نخستین بار به شکل رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی با عنوان «پایش فقر»، خط فقر رسمی کشور را منتشر کرد. براساس این گزارش، نرخ فقر در سال ۱۳۹۸ حدود ۳۲ درصد محاسبه شده است. این عدد به این معناست که در سال ۹۸ تعداد افرادی که کمتر از میزان خط فقر درآمد داشتهاند، حدود یکسوم جمعیت را تشکیل دادهاند و این یعنی از هر سه نفر، یک نفر زیر خط فقر، درآمد داشته است.
امروز سالخوردگی جمعیت هم بحرانی است کنار دیگر بحرانهای جامعه ایران. دردی است در کنار دیگر دردهای جامعه ایران که هیچ راهکار اساسی و پایدار برای آن دیده نمی شود.
مجلس انقلابی برای رهایی از این بحران می گوید پول می دهیم شما فرزند بیاورید. طرحی اعلام شده است بنام «طرح جوانی جمعیت»؛ در این طرح به فرزند اول ۱۰ میلیون، دوم ۲۰ میلیون، سوم ۳۰ میلیون در بدو تولد تعلق میگیرد. یعنی اگر تا تولد فرزند سوم، تورم کنونی کشور افزایش نیابد پدرخانه با جمع این پول می تواند یک کولر ویا یک یخچال برای خانه بخرد.
این راهکارها نه تنها دردی را دوا نمیکند بلکه به معنای فرو رفتن در بحرانی تازهتر خواهد بود.برای حل تمام بحرانها باید متخصصها را درگیر کرد. به قول دکتر سریعالقلم «حکمرانی، یک تخصص است مثل پزشکی».
نمی توان ایدئولوژیک با مشکلات و بحرانها برخورد کرد. نمیتوان در هوای افزایش جمعیت راهکارهایی داد که همان راهکارها خودش بحران را بازتولید کند.
اگر شهروندان یک کشور، صبح از خواب بیدار شوند و ناگهان ببینند که ارزش داراییهایشان نصف شده است؛ شما با چه انگیزهای از آنها طلب فرزندآوری دارید. باید ثبات داشت و اندیشههای کهنه را اصلاح کرد و ریشه بحرانها را نادیده نگرفت و در همان مسیر گام برداشت. اگر غیر از این باشد همچنان فرزندی متولد نخواهد شد وجامعه هر سال پیرتر می شود.
تصور پیری جامعه ایران(از هر ۳نفر یک نفر بالای ۶۰ سال) بسیار تلختر از کروناست. از تجربههای جهانی استفاده کنید و اجازه ندهید دوباره کشور، به یکباره در یک پاندمی مرگ گرفتار شود. فردا خیلی زود فرا میرسد...
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه