گروه نهادهاي مالي : نقل مکان دلالان عمده خيابان منوچهري و پاساژ افشار به اطراف سبزه‌ميدان و فروش ارز بانک مرکزي به وسيله يک صرافي به قيمت روز و آن هم به دلالان، دو اتفاق جديد اين روزهاي بازار ارز و پس از اعلام ساماندهي اين بازار است.

29 دي ماه بانک مرکزي دستورالعمل ناظر بر عمليات ارزي صرافي‌ها را ابلاغ کرد که يکي از نکات پررنگ و قابل توجه آن غيرقانوني بودن فعاليت‌هاي خارج از شبکه صرافي‌‌‌هاي داراي مجوز از بانک مرکزي بود. در واقع با ابلاغ اين بخشنامه، دلالان و کساني که مجوز صرافي ندارند، نمي‌توانند به خريد و فروش ارز مبادرت کنند. مشاهدات خبرنگار ما نشان مي‌دهد با ابلاغ اين بخشنامه فضاي کنار پاساژ افشار نسبت به قبل خلوت و کم سر و صدا شده و ديگر از حراج و چوب زدن دلالان بر نرخ ارز خبري نيست. يکي از صرافي‌ها در اين باره به ما مي‌گويد: دلالان اصلي بازار ارز در پاساژ افشار- سه راه منوچهري- به سبزه ميدان رفته‌اند و تنها دلالان جزء در اينجا مانده‌اند.‏

در اين باره فارس مي نويسد: به اعتقاد بسياري برچيده شدن بساط دلالي ارز عرضه بانک مرکزي از طريق صرافي هاي مجاز است، در عين حال عرضه ارز به بازار توسط بانک مرکزي از طريق يک صرافي نکته ديگري است که صراف‌ها به آن اشاره مي‌کنند. يکي از فعالان بازار ارز مي‌گويد: مدتي است از طريق صرافي "پ" ارز به بازار تزريق مي‌شود. اين ارزها توسط چند نفر از صرافي خريداري و بعد به دلالان بازار فروخته مي‌شود. به گفته اين فعال بازار اوايل مابه‌التفاوت نرخ ارز زياد بود به طوري که برخي واسطه‌ها 10 ميليون تومان سود کسب مي‌کردند اما بعد از مدتي اين مابه‌التفاوت به حداقل رسيد. يکي ديگر از صراف‌ها در اين باره مي‌گويد: صرافي "پ" در چند هفته‌ اخير به صورت روزانه چند صد هزار ارز در بازار مي‌فروشد که البته همه اين ارز‌ها به دلالان فروخته مي‌شود. ارز را به دلالان فروخته و شماره ملي آنها را در سامانه سنا ثبت مي‌کنند.‏

اين صحبت‌ها ما را به صرافت انداخت تا موضوع را از فعالان ديگر بازار ارز، جويا شويم. همه فعالان بازار بدون استثناء به عرضه ارز بانک مرکزي توسط صرافي "پ" و فروش آن به دلالان اذعان مي‌کنند. تنها در روايت آغاز عرضه ارزها از کانال صرافي "پ" اختلاف نظر وجود دارد به طوري که برخي زمان عرضه را از نيمه آذر و بعد از شروع التهاب در بازار عنوان مي‌کنند و برخي دوره اين عرضه را به چند هفته اخير محدود مي‌دانند. اينکه چرا بانک مرکزي تنها از طريق صرافي "پ" و آن هم به نرخ روز بازار به دلالان ارز مي‌فروشد،‌ ابهامي است که با مطالعه "مقررات ناظر بر عمليات ارزي صرافي‌ها" بيشتر مي‌شود. در واقع از يک طرف اين مقررات تاکيد مي‌کند " صرافي‌هاي داراي مجوز فعاليت معتبر از بانک مرکزي، مجاز به اشتغال به معاملات ارزي هستند. اين صرافي‌ها مي‌توانند نسبت به خريد و فروش ارز براي خود و يا براي مشتريان خود اقدام نمايند." و همچنين ماده 3 مي‌گويد بجز افراد موضوع ماده (2) فوق، اشتغال به خريد و فروش ارز، مديريت و تسويه معاملات به هر نحو ممنوع است، اما از طرف ديگر بانک مرکزي به وسيله يک صرافي ارز را به دلالان مي‌دهد. ‏

اين مساله اين سوال را به ذهن متبادر مي‌کند که آيا فروش ارز به نرخ روز با هدف کنترل بازار انجام مي‌شود يا روشي است براي تامين کسري بودجه ؟ اگر هدف مديريت بازار ارز است، چرا اين ارزها به صرافي‌هاي مجاز اختصاص نمي‌يابد و از طريق يک صرافي سر از دلالان بازار در مي‌آورد؟ دولت يا بانک مرکزي هر هدفي از اين اقدام داشته باشند، در خارج از چارچوبي که قانون براي بازار ارز تعيين کرده، اقدام مي‌کند. جالب آنکه اين عرضه از طريق صرافي انجام مي‌گيرد که در فهرست صرافي‌هاي داراي مجوز از بانک مرکزي نيست.‏