جمعه 10 فروردین، 1403

کدخبر: 133779 17:32 1399/11/29
با بودجه 1400 مشکلات مردم را حل کنید

با بودجه 1400 مشکلات مردم را حل کنید

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
با بودجه 1400 مشکلات مردم را حل کنید

با بودجه 1400 مشکلات مردم را حل کنید

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

مهدی نظیفی، تحلیلگر اقتصادی

مرکز پژوهش‌های مجلس، گزارشی با عنوان «بررسی عملکرد قانون بودجه و عملکرد مالی دولت در سال ۱۳۹۸» منتشر کرد. در این گزارش آمده: در بودجه سال ۱۳۹۸ با رقم مصوب ۴۴۸ هزار میلیارد تومان، میزان برآورد منابع حاصل از صادرات نفت و فراورده‌های نفتی بیش از واقع بود. همان‌طور که کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی کرده بودند دولت کسری بودجه‌ای در حدود ۱۷۵ هزار میلیارد تومان داشت که ۴۴هزارمیلیارد تومان آن با مجوز قانون بودجه شامل انتشار اوراق مالی اسلامی تامین شد. با احتساب مجوزهای خارج از بودجه، عملکرد منابع و مصارف برابر با حدود ۹۴ درصد میزان مصوب است. این درصد بالای تحقق باوجود کاهش شدید درآمدهای نفتی، ناشی از سهم بالای استقراض (انتشار اوراق مالی اسلامی و استفاده از منابع صندوق توسعه ملی حدود ۴۰ درصد منابع) بوده ولی عملکرد درآمدهای دولت در سال ۱۳۹۸ برابر با ۹۱ درصد میزان مصوب بود که نسبت به سال قبل ۱۸ درصد رشد داشته است. سهم درآمدهای مالیاتی از کل منابع وصولی دولت درسال ۱۳۹۸ بالغ‌ بر۳۲ درصد است که نسبت به سال ۱۳۹۷ حدود ۳۰ درصد رشد داشته، پایین تر بودن این رشد در برابر نرخ تورم، بیانگر عدم افزایش (و حتی کاهش) درآمدهای مالیاتی حقیقی کشور است. وصولی گمرک جمهوری اسلامی ایران نسبت به سال ۱۳۹۷ حدود ۸ درصد افزایش‌یافته است که در مقایسه با نرخ تورم، بیانگر کاهش قابل ‌توجه مقدار حقیقی این منبع درآمدی است. منابع حاصل از نفت و فراورده‌های نفتی حدود ۳۹ هزار میلیارد تومان است که ۲۶ درصد رقم مصوب در بودجه سال ۱۳۹۸ و بیش از ۶۰ درصد کمتر از عملکرد سال 97 بوده و بیش‌برآورد منابع مالی، شناسایی منابع غیرواقعی در قانون بودجه، عدم افزایش منابع پایدار، عدم مدیریت هزینه‌های دولت، یکی از پیش‌ران‌های اصلی تورم سال98 در کشور بوده است.

معمارنژاد، معاون وزیر اقتصاد در مورد جزییات ۵۰۰هزارمیلیارد تومان تامین مالی دولت که به بهانه تامین کسر بودجه در سال 99 فقط از بازار سرمایه اتفاق افتاده گفت: «۶۷هزارمیلیارد تومان از محل افزایش سرمایه غیر از تجدید ارزیابی دارایی‌ها، ۴۳هزارمیلیارد تومان تجدید ارزیابی‌ دارایی‌ها، ۲۸هزارمیلیارد تومان عرضه ا‌ولیه، فروش۱۶۵هزار میلیارد تومان اوراق در بورس ، ۲۰۰هزارمیلیارد تومان ارزش سرمایه‌های پذیرفته شده در بورس تامین شده است.» (البته وصول مالیات از معاملات سهام به میزان چند برابر بودجه مصوب و ... را از قلم انداخت). قائم‌ مقام بانک مرکزی هم گفت: «فروش اوراق بدهی دولت توسط کارگزاری بانک مرکزی به میزان ۱۰۶.۷ هزار میلیارد تومان طی ۳۷ حراج برگزار شده در سال جاری تا تاریخ ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۹، نقش موثری در پرهیز از پولی شدن کسری بودجه دولت داشته است». اوپک هم در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد: «ایران در ژانویه 2021 برابر با بهمن 99 روزانه 2 میلیون و 84 هزار بشکه نفت تولید کرد». جالب توجه اینکه با وجود منابعی بسیاری که در سال 99 برای دولت تامین مالی شد، ارز ترجیحی را هم در بسیاری از کالاها حذف کردند، بانک مرکزی دلارهای خود را با قیمتهای حدود 30 هزارتومان فروخت، ولی باز هم تیم اقتصادی دولت بدلیل بی برنامگی و عدم توجه به موتورهای رشد اقتصاد با تکیه به عوامل درونزای اقتصاد کشور، در مدیریت اقتصاد ایران و جلوگیری از تورم افسار گسیخته در کشور در حدی ناموفق بودند که باعث تشدید بحرانهای اقتصادی، ورشکستگی شرکتها بویژه تولیدکنندگان، مهاجرت بیشتر نخبگان دانشگاهی و حتی پزشکان و پرستاران، افزایش فقر و نارضایتی اکثریت مردم به جان آمده از کاهش بیشتر قدرت خریدشان شد. معلوم نیست بالاخره تکنوکراتهای دولتی به جز خلق پول از هیچ، بالا بردن قیمت دلار، استفاده از تورم نجومی در بالاترین رکوردهای تاریخی کشور در سطح بالاترین نرخهای تورم در جهان، آیا چاره دیگری برای حل مشکلات اقتصادی بلدند؟

اکنون خبرهایی از برخی کاهشها در فشارهای تحریمی اقتصاد ایران، به بیرون درز می کند، رئیس بانک مرکزی وعده هایی از کاهش قیمت ارز در بازار و تحرکات ارزی بانک می دهد، که برخی آثار آنرا در نوسانات بازار ارز مشاهده می کنیم. از سوی دیگر برخی تغییرات جزئی در بودجه اصلاحی ارائه شده دولت به مجلس، نشان از رویکرد جدید دولت و مجلس در تسریع تصویب اصلاحیه بودجه 1400 داشت که خدابخشی نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در این مورد گفت: «درآمدهای مالیاتی افزایش ۲۵ هزار میلیارد تومان افزایش و منابع عمومی بودجه که در لایحه بودجه قبلی ۸۴۱ هزار میلیارد تومان بود در لایحه اصلاحی بودجه به ۸۵۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته،۱۰ هزار میلیارد تومان از بازپرداخت اوراق و ۳۰ هزار میلیارد تومان نیز از اعتبارات هزینه‌ای جمعا ۴۰ هزار میلیارد تومان از مصارف کم و ۵۳ هزار میلیارد تومان به اوراق اضافه شده، سهم دولت از نفت و میعانات گازی هم تغییر نکرده است». سخنگوی بودجه ۱۴۰۰ هم ویژگی های آن را: قیمت برق و گاز واحدهای تولیدی تغییر نمی‌کند، کسری تراز عملیاتی ۳۴ هزار میلیارد جبران شد، مهلت ۶ ماهه برای تعیین تکلیف ارز ترجیحی، افزایش حق تعرفه واردات گوشی‌های لوکس» اعلام کرد. با وجود این، همتی رئیس کل بانک مرکزی گفت:«تصمیمی برای تغییر ارز ۴۲۰۰ دارو و کالاهای اساسی، در اصلاحیه لایحه بودجه ۱۴۰۰ توسط دولت اتخاذ نشده است» ذکر کرد.

همتی، رئیس کل بانک مرکزی در نامه به رهبر انقلاب اسلامی اعلام کرد: «درباره تصمیم مجلس در حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی هشدار دادم که این تصمیم، تبعات تورمی خواهد داشت و بانک مرکزی نخواهد توانست تورم آن را کنترل کند و من نمی‌توانم پاسخگوی تبعاتش باشم. علت عدم موفقیت سیاست توزیع ارز ۴۲۰۰ تومانی،ناکارآمدی وزارتخانه های صمت و جهاد کشاورزی بوده که نتوانسته اند بر توزیع کالاهای وارداتی با ارز ۴۲۰۰ تومانی نظارت کنند.»

با توجه به بحران زا بودن بازیهای قبلی مجلسی ها با بودجه و تعاملات سیاسی پیچیده مذاکرات برجامی، پیچیده تر شدن آن با از دست رفتن فرصتهای شانس توافق جدید، مجلسیان با به فراموشی سپردن هیاهوی پرسروصدای قبلی در مورد اشکالات اساسی بودجه، کلیات بودجه را سه شنبه بفوریت به تصویب مجلس رساندند تا تاکیدی بر اوضاع پیچیده سیاسی، اقتصادی، اجتماعی کنونی کشور باشد. از سوی دیگر این شرایط پیچیده خودش را به خوبی در نوسانات بازارهای ارز و طلا و بورس آشکار می کند. به رغم بازیهای سیاسی دولت و مجلس، آنچه در این میان مغفول ماند بی تفاوتی آنها به موارد مبرم مشکلات مردم در حیطه ادامه گرانی های بی حساب کتاب کالاها بویژه در اقلام کالاهای اساسی و خوراکیهای مورد نیاز مردم و کوچکتر شدن روزانه سفره آنها بود. هر چند که امیدی به بهبود نمی رود ولی باید دید مجلسیان پس از این، در بررسی جزییات بودجه برای تقویت اقتصاد پریشان کشور و تقویت قدرت خرید و معیشت اکثریت مردم که زیر بار گرانی های افسارگسیخته کمر خم کرده اند، آیا تصمیمی خواهند گرفت؟

به دلیل پایان بازیهای بودجه ۱۴۰۰، متعادل شدن نسبی قیمت ارز، با توجه به گزارش‌های فصلی خوب تکرار شونده‌ از سوی شرکت‌های بورسی، حتی درصورتی که موانع تجاری تحریمها رفع نشود، تا هنگام رخ دادن تغییر سیاسی یا اجتماعی جدید در سپهر اقتصادی اجتماعی ایران، می توان آرامش نسبی اقتصاد را انتظار داشت مگر اینکه ادامه سیاستهای مخرب دولت در بی اعتنایی وعدم چاره جوئی درخواست های تجمعات بازنشستگان شامل: رفع تبعیض بین بازنشستگان کارگری با بازنشستگان کشوری با افزايش حقوق بر اساس ماده ٩٦ و١١١ قانون سازمان تامين اجتماعی، اختصاص بوجه كافي براي انجام همسان سازی در سال ١٤٠٠، همچنین تاخیرهای پی در پی جلسه کمیته دستمزد در تعیین سبد هزینه معیشت خانوار کارگران که در نهایت به تاخیر طولانی جلسات شورای عالی کار برای تعیین حداقل دستمزد می انجامد، بتواند اکثریت خانوارهای کارگران یا بازنشستگان با دستمزد یا مستمری در حد حداقل دستمزد و حتی پایین تر از آن را که برای هزینه های زندگیشان مفری ندارند، را به ادامه تجمعات با ابعاد وسیعتری وادار کند درنهایت تشکلهای کارگران ناراضی از اقدامات شورای عالی کار هم به آنها بپیوندند که قطعا غیرقابل کنترل خواهد بود و ابعاد وسیع تر اجتماعی و اقتصادی به خود خواهد گرفت.

از شعر حافظ یاد می کنیم:

سوز دل بین، که ز بس آتش اشکم، دل شمع  /  دوش بر من، ز سر مهر، چو پروانه بسوخت

آشنایی نه، غریب است، که دلسوز من است  /  چون من از خویش برفتم، دل بیگانه بسوخت



  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |