فریده خدادادی-در کشور علاوه بر مشکلاتی همچون سیل، زلزله و خشکسالی با پدیده فرونشست هم روبرو هستیم، مساله‏ای که به صورت مستقیم و غیرمستقیم، می‏تواند بر فعالیت‏های انسانی تاثیرگذار باشد که نمونه آن را در اعتراضات کشاورزان اصفهانی به دلیل مواجهه با مشکلات ناشی از کم آبی در کشت پاییزه و تامین حقابه از زاینده رود در روزهای اخیر شاهد بودیم.

به گزارش جهان اقتصاد، فرونشست زمین از جمله پدیده‏هایی است که از دهه‏های قبل ساز آن زده شده و امروز صدای آژیر قرمز آن در اقصی نقاط کشور به ویژه دشت‏های استان اصفهان شنیده می‏شود . این پدیده خطرناک هنگام برداشت مقدار زیادی آب زیرزمینی از لایه‏های زمین رخ می‏دهد؛ با فرونشست زمین، عملا پتانسیل آبخوان‏ها و سفره‏های زیرزمینی برای ذخیره و نگهداری آب، می‏تواند شدیدا کاهش یابد یا حتی باعث از بین رفتن آن‏ها و در نتیجه ایجاد روان‌آب در سطح زمین و در نهایت سیلاب شود.

خبرنگار جهان اقتصاد نیز پیر اهمیت این موضوع با محمدرضا محبوب فر، کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار به گفت‏وگو پرداخته است که درادامه می‏خوانید:

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار با اشاره به تجمع بیش از 500 هزار نفر از کشاورزان و گروه‏های مختلف مردم اصفهان درروز جمعه 28 آبان ماه واظهار نگرانی آن‏ها نسبت به بی آبی، خشکی زاینده رود و مشکلات زیست محیطی اظهارکرد: باوجود این که اعتراضات و تجمعات مردم اصفهان سنجیده و مسالمت آمیز بود اما مطالبات حول محور «آب» شکل گرفت و می‏دانیم که آب به معنای زندگی، رفع آلودگی هوا و فرونشست است.

محبوب‌فر گفت:پس از بحث بی‌آبی و کم‌آبی استان اصفهان با آلودگی هوا و فرونشست در استان اصفهان مواجه هستیم و نوعی این مسایل با هم مرتباط هستند.

عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران افزود: با وجود مشاهده بی آبی، خشکی رودخانه‏ها و چاه‏های آب زیرزمینی در استان اصفهان، برای تامین آب شرب نسبت به حفر چاه ژرف در فصول تابستان و پاییز سال جاری اقدام شده است و به نحوی تمامی این موارد به معنای خشکی کامل اصفهان و تالاب گاوخونی است که به بروز پدیده فرونشست می‏انجامد.

محبوب فرعنوان کرد: درحال حاضر بحران آب در استان اصفهان به صورت فرونشست سر بازکرده است به طوری که اصفهان به شهری دارای بحران بی آبی، مواجه با فرونشست و پایتخت بی آبی و فرونشست در جهان تبدیل شده است.

** فرونشست دراصفهان بین 50 الی100برابر میانگین جهانی

به گفته وی، میزان فرونشست دراصفهان بین 50 الی 100 برابرمیانگین جهانی است به طوری که تصاویرمنتشر شده چند روز اخیر از فرونشست در نقاط مختلف این استان، خود از وقوع عمق فاجعه‌ای خطرناک حکایت دارد.

عضوانجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران اظهار کرد: در 20 سال اخیر دشت اصفهان در نقاط مختلف بین سه الی پنج متر فرونشست داشته است اما نشست سالیانه این منطقه  بین 30 الی 50 سانتی متر است.

محبوب فر افزود: در بخش‏های شرقی اصفهان نشست سالیانه فرونشست را تا 0.5 متر شاهد هستیم.

وی با اشاره به وقوع پدیده فرونشست در بخش مرکزی، قسمت سکونتگاهی، تجاری و اداری استان اصفهان عنوان کرد: بافت تاریخی و میراث فرهنگی در حال نابودی و فرونشست است به طوری که ترک‏ های مشهودی در بدنه سی و سه پل و پل خواجو وجود دارد و از طرفی به موجب این وضعیت شریان‏های حیاتی این استان مانند تاسیسات برق، آب، گاز و تصفیه خانه‏ها در معرض تهدید قرارگرفته است.

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار افزود: محله‌ای به نام نیروهوایی واقع در ملک شهر اصفهان با یک معماری که در قبل از انقلاب بنا شده بود، دچار فرونشست شده و با مشاهده نشانه‏های این پدیده خطرناک چند سالی است که خالی از سکنه شده است، حتی درب خانه‏های مردم نیز ترک خورده است.

** استان اصفهان، در بحرانی ترین شرایط آبی

مجبوب فرگفت: درحال حاضر استان اصفهان در بحرانی‌ترین شرایط آبی مربوط به خود قرار دارد و فرونشست هم از لحاظ مساحت وعمق فاجعه در حال پیشروی و بیشتر از هر زمانی قابل مشاهده است.

وی، توقف برداشت منابع آب کشور برای صنعت و کشاورزی و سایر مصارف، توقف رشد جمعیت، پلمپ چاه‏های عمیق و پرداخت خسارت به صاحبان این چاه‏ها و جاری شدن منابع آب سطحی به صورت دائم را راهکار مقابله با فرونشست برشمرد و گفت: عزم، اراده و همبستگی بین دولت و نهادهای حکومت  و دولت اتفاق افتد و از دست باندهای سیاسی، جناحی، خانوادگی و اقتصادی از جمله مافیای آب خارج شود.

این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار بیان کرد: استان اصفهان از لحاظ آلودگی هوا دارای رتبه نخست در کشور و حتی جهان است.

به گفته عضو انجمن آمایش سرزمین ایران، منشا آلودگی هوای استان اصفهان ازسمت تالاب گاوخونی است به طوری که ذرات آلاینده که دربستر تالاب استان اصفهان خشک شده وارد هوا شده است.

محبوب فر تصریح کرد: اقدام اخیراصفهانی‏ها تعصب نسبت به این منطقه نیست بلکه یک حرکت مدنی در خاومیانه و جهان در راستای حمایت از محیط زیست بود که در نوع خود بی‌سابقه بوده است و باید برای استان‏های خوزستان، تهران، چهارمحال و بختیاری سایر استان‏ها الگو باشد چراکه برای اولین باراست که مردم اعتراض می‏کنند و رسانه‏ها و دستگاه‏های حکومتی در راستای حفظ جایگاه محیط زیست و ادامه زندگی مردم را همراهی می‏کنند.