نگاهی به سی و سومین جشنواره فیلم فجر:

سی و سومین جشنواره فیلم فجر با حذف بخش بین الملل و تجلی بخش ملی آن، مشارکت حداکثری هنرمندان، تولید اکران آثار سینمایی دغدغه مند با محور مطالبات عمومی مردم و درخشش و شکوفایی نسل جوان به عنوان اهداف کلان سیاست های فرهنگی دولت یازدهم، کارنامه قابل قبولی از خود به جای گذاشت.
به گزارش ایرنا، جشنواره فیلم فجر در گام سی و سوم خود از ۱۱ تا ۲۲ بهمن ماه سال جاری (۱۳۹۳) در حالی برگزار شد که به عنوان نخستین رخداد از این جشنواره در آن می بایست تجلی گفته های مسئولان فرهنگی دولت یازدهم از راس وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته تا مدیریت سازمان سینمایی را در ریشه ها، خاستگاه ها، تفکرات، نگرش ها و داشته های بزرگترین رخداد سینمایی کشور و حتی منطقه خاورمیانه رصد کرد.
آنچه در ادامه می آید نگاهی به این رخداد در تمامی ابعاد آن به شکل آماری، توصیفی و تشریحی است تا با توجه به داده ها و خروجی های این رخداد درباره به منزل رسیدن وعده ها و تحقق شعار مسئولان فرهنگی دولت یازدهم در این بزنگاه به رصد بنشینیم.
هدیه ای به نام جشنواره ای ملی
یکی از اصلی ترین نقاط برجسته این جزوه برگزاری جشنواره فیلم فجر در گام سی و سوم به شکل ملی و برگزاری بخش بین الملل آن در فاصله زمانی دیگر بود که دلیل آن تاکید بر هنر ایرانی، انقلابی و اسلامی و تمرکز بر داشته های سینماگران وطنی و خارج شدن فعالیت این افراد از سایه سینماگران و آثار بین المللی بود تا شاهد تجلی واقعی مفهوم سینمای ملی در شکل جشنواره ای آن به خصوص در جشنواره فیلم فجر که نماد سینمای ایران و انقلاب شکوهمند اسلامی آن است در کشور باشیم.
بر همین اساس مقرر شد تا جشنواره فیلم فجر به شکل ملی و در چهار بخش رقابتی «سوای سیمرغ» (مسابقه سینمای ایران)، «سینما حقیقت» (آثار مستند)، «نگاه نو» (تولید آثار سینمایی هنرمندانی که نخستین تجربه کارگردانی خود را پشت سر می گذارند که به فیلم اولی ها مشهور هستند) و «هنر و تجربه» (تولید آثار سینمای که بخش هنری و اتکای آنها بر مفهوم نگاه تجربی در تولید آثار هنری به دیگر وجوه آن آثار غالب است) برگزار شود.
کاهش جوایزی که محقق نشد
همچنین نکته دیگری که در آن جزوه آسیب شناسانه مطرح شده بود نزدیک شدن استاندارد جشنواره فیلم فجر به جشنواره های معتبر سینمایی جهان با کاهش تعداد سیمرغ ها در بخش های مختلف این رخداد بود که بنا به گفته دبیر جشنواره به دلیل مهلت زمانی فشرده تا برگزاری جشنواره سی و سوم و زمان بر بودن روند کاهش سیمرغ ها انجام این مهم برای گام سی و سوم به جمع بندی نهایی نرسید.
به هر حال علاقه مندان به سینما اطلاع دارند که جشنواره فیلم «ونیز» به عنوان قدیمی ترین رخداد سینمایی جهان تنها ۱۱ جایزه و یا جشنواره فیلم «کن» که از معتربرترین رخدادهای سینمایی جهان به شمار می رود تنها ۱۰ جایزه را به برگزیدگان اهدا می کند و این در حالی است که جشنواره فیلم فجر حداقل ۲۳ جایزه را به شکل ثابت داشته که این مساله با دو جایزه ویژه ای که در گام سی و سوم از سوی هیات داوان به برگزیدگان اهدا شد به ۲۵ جایزه رسید و خود این اعداد نشان دهنده فاصله جشنواره فیلم فجر در شکل داوری های استاندارد جهانی با رخدادهای معتبر سینمایی در جهان است.
البته لازم به یادآوری است که در جشنواره سی و سوم فیلم فجر سیمرغ بلورین بخش عکس حذف شد و به جای آن سیمرغ بهترین تبلیغ به عنوان یکی از جدیدترین بخش های سینمایی که اهمیت بسیار بالایی در بازار اقتصادی و مساله فروش در زمان حال دارد به این جشنواره افزوده شد که این مساله با وجود آنکه در ابتدا مورد انتقاد عکاسان قرار گرفت اما در ادامه با صحبت و تعامل منطقی مسئولان جشنواره به دلیل حضور عکس به عنوان یکی از استوانه های امر تبلیغات مورد پذیرش این صنف قرر گرفت.
گامی بلند برای کیفیت گرایی
نکته حائز اهمیت بعدی به عنوان خروجی آن جلسه که شاهد تحقق آن در جشنواره سی و سوم فیلم فجر بودیم دوری از کمیت گرایی و تاکید بر اصل کیفیت آثار بود که الحق مسئولان این دوره از جشنواره تمامی نقدها را به جان خریدند اما از میان بیش از ۲۰۰ فیلمی که برای حضور در این رقابت ارسال شده بود هیات انتخاب بخش های مختلف در نهایت ۲۸ فیلم در بخش سودای سیمرغ، ۱۳ فیلم در بخش نگاه نو و ۱۲ فیلم در بخش مستند را برای حضور در بخش نهایی پذیرفت که گامی بسیار بلند برای تحقق کیفتی گرایی در این دوره از جشنواره بود.
پس به راحتی می توان دریافت که سه اصل جدایی بخش بین الملل از بخش ملی، تلاش برای کاهش تعداد کمی جوایز این رخداد برای رسیدن به استانداردهای جهانی و کاهش آثار پذیرفته شده در کنار افزایش تعداد آثار متقاضی با هدف برگزاری جشنواره کیفیبه عنوان اهداف کلان جشنواره که در سخنان مسئولان متجلی بود در گام سی و سوم این رخداد به وقوع پیوست و محقق شد.
آروزیی که محقق شد
از دیگر مهمترین مطالبات عموم مردم به عنوان ولی نعمتان اصلی تولیدات آثار هنری و به خصوص سینمایی، به تلاش مسئولان برای مشارکت هر چه بیشتر آنها با اختصاص تعداد بلیت های بیشتر، تجهیز سینماها و توسعه ضریب اشغال حداکثری صندلی های سینماهای مردمی برای استفاده هر چه بیشتر عموم مردم از آثار جشنواره فیلم فجر بوده که در گام سی و سوم با تدبیر مسئولان سازمان سینمایی محقق شد.
ایوبی رییس سازمان سینمایی و رضاداد دبیر جشنواره متفق القول بر حذف بلیت نهادها، ارگان ها و سازمان های دولتی در برگزاری جشنواره فیلم فجر اصرار داشتند و با انجام این مهم برای نخستین بار از زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر در تاریخ ۳۳ ساله آن شاهد اختصاص ضریب اشغال حداکثری صندلی سینماهای مردمی به مخاطبان اصلی این هنر در جامعه بودیم.
و درست به این دلیل بود که برای نخستین بار بیش از هفت هزار و ۹۰۰ صندلی در ۲۵ سالن سینمایی (سال گذشته ۲۱ سالن سینما با ۷۳۵۴ صندلی میزبان جشنواره فیلم فجر بود) از جمله سالن های پردیس های سینمایی به مردم اختصاص پیدا کرد و رضایت حداکثری مخاطبان از این اتفاق را موجب شد در گزارش های بازتاب داده شده در طول ایام جشنواره و حتی هنگام پیش فروش بلیت ها در سینماهای مردمی به وضوح مشاهده کرد.
خداحافظی با بلیت های سفید
حذف بلیت های سفید (بلیت هایی که خارج از ظرفیت سالن و بدون شماره صندلی فروش می رفت و مخاطبان مجبور بودند در راهروها و یا روی زمین سالن ها سینمایی به مشاهده فیلم ها بنشینند) که باز هم برای نخستین بار در گام سی و سوم فیلم فجر محقق شد از دیگر نقاط روشن کارنامه این رخداد بود که درسایه تدبیر، درایت و ایستادگی مسئولان جشنواره در برابر برخی انتقادهای دستگاه های دولتی که به سهمیه بلیت رایگان طی ادوار گذشته عادت کرده بودند محقق شد.
تجهیز سالن های سینمایی
از دیگر اتفاقات مهم جشنواره سی و سوم که می توان آن را بخشی از رسالت ذاتی و وظیفه حیاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی این وزارتخانه دانست و البته آن را به عنوان برگ های درخشان جشنواره سی و سوم نیز برشمرد تجهیز سالن های سینمایی به امکانات دیجیتالی برای ارائه کیفیت بالای آثار سینمایی به عموم مخاطبان بود که این مهم نیز تنها طی کمتر از یک سال و در سایه حمایت از بخش فرهنگ و هنر دولت یازدهم محقق شد.
البته در این میان نمی توان از افزوده شدن پنج سالن سینمایی پردیس کوروش و سالن تازه افتتاح شده چارسو در میزبانی هر چه شایسته تر این رخداد به راحتی چشم پوشید، سالن هایی که در کنار سینماهایی چون آزادی، ملت، فلسطین، ماندانا، کیان و دیگر سینماهای مردمی توانستد بعد از مدت ها رضایت مخاطبان به هنر هفتم کشور در خلال ایام برگزاری جشنواره فیلم فجر را با خود به همراه داشته باشند.
جوان شدن سیمرغ و درخشش تازه نفس ها
اما در کنار تمامی نکاتی که به عنوان فراز و فرودهای این رخداد به آنها اشاره شد شاید درخشانترین آنها به حضور تازه های نفس های سینمای ایران باز می گشت و جوانانی که با قدرت در سی و سومین جشنواره فیلم فجر حضور پیدا کردند و نشان دادند که حمایت از آنها و همچنین اتکا به نیروی شان می تواند پرچم سینمای ایران را در قله های رفیع تری در داخل و خارج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران به اهتزاز درآورد
این مساله تا جایی پیش رفت که از روز نخست جشنواره تا اختتامیه و سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رییس سازمان سینمایی و دبیر جشنواره و جمله هنرمندان و مسئولان از درخشش و قدرت آثار جوانان و لزوم حمایت از آنها سخن گفتند که خود این نکته یعنی همراهی جوانان با سیاست های دولت تدبیر و امید می تواند مهر تاییدی بر پذیریش فضای فرهنگی جدید دولت تدبیر و امید باشد.